ครูบ้านนอก

โครงการค่าย “เยาวชน รักษ์พงไพร เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษาสมเด็จพระเทพรัตนสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี” ประจำปี 2562

กลุ่มนิเทศติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา

ความเป็นมา

มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ฯ โดย ฯพณฯ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ประธานกรรมการ มูลนิธิ ฯ และ ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา กรรมการและเลขานุการ ได้มีนโยบายในการจัดสร้างสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ฯ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ให้มีเอกลักษณ์เป็น “ป่าเล็กในเมืองใหญ่” เพื่อเป็นแหล่งศึกษาธรรมชาติและพืชพรรณ ปลูกฝังจิตสำนึกเยาวชนและประชาชนให้เห็นความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติและปกป้องรักษาไว้เพื่อตนเองและชนรุ่นหลังสืบไป ตามพระราโชบายของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ฯ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ในปี พ.ศ. 2553 พระนางเจ้าสิริกิติ์ ฯ ได้ร่วมกับกรุงเทพมหานคร กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และป่าไม้ จัดค่าย “วัยซนผจญป่าเล็กในเมืองใหญ่” เพื่อขยายให้โครงการค่าย “เยาวชน...รักษ์พงไพร เฉลิมพระเกียรติ” เป็นประโยชน์แก่เยาวชนทั่วประเทศ โดยครอบคลุมทุกด้านของการดำเนินชีวิต ซึ่งได้รับความร่วมมือจากภาคีเครือข่ายหน่วยงานต่าง ๆ ในปีนี้ได้ออกแบบกิจกรรมค่ายที่หลอมรวม สหวิทยาการใช้กิจกรรมการเรียนรู้ “Active Learning” และส่งเสริมการขยายผลไปสู่โรงเรียน ชุมชน เพื่อเกิดประโยชน์สูงสุดในการพัฒนาผู้เรียนต่อไป การดำเนินงานปี 2562 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน มอบหมายให้ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 เป็นเจ้าภาพในการดำเนินการงานค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพรเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และภาคีเครือข่าย 13 หน่วยงาน ได้แก่ 1) มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ 2) สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน 3) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 4) กรมป่าไม้ 5) กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ 6) กรมพัฒนาที่ดิน 7) กรมส่งเสริมการเกษตร 8) กรมส่งเสริมสหกรณ์ 9) กรมหม่อนไหม 10) สำนักงานการศึกษา กรุงเทพมหานคร 11) องค์การสวนสัตว์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ 12) บริษัททรู คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) และ 13) เครือเจริญโภคภัณฑ์ ให้แก่นักเรียนในสังกัด เพื่อพัฒนาเยาวชนโดยใช้แหล่งเรียนรู้ทางทรัพยากรธรรมชาติ และสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต1 (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน) ร่วมด้วย ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่านครศรีธรรมราช(กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธ์พืช) กรมป่าไม้ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กรมพัฒนาที่ดิน กรมส่งเสริมการเกษตร กรมส่งเสริมสหกรณ์ องค์การสวนสัตว์ ดำเนินโครงการค่าย “เยาวชน...รักษ์พงไพร” เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จำนวน 2 รุ่น ได้แก่ รุ่นที่ 1 ระหว่างวันที่ 22 -24 พฤษภาคม 2562 และรุ่นที่ 3 ระหว่างวันที่ 5-7 มิถุนายน 2562 มีนักเรียนระดับประถมศึกษา ปีที่ 4 - 5 ณ ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่านครศรีธรรมราช

วิธีการดำเนินงาน-กระบวนการ

1. ก่อนดำเนินการ

1.1 รับนโยบาย

1.2 จัดทำโครงการ

1.3 ประสานงานสถานศึกษา/คัดเลือกสถานศึกษาเข้าร่วมโครงการ

1.4 อบรมครูวิทยากรแกนนำ

1.5 ประสานงานและประชุมวางแผน เพื่อเตรียมการจัดกิจกรรมค่ายกับศูนย์ศึกษา

ธรรมชาติและสัตว์ป่านครศรีธรรมราช

1.6 กำหนดบทบาทภารกิจของบุคลากรที่เกี่ยวข้องในการจัดค่าย

1.7 กำหนดบทบาทภารกิจของสถานศึกษา เพื่อเตรียมตัวในการอยู่ค่าย

1.8 ประชุมคณะทำงาน ผู้บริหารและคุณครู เพื่อชี้แจงทำความเข้าใจเกี่ยวกับ

แผนการดำเนินกิจกรรมค่าย วัตถุประสงค์ การกำหนดภารกิจ และการวัดประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน

2. ระหว่างดำเนินการ

2.1 นักเรียนลงทะเบียนรายงานตัว

2.2 ดำเนินการจัดกิจกรรมโครงการค่าย “เยาวชนรักษ์พงไพร เฉลิมพระเกียรติ 60

พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี ประจำปี 2562 ตามกำหนดการ

2.3 ประเมินผลการจัดกิจกรรมค่าย

3. หลังดำเนินการ

3.1 นิเทศ ติดตามตรวจสอบผลหลังการจัดกิจกรรม

3.1.1 ดำเนินการจัดทำปฏิทินนิเทศ ติดตามโรงเรียนที่เข้าอบรมค่ายเยาวชน...

รักษ์พงไพร ทั้ง 8 โรงเรียน เพื่อได้รู้ว่าโรงเรียนได้นำความรู้และประสบการณ์ไปขยายผลมากน้อยเพียงใด

3.1.2 ออกนิเทศติดตาม ร่วมกับศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่านครศรีธรรมราช

3.2 วิเคราะห์ สรุปและรายงานผล

3.2.1 วิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถาม

3.2.2 สรุปและจัดทำรายงาน

3.3 เผยแพร่ผลการดำเนินงาน

3.3.1 ประชาสัมพันธ์ใน Facebook สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา

นครศรีธรรมราช เขต ๑

3.3.2 ประชาสัมพันธ์ ใน line เยาวชน...รักษ์พงไพร ปี 5

3.3.3 ประชาสัมพันธ์ลงใน ยูทูป

3.3.4 ประชาสัมพันธ์ ในเว็บไซต์

ผลสำเร็จ

• เชิงปริมาณ

1. โรงเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมด 8 โรงเรียน ได้แก่ รุ่นที่ 1 ระหว่างวันที่ 22 -24 พฤษภาคม

ประกอบด้วย โรงเรียนบ้านบางใหญ่ โรงเรียนบ้านเนิน โรงเรียนวัดสระแก้วและ โรงเรียนวัดพังยอม

รุ่นที่ 3 ระหว่างวันที่ 5-7 มิถุนายน 2562ประกอบด้วย โรงเรียนบ้านบางกระบือ โรงเรียนวัดท่าแพ โรงเรียนวัดวิสุทธิยาราม และโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 4

2. ผลการประเมินลักษณะกิจกรรมสำหรับนักเรียนที่สะท้อนความรู้สึกจากกิจกรรมได้มาก คิดเป็น

ร้อยละ รุ่นที่ 1 มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 85.00 และรุ่นที่ 3 มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 80.83

3. ผลการสังเกตพฤติกรรมเยาวชน สำหรับครูพี่เลี้ยง โดยรวม รุ่นที่ 1 มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 96.04 และ

รุ่นที่ 3 มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 97.71

4. ผลการประเมินผลโครงการค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพร เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพ

รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สำหรับครูพี่เลี้ยง วิทยากร คณะทำงาน และ เจ้าหน้าที่ศูนย์ โดยรวม รุ่นที่ 1 มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 90.30 และ รุ่นที่ 3 มีค่าเฉลี่ยร้อยละ 98.60

• เชิงคุณภาพ

จากการดำเนินโครงการค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพรเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพ

รัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ประสบความสำเร็จ เกิดจากการดำเนินการดำเนินงาน ดังนี้

1. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 ได้มีการร่วมกันประชุม

ปรึกษาหารือ รับฟังความคิดเห็นของทุกฝ่าย และร่วมกันวางแผน กำกับติดตามการดำเนินกิจกรรมเป็นระยะ ๆ

2. มีการ AAR/ PLC ระหว่างการดำเนินการจัดกิจกรรม เพื่อพัฒนากิจกรรมให้ประสบผลสำเร็จ

3. ครูวิทยากร เจ้าหน้าที่ และภาคีเครือข่ายได้รับการอบรมจาก เครือข่ายเชิงพื้นที่ ((Rakpongprai

Network : RN) สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ทำให้ครูสามารถจัดกิจกรรมค่ายให้กับนักเรียนได้ตรงตามวัตถุประสงค์ของโครงการ

4. ครูพี่เลี้ยง รู้หน้าที่ของตนเอง และมีความรับผิดชอบ ทำให้การจัดกิจกรรมประสบความสำเร็จ

5. เมื่อเสร็จสิ้นการจัดกิจกรรมแล้ว สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต ๑

ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและพันธ์พืชนครศรีธรรมราช และภาคีเครือข่าย ได้ลงพื้นที่นิเทศติดตามผลการขยายผลการจัดกิจกรรมโครงการค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพรเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีของโรงเรียน ประกอบด้วย โรงเรียนบ้านบางใหญ่ โรงเรียนบ้านเนิน โรงเรียนวัดสระแก้ว โรงเรียนวัดพังยอม โรงเรียนบ้านบางกระบือ โรงเรียนวัดท่าแพ โรงเรียนวัดวิสุทธิยาราม และโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 4

6. โรงเรียนได้นำกิจกรรมไปขยายผล ต่อยอดการจัดกิจกรรมโครงการค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพรเฉลิม

พระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ภายในโรงเรียนและชุมชน

7. ผู้อำนวยการเล็งเห็นถึงความสำคัญและพร้อมอำนวยความสะดวกในการนำกิจกรรมไปขยายผล

ต่อยอด

8. นักเรียนมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและพร้อมที่จะนำกิจกรรมไปขยายผลให้มีความยั่งยืน

การวิเคราะห์

• เทคนิค/รูปแบบที่ทำให้เกิดความสำเร็จ

เทคนิค/รูปแบบที่ทำให้กิจกรรมประสบความสำเร็จ

• ปัจจัยส่งผลให้เกิดความสำเร็จอย่างยิ่ง

โครงการโครงการค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพรเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพ

รัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นโครงการที่ได้ดำเนินการมาตั้งแต่ ปี 2558 ซึ่งระยะเวลาในการจัดกิจกรรม เป็นระยะเวลา 5 ปี ซึ่งสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 ได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง และได้พัฒนารูปแบบกิจกัดกิจกรรมมาอย่างต่อเนื่อง

ในปี 2558 -2560 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 ได้จัด

กิจกรรมให้กับนักเรียนโรงเรียนในสังกัด ปีละ 4 รุ่น หลักสูตรสำหรับการจัดกิจกรรม มีเนื้อหาที่มาก เวลาน้อยทำให้การจัดกิจกรรมให้กับนักเรียนแข่งกับเวลา

ในปี 2561 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 ได้จัดกิจกรรม

ให้กับนักเรียนโรงเรียนในสังกัด จำนวน 2 รุ่น รูปแบบการจัดกิจกรรมยังคงใช้รูปแบบเดิม นักเรียนเกิดทักษะน้อยเนื่องจาก กิจกรรมกับเวลาไม่สัมพันธ์กัน หน่วยงานไหนรับผิดชอบกิจกรรมไดก็จะให้ความรู้เฉพาะเรื่องนั้น ไม่มีการบูรณาการกิจกรรม

ในปี 2562 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 ได้จัดกิจกรรม

ให้กับนักเรียนโรงเรียนในสังกัด จำนวน 2 รุ่น รูปแบบการจัดกิจกรรมให้หน่วยงานภาคีเครือข่ายบูรณาการกิจกรรม และออกแบบกิจกรรมค่ายที่หลอมรวม สหวิทยาการใช้กิจกรรมการเรียนรู้ “Active Learning” ทำให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ และได้ปฏิบัติกิจกรรมจริง รู้จักการแก้ปัญหา มีความสามัคคี ทำงานเป็นทีม มีน้ำใจช่วยเหลือเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ซึ่งกันและกัน ความความสนุกและสนุกเมื่อได้ร่วมกิจกรรม ตลอดจนเป็นนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในอนาคต

ปัจจัยที่ทำให้โครงการประสบความสำเร็จยิ่งขึ้น มีดังนี้

1. มีการวางแผนที่ดี

มีการจัดทำแผนงานของโครงการล่วงหน้า นำวงจร PDCA มาใช้เป็นเครื่องมือในการในการ

โครงการเพื่อให้บรรลุผล

2. มีการสื่อสารและประสานงานที่เหมาะสม

ผู้รับผิดชอบโครงการมีการติดต่อสื่อสาร ประสานงาน และขอความร่วมมือ อย่างเป็น

กัลยาณมิตรเพื่อให้ผลการดำเนินงานโครงการประสบความสำเร็จ

3. มีการดำเนินกิจกรรมตามแผนที่วางไว้

การดำเนินโครงการต้องดำเนินการตามแผนที่วางไว้ หากมีปัญหาในการดำเนินงาน ทุกฝ่ายต้อง

มีการประชุมปรึกษาหารือหรือได้รับความคิดเห็นร่วมกันในการเปลี่ยนแปลงการดำเนินงานตามแผน

4. มีเครื่องมือจัดกิจกรรมอย่างมีประสิทธิภาพ

ในการดำเนินการจัดกิจกรรม มีคู่มือหลักสูตรสำหรับจัดกิจกรรมที่ชัดเจน และเตรียมวัสดุ

อุปกรณ์ สำหรับจัดกิจกรรม ให้กับนักเรียนได้อย่างสะดวก รวดเร็ว ปฏิบัติได้อย่างถูกตรงตามวัตถุประสงค์

5. มีการวัดผลประเมินผลที่มีประสิทธิภาพ

นักเรียนและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่ายได้วัดผล ประเมินผล และสรุปผลทุกกิจกรรมตลอด

ระยะเวลาการเข้าค่าย และเมื่อเสร็จสิ้นโครงการ ติดตามอย่างต่อเนื่อง

6. มีการรับฟังความคิดเห็นสำหรับพัฒนาโครงการอย่างต่อเนื่อง

มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ รับฟังความคิดเห็นของทุกฝ่ายเพื่อนำข้อบกพร่องมาปรับปรุงแก้ไข

และส่วนที่ดีได้รับการพัฒนายิ่งขึ้น เพื่อให้การจัดโครงการมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล

7. มีการนิเทศ ติดตามผลอย่างต่อเนื่อง

โรงเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรมได้รับการนิเทศติดตามผลจากหน่วยงานต้นสังกัดและภาคีเครือข่าย

อย่างต่อเนื่อง เพื่อขยายผลให้โครงการดำเนินการได้อย่างยั่งยืน และนำผลการการนิเทศติดตามมาปรับปรุง พัฒนาในการดำเนินโครงการในปีต่อไป

• ข้อมูลที่มีการประชาสัมพันธ์/เผยแพร่/แหล่งศึกษาดูงาน

๑. ประชาสัมพันธ์ใน Facebook สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต ๑

๒. ประชาสัมพันธ์ ใน line เยาวชนรักษ์พงไพร ปี 5

๓. ประชาสัมพันธ์ลงใน ยูทูป

เว็บน่าสนใจ