ชื่อเรื่อง การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของ
สาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ
STAD
ผู้วิจัย นางกฤติกานต์ มาตรงามเมือง
หน่วยงาน โรงเรียนหนองกุงศรีวิทยาคาร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
มัธยมศึกษา เขต 24
ปีที่พิมพ์ 2561
บทคัดย่อ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เป็นเครื่องมือที่ช่วยพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยอาศัยการฝึกฝนหรือปฏิบัติด้วยตนเองของนักเรียน ลักษณะปัญหาในชุดกิจกรรมจะเป็นปัญหาที่เสริมทักษะพื้นฐานโดยกำหนดขึ้นให้นักเรียนตอบเรียงลำดับจากง่ายไปยาก ปริมาณของปัญหาต้องเพียงพอที่สามารถตรวจสอบและพัฒนาทักษะกระบวนการคิด กระบวนการเรียนรู้ของนักเรียนที่เรียนไปแล้ว เพื่อนำไปใช้ในการแก้ปัญหา การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD เน้นให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติกิจกรรมร่วมกันในการเรียนรู้เป็นกลุ่มย่อย นักเรียนได้ช่วยเหลือซึ่งกันและกันเห็นคุณค่าความแตกต่างระหว่างบุคคล จึงเป็นวิธีการสอนที่ช่วยให้การจัดการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น การวิจัยครั้งนี้ความมุ่งหมายดังนี้ (1) เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 (2) เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติ
ของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD (3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD (4) เพื่อศึกษาความคงทนในการเรียนรู้ของนักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนหนองกุงศรีวิทยาคาร อำเภอหนองกุงศรี จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 34 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย มีจำนวน 4 ชนิด ได้แก่ (1) แผนการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 15 แผน (2) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD จำนวน 6 ชุด (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เป็นแบบทดสอบเลือกตอบ ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ มีค่าความยาก (p) ตั้งแต่ 0.35 ถึง 0.80 และค่าอำนาจจำแนก (B) ตั้งแต่ 0.26 ถึง 0.84 ค่าความเชื่อมั่น ( ) เท่ากับ 0.89 (4) แบบวัดความพึงพอใจต่อชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 20 ข้อ ค่าอำนาจจำแนก ( ) มีค่าตั้งแต่ 0.20 ถึง 0.46 ค่าความเชื่อมั่น ( ) เท่ากับ 0.73 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานโดยใช้ t-test (Dependent Samples)
ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 76.43/ 77.66 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ 75/35
2. ดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD มีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.628
คิดเป็นร้อยละ 62.80
3. นักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและ
สมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD มีระดับความพึงพอใจ โดยรวมอยู่ในระดับมาก
4. นักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สาร
และสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD มีความคงทนในการเรียนรู้
โดยสรุป ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารและสมบัติของสาร ชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 2 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบ STAD นี้ มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล นักเรียนมีความพึงพอใจ และความคงทนในการเรียนรู้ สามารถนำไปใช้ในการเรียนการสอนได้