ข้อเสนอเชิงนโยบายการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมผู้เรียนของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
ในพื้นที่รับผิดชอบสำนักงานศึกษาธิการภาค 13
Policy Proposal for Moral and Ethics Development of Basic Educational Learners in Responsibility of Regional Education Office No.13
กุลรัศมิ์ อัครวราศัลย์ * และคณะ
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบายการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมผู้เรียนของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในพื้นที่รับผิดชอบสำนักงานศึกษาธิการภาค 13 โดยการผสมผสานวิธีวิจัยเชิงคุณภาพและวิธีวิจัยเชิงปริมาณ การดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 3 ตอน ได้แก่ 1) ประเด็นปัญหาข้อเสนอเชิงนโยบาย 2) การพัฒนาทางเลือกข้อเสนอเชิงนโยบาย และ3) การพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบาย การวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 35 คน และผู้บริหารระดับสูง จำนวน 7 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) แบบบันทึกการประชุมสนทนากลุ่ม 2) แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง และ3) แบบวิเคราะห์เนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา การวิจัยเชิงปริมาณ ประชากร คือผู้บริหารสถานศึกษา ครูและศึกษานิเทศก์ จำนวน 3,588 คน กลุ่มตัวอย่างคือผู้บริหารสถานศึกษา ครูและศึกษานิเทศก์ จำนวน 599 คน วิธีการสุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่ายด้วยวิธีจับฉลาก เครื่องมือที่ใช้คือแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นแบบประมาณค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. การระบุประเด็นปัญหาข้อเสนอเชิงนโยบาย พบประเด็นปัญหา 8 ข้อ ได้แก่ 1) การสร้างเครือข่ายเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 2) การปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ผู้เรียน 3) การเผยแพร่ผลงานและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของครูและนักเรียน 4) การขยายผลและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 5) การสรุปองค์ความรู้ และการเผยแพร่โครงงาน คุณธรรม สู่สาธารณชน 6) ความต่อเนื่องของนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาคุณธรรมผู้เรียน 7) การจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาคุณธรรมผู้เรียน และการประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวัน 8) การนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการพัฒนาคุณธรรมของผู้เรียน
2. การพัฒนาทางเลือกข้อเสนอเชิงนโยบาย พบทางเลือกข้อเสนอเชิงนโยบาย จำนวน 14 ด้าน ได้แก่ 1) การกำหนดนโยบาย 2) การกำหนดคุณธรรมอัตลักษณ์ 3) การพัฒนาผู้นำ 4) การประชาสัมพันธ์และการสื่อสารสาธารณะ 5) การดำเนินการเป็นขั้นตอน 6) การหนุนเสริม ส่งเสริมและสนับสนุน 7) การบูรณาการโครงการ/กิจกรรมการเรียนรู้ 8) การสร้างแรงจูงใจ 9) การนำผลการประเมินมาพัฒนา 10) การเรียนรู้เพื่อยกระดับ 11) การสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ 12) การพัฒนาตนเองเป็นแหล่งเรียนรู้ 13) ความต่อเนื่อง ต่อยอด และสร้างนวัตกรรม และ14) การมีส่วนร่วม
3. การพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบาย พบว่า ข้อเสนอเชิงนโยบาย ประกอบด้วย 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการกำหนดนโยบายและอัตลักษณ์ 2) ด้านการมีส่วนร่วม 3) ด้านการเรียนรู้และยกระดับ และ4) ด้านระบบกลไกและการขับเคลื่อน
*กุลรัศมิ์ อัครวราศัลย์ ปฏิบัติหน้าที่นักวิชาการศึกษาเชี่ยวชาญ สำนักงานศึกษาธิการภาค 13 2