ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงาน
อาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สดของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นางเพ็ญพลอย ยศเตา ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครอุดรธานี
จังหวัดอุดรธานี
ปีที่วิจัย พ.ศ. 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (4) เพื่อประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (4.1) เพื่อศึกษาผลการเปรียบเทียบผลการเรียนรู้เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (4.2) เพื่อศึกษาผลการเปรียบเทียบทักษะกระบวนการที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (4.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้โดยใช้ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 30 คน ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) คู่มือครูสำหรับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ (2) แผนการจัดการเรียนรู้เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด จำนวน 13 แผน (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ (4) แบบสังเกตพฤติกรรม (5) แบบประเมินทักษะกระบวนการ (6) แบบประเมินความพึงพอใจ จำนวน 20 ข้อ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ค่าเฉลี่ย และ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ร้อยละ และทดสอบสมมติฐานโดยใช้ (t - test)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานได้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรูการงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ประกอบ 9 ขั้นตอน ดังนี้
1.1 ขั้นตระหนักในปัญหาและความจำเป็นเป็นการกระตุ้นให้ผู้เรียนตระหนักใน
ปัญหาความจำเป็นประโยชน์หรือความสำคัญของเรื่องที่ศึกษา
1.2 ขั้นคิดวิเคราะห์วิจารณ์เป็นการกระตุ้นให้ผู้เรียนได้คิดวิเคราะห์วิจารณ์
ตอบคำถามทำแบบฝึกหัดและให้โอกาสให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นเป็นกลุ่มหรือรายบุคคล
1.3 ขั้นสร้างทางเลือกให้หลากหลายให้ผู้เรียนแสวงหาทางเลือกในการแก้ปัญหา
อย่างหลากหลายโดยร่วมกันคิดเสนอทางเลือกและอภิปรายข้อดีข้อเสียของทางเลือกนั้น
1.4 ขั้นประเมินและเลือกทางเลือกให้ผู้เรียนพิจารณาตัดสินใจเลือกแนวทางใน
การแก้ปัญหาและร่วมกันสร้างเกณฑ์โดยคำนึงถึงปัจจัยวิธีดำเนินการผลผลิตข้อจำกัดความเหมาะสมกาลเทศะเพื่อใช้ในการพิจารณาเลือกแนวทางการแก้ปัญหาซึ่งอาจใช้วิธีการระดมพลังสมองอภิปรายศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม
1.5 ขั้นกำหนดและลำดับขั้นตอนการปฏิบัติให้ผู้เรียนวางแผนการทำงานของตนเอง
หรือกลุ่มโดยกำหนดลำดับขั้นตอนในการทำงาน
1.6 ขั้นปฏิบัติด้วยความชื่นชมให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ด้วย
ความสมัครใจตั้งใจมีความกระตือรือร้นและเพลิดเพลินกับการทำงาน
1.7 ขั้นประเมินระหว่างปฏิบัติให้ผู้เรียนสำรวจปัญหาอุปสรรคในการปฏิบัติงาน
โดยการซักถามอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นมีการประเมินผลการปฏิบัติงานตามขั้นตอนและตามแผนที่กำหนดไว้โดยสรุปผลการทำงานแต่ละช่วงแล้วเสนอแนวทางการปรับปรุงการทำงานในขั้นต่อไป
1.8 ขั้นปรับปรุงให้ดีขึ้นอยู่เสมอผู้เรียนนำผลที่ได้จากการประเมินในแต่ละขั้นตอน
มาเป็นแนวทางในการพัฒนางานให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
1.9 ขั้นประเมินผลรวมเพื่อให้เกิดความภูมิใจผู้เรียนสรุปผลการดำเนินงานโดยการ
เปรียบเทียบผลงานกับวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้และผลพลอยได้อื่นๆ ซึ่งอาจเผยแพร่ขยายผลงาน
แก่ผู้อื่นด้วยความเต็มใจและภาคภูมิใจ
2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.00- 4.80) และความคิดเห็นของครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรูการงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีผลประเมินโดยรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( = 2.70, S.D. = 0.47)
3. ผลการศึกษารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรูการงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีทักษะกระบวนการและผลการเรียนรู้เพิ่มขึ้นหลังจากได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ทำให้นักเรียนมีทักษะกระบวนการและผลการเรียนรู้เพิ่มขึ้น
4. ผลการประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้
4.1 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีทักษะกระบวนการหลังใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4.2 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีผลการเรียนรู้หลังใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4.3 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ และเทคโนโลยี เรื่อง การร้อยมาลัยดอกไม้สด ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก