บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง ชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
ผู้วิจัย นางรัตนาภรณ์ ติ้นซุ่ย
ตำแหน่งครูชำนาญการ โรงเรียนบ้านลำปลอกเหนือ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาตรัง เขต 1
การศึกษาค้นคว้าครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนและหลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 4) เพื่อพัฒนาพฤติกรรมการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้าประกอบด้วย 1) ชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 5 เล่ม 2) แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 20 แผน 3) แบบทดสอบหลังการใช้ชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 แต่ละเล่ม เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 5 ฉบับ ฉบับละ 10 ข้อ 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก 1 ฉบับ จำนวน 40 ข้อ 5) แบบสอบถามความพึงพอใจในการใช้ชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 15 ข้อ 6) แบบบันทึกการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด เป็นแบบมาตรประมาณค่า (Rating scale) ชนิด 3 ระดับ จำนวน 4 ข้อ
ผลการศึกษาค้นคว้า พบว่า
1. ประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ตามเกณฑ์ 80/80 มีค่า 84.40/82.00 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์และเป็นไปตามสมมติฐานข้อ 1
2. คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หลังเรียนของนักเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานข้อ 2
3. นักเรียนมีความพึงพอใจต่อชุดกิจกรรมการฝึกคิดด้วยเทคนิคหมวกหกใบ ประกอบการเรียนรู้ด้วยกลุ่มร่วมมือแบบเพื่อนคู่คิด สาระการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.40, =0.55) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่านักเรียนมีความพึงพอใจทุกด้านในระดับมาก โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้แก่ ด้านปัจจัยนำเข้า ( = 4.47, =0.54) รองลงมาได้แก่ ด้านผลผลิต ( = 4.43, =0.51) และด้านกระบวนการ ( = 4.31, =0.59) ตามลำดับ ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานข้อ 3
4. พฤติกรรมการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคเพื่อนคู่คิด ของนักเรียนโดยภาพรวมอยู่ในระดับดี ( = 2.91, =0.20) เมื่อพิจารณาเป็นรายแผนการจัดการเรียนรู้พบว่านักเรียนมีพฤติกรรม การเรียนรู้โดยใช้เทคนิคเพื่อนคู่คิด ทุกแผนการจัดการเรียนรู้ในระดับดี ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานข้อ 4