ครูบ้านนอก

ชื่อผู้วิจัย อรอนงค์ แก้วเกิด

ปีการศึกษา 2560

บทคัดย่อ

การพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม จากการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรกของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม จากการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรกของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) 2) พัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ บูรณาการแบบสอดแทรก ในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา)ให้มีประสิทธิภาพ 80/80 3) ทดลองใช้แผนการจัดการเรียนรู้ บูรณาการแบบสอดแทรก ในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) และ 4)ประเมินผลแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก ในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา)ใช้รูปแบบวิจัย R&D ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน

ขั้นตอน ที่ 1 การวิจัย (Research) : การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และหลักสูตรสถานศึกษา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม และกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ที่นำมาบูรณาการแบบสอดแทรก แนวคิด ทฤษฎี งานวิจัยในประเทศ งานวิจัยในต่างประเทศ ข้อมูลนักเรียน และการสนทนากลุ่มกับนักเรียน ครู และผู้ปกครอง 2) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 ที่เคยเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตและสิ่งแวดล้อมมาแล้ว จำนวน 30 คน และ 3) ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ที่สอนวิชาวิทยาศาสตร์ โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 จำนวน 5 คน

ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนา (Development) : การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ได้ดำเนินการ ดังนี้

1. ผู้วิจัยได้นำแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรกที่สร้างขึ้น ไปให้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ตรวจสอบความถูกต้องเชิงเนื้อหา ใช้ดุลยพินิจเพื่อหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC)และปรับปรุงตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ

2. นำแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก ไปทดลองสอนกับกลุ่มทดลอง (แบบรายบุคคล, แบบกลุ่มเล็กและ แบบภาคสนาม) และปรับปรุงแก้ไข

3. จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก ไปใช้เป็นเครื่องมือในการวิจัยกับกลุ่มตัวอย่าง

ขั้นตอนที่ 3 การวิจัย (Research) : การทดลองใช้แผนการจัดการเรียนรู้

การดำเนินการในขั้นตอนนี้เป็นการนำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพ และปรับปรุงแก้ไขแล้วไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่าง เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6/1 ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 32 คน ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงทดลอง โดยใช้แบบแผนการทดลองแบบหนึ่งกลุ่มสอบก่อนสอบหลัง(One Group Pretest and Posttest Design) ก่อนเรียน ทำการทดสอบด้วยแบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาระหว่างเรียนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้การจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก หลังเรียนทดสอบด้วยแบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหา นำผลคะแนนที่ได้มาหาค่า T-Test และหลังจากนั้นประเมินความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก นำผลคะแนนที่ได้มาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ เพื่อหาค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ

ขั้นตอนที่ 4 การพัฒนา (Development) : การประเมินผลและปรับปรุงการใช้แผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก

การดำเนินการในขั้นตอนนี้เป็นการประเมินผลความคงทนของนักเรียน หลังจากเรียนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก ผ่านไป 14 วัน โดยใช้กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6/1 ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 32 คน ซึ่งเป็นนักเรียนทดลองในขั้นตอนที่ 3 ก่อนเรียนทำการทดสอบด้วยแบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาระหว่างเรียนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก หลังเรียนทดสอบด้วยแบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหา นำผลคะแนนที่ได้มาหาค่า T-Test หลังจากนั้นประเมินความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยเทคนิคการใช้คำถาม นำผลคะแนนที่ได้มาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ เพื่อหาค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ

ผลการวิจัย พบว่า

1. ข้อมูลพื้นฐาน

1.1 ด้านหลักสูตร หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เป็นหลักสูตรที่ช่วยให้มนุษย์ได้พัฒนาวิธีคิด คิดสร้างสรรค์ คิดวิเคราะห์ วิจารณ์ มีทักษะสำคัญในการค้นคว้าหาความรู้ มีความสามารถในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เป็นกลุ่มสาระที่มุ่งเน้นพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานที่กำหนด กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เป็นวิชาที่ช่วยให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับวิถีการดำรงชีวิตของมนุษย์ ทั้งในฐานะปัจเจกบุคคลและการอยู่ร่วมกันในสังคม การปรับตัวตามสภาพแวดล้อม การจัดสรรทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เป็นกลุ่มสาระที่ช่วยพัฒนานักเรียนให้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีจินตนาการทางศิลปะ

1.2 ด้านนักเรียน นักเรียนไม่มีความพร้อมในการเตรียมอุปกรณ์การเรียน เบื่อหน่ายที่จะเรียน ทำให้นักเรียนไม่อยากจะเรียน ประกอบกับ นักเรียนไม่เข้าใจในวิชาที่เรียนมาตั้งแต่แรก จึงทำให้ไม่ชอบเรียน อีกทั้งนักเรียนส่วนใหญ่มีสภาพแวดล้อมของครอบครัวที่ต้องหาเช้ากินค่ำ ไม่ได้รับการดูแลจากผู้ปกครองเท่าที่ควร จึงส่งผลทำให้นักเรียนไม่ค่อยอยากจะมาโรงเรียน มีอย่างอื่นที่น่าสนใจกว่ามาเข้าเรียน ทำให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ

1.3 ด้านครูผู้สอน ครูเน้นการสอนเนื้อหาเป็นสำคัญ และใช้การบรรยายเป็น ส่วนใหญ่ ครูไม่เน้นกระบวนการให้นักเรียนปฏิบัติจริง ครูไม่เข้าใจวิธีการสอนแบบต่างๆ ครูต้องรับผิดชอบงานอื่นๆ จำนวนมาก จึงทำให้มีเวลาสำหรับเตรียมการสอนน้อยลง

1.4 จากทางสังคม อิทธิพลของโทรทัศน์ วิทยุ รวมถึงสภาพแวดล้อมของครอบครัว และชุมชนเป็นแหล่งสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการใช้ชีวิตที่ผิด ทำให้เด็กไม่สนใจการเรียน เด็กเกิดการเอาอย่างการกระทำที่ผิดๆ

1.5 สภาพที่ตั้งของชุมชน และสภาพพื้นฐานครอบครัวของนักเรียนส่วนใหญ่ ด้อยโอกาส มีคุณภาพชีวิตที่ไม่เอื้ออำนวยเท่าที่ควร ส่งผลทำให้นักเรียน ผู้ปกครองและชุมชน ไม่เห็นความสำคัญของการศึกษาเล่าเรียน

2. แผนการจัดการเรียนรู้ บูรณาการแบบสอดแทรก ในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) มีค่าประสิทธิภาพ 80.96/86.17 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80

3. ความสามารถในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ หลังการเรียนรู้ด้วยแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก เรื่อง ชีวิตและสิ่งแวดล้อม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

4. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) มีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก เรื่อง ชีวิตและสิ่งแวดล้อม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนเทศบาล ๑ (บ้านท่าตะเภา) โดยรวมอยู่ในระดับมาก

เว็บน่าสนใจ