ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
และความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับ
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี
ผู้วิจัย นางสาวสุพรรษา วุฒิยา ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี
ปีที่วิจัย พ.ศ. 2561
บทคัดย่อ
การวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในรูด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี (2) เพื่อสร้างรูปแบบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี (3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี (4) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี (4.1) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี (4.2) เพื่อเปรียบเทียบความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ก่อนและหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี (4.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่จัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) คู่มือครูสำหรับใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ (2) แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 12 แผน (3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ (4) แบบวัดความคิดสร้างสรรค์ จำนวน 30 ข้อ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา การหาค่าเฉลี่ย ( ) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ร้อยละ และทดสอบสมมติฐานโดยใช้ (t - test)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานได้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจและเชื่อมโยงประสบการณ์พื้นฐาน (Engagement and Connection with Previous Experiences) หมายถึง ขั้นกิจกรรมกระตุนใหผู้เรียนตื่นตัว และมีความพรอมที่จะเรียนรู้ ผานการสนทนาและใชคําถามและการวิเคราะห์ตัวอยางสถานการณปัญหาที่เชื่อมโยงกับความรูในบทเรียนที่ผานมา เพื่อกระตุนจูงใจให้เกิดความอยากรู้อยากเห็น และทบทวนเชื่อมโยงความรู้ในบทเรียนใหม่ รวมทั้งมีความพร้อมที่จะเผชิญสถานการณปัญหาใหม่ในบทเรียน
ขั้นที่ 2 ขั้นเผชิญปัญหาและบมเพาะความคิด (Problem Confrontation and Thought Incubation) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่ผู้สอนนําเสนอประเด็นความรูเนื้อหาใหม่ ในบทเรียนผาน สถานการณปัญหา จัดให้ผู้เรียนวิเคราะห์ และสร้างความเขาใจปัญหาในมุมมองอื่นที่สามารถอธิบายความสัมพันธประเด็นความรู้ โดยใหคิดไตรตรองนําประสบการณความรู้เดิมมาวิเคราะห์องค์ประกอบปัญหา เพื่อเชื่อมโยงในแต่ละเงื่อนไขกับเปาหมายหรือความตองการของปัญหา และสรุปเปนทางเลือกของผู้เรียน พรอมทั้งเหตุผลสนับสนุนที่เหมาะสม และให้แต่ละคนบันทึกข้อมูลที่ปรากฏในสถานการณปัญหาตามความเขาใจของตน เพื่อนําไปใชอธิบายและแลกเปลี่ยนความรูในขั้นตอนตอไป
ขั้นที่ 3 ขั้นวิเคราะห์ทางเลือกและคนหาคําตอบ (Analysis of Alternatives and Investigation for Solution) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่ผู้เรียนเสนอข้อมูลความคิดในมุมมองของตน เพื่ออภิปรายความคิดกับเพื่อนในกลุม และจัดลําดับความสำคัญของทางเลือกหรือวิธีปฏิบัติแก้ปัญหาที่เหมาะสมและเปนไปได้ โดยให้ผูเรียนแต่ละคนคิดคํานวณดวยตนเองกอนรวมแลกเปลี่ยนวิธีการคิด คําตอบรวมกับเพื่อน และกระตุนใหเกิดความเขาใจในวิธีการคิดคํานวณยิ่งขึ้น มีโอกาสคิดหาคําตอบ ที่หลากหลาย ถูกตองและเหมาะสม รวมทั้งสามารถอธิบายทางเลือกวิธีการปฏิบัติได้ชัดเจนและเขาใจ
ขั้นที่ 4 ขั้นประยุกตและปรับแบบแผนการคิด (Application and Reorganizing Pattern of Thought) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่จัดใหผู้เรียนรวมกันสรุปขอมูลความรู้เพื่อเชื่อมโยงองค์ประกอบสถานการณปัญหาและสงเคราะห์ สาระสําคัญของวิธีการหรือทางเลือกปฏิบัติ สําหรับแกปัญหาในรูปของแผนภูมิหรือแผนภาพความคิด แลวลงความเห็นเปนขอสรุปในหลักการ และแนวทางการคนหาคําตอบของสถานการณปัญหาดงกลาว แลวใหผู้เรียนบันทึกขอมูลเพื่อสร้างความเขาใจเพิ่มเติม กอนนําไปประยุกต์ใชกับสถานการณปัญหาในบริบทอื่นที่ครูจัดให้ และไดเสนอปัญหาที่เปนทางเลือกสําหรับผูเรียนนําความรูไปวิเคราะหใชแก้ปัญหา และคนหาคําตอบตามเงื่อนไขที่ระบุไว้
ขั้นที่ 5 ขั้นสรุปและประเมินแบบแผนการคิดสร้างสรรค์ (Concluding and Evaluation on Creative Pattern) หมายถึง ขั้นกิจกรรมที่จัดให้ผูเรียนได้คิดประมวลข้อมูลความเขาใจที่ไดรับจากบทเรียน มาสังเคราะห์ เชื่อมโยงประเด็นของวิธีการหรือแนวทาง การแก้ปัญหาในสถานการณ์ที่ปรากฏวามีสาระสําคัญและเงื่อนไขในองคประกอบของปัญหาและวิธีการคนหาคําตอบที่ถูกตองเหมาะสมและนาสนใจอะไรบาง พรอมทั้งเหตุผลขอเดนและขอจํากัดหรือจุดดอยในแบบแผนการ แก้ปัญหาดังกลาวมีประเด็นใดบาง ควรเลือกใชแนวทางใดจึงจะมีคุณคามากกวาสําหรับการเลือกและนําไปใชแกปัญหาคณิตศาสตร์ในลักษณะอื่นหรือบริบทอื่น จากนั้นให้สรุปสาระสําคัญและเงื่อนไขของวิธีการคิดหาคําตอบที่นาสนใจในภาพรวมทั้งชั้น และประเมินผลการเรียนรูตาม แบบทดสอบที่ระบุไวทายแผนการจัดการเรียนรู้
2. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี ตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด (มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.00- 4.80) และความคิดเห็นของครูผู้สอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี มีผลประเมินโดยรวม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( = 2.70, S.D. = 0.47)
3. ผลการศึกษารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทาง การเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี มีความคิดสร้างสรรค์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้นหลังจากได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 แสดงว่าการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ทำให้นักเรียนมีความคิดสร้างสรรค์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้น
4. ผลการประเมินประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี โดยมีวัตถุประสงค์ย่อยดังนี้
1) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรีสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความคิดสร้างสรรค์หลังใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความคิดสร้างสรรค์ รายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เรื่อง พหุนาม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า กบินทร์บุรี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดปราจีนบุรี ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก