การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมครูวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้าง
ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น และศึกษาผลการใช้หลักสูตรฝึกอบรมครูวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น สําหรับครูที่สอนสาระวิทยาศาสตรระดับมัธยมศึกษาตอนต้น มีวิธีดําเนินการ 4 ขั้นตอน คือ 1) การศึกษาข้อมูลพื้นฐานประกอบการพัฒนาหลักสูตร 2) การออกแบบและสร้างหลักสูตร 3) การทดลองใช้หลักสูตร และ 4) การประเมินผลและปรับปรุงหลักสูตร การดําเนินการใน 2 ขั้นตอนแรก สร้างและพัฒนาหลักสูตรสําหรับฝึกอบรมและคู่มือการใช้หลักสูตรที่ผ่านการพิจารณาด้านความเหมาะสมและความสอดคล้องจากผู้เชี่ยวชาญ 5 ท่าน พบว่า หลักสูตรมีองค์ประกอบที่เหมาะสมและสอดคล้องกัน โดยหลักสูตรที่ผ่านการปรับปรุงแก้ไขแล้ว นําไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่างครูวิทยาศาสตร์ที่สอนสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์มัธยมศึกษาตอนต้น สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์ เขต 3 มี 2 ขั้นตอน คือ ที่สมัครใจเข้ารับการอบรม ใช้ระยะเวลาฝึกอบรม 3 วัน และทดลองใช้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จากโรงเรียน 10 โรง จำนวน 213 คน โดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เวลา 1 ภาคเรียน (40 ชั่วโมง) ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้
1. หลักสูตรฝึกอบรมครูวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์
โดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น ภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ( x- =4.12 ,S.D = 5.15 )
2. ความรู้ความคิดเกี่ยวกับการออกแบบกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น
ของครูผู้เข้ารับการฝึกอบรมหลังการเข้ารับการฝึกอบรมสูงกว่าก่อนการเข้ารับการฝึกอบรมอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3. ความสามารถด้านการจัดการเรียนรู้และประเมินผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรม
วิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น มีคะแนนรวม ร้อยละ 90.01 ผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 80
4. ความคิดเห็นของครูผู้เข้ารับการฝึกอบรมต่อหลักสูตรฝึกอบรมครูวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมมากที่สุด
5. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ทั้ง 10 โรง ที่เรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรม
วิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
6. นักเรียนมีเจตคติตอการเรียนโดยใชชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น อยู่ในระดับดี
7. หลักสูตรฝึกอบรมครูวิทยาศาสตร์เพื่อเสริมสร้างทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์
โดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น ได้ปรับปรุงแก้ไขสาระสำคัญและกิจกรรมในแผนการอบรมให้เหมาะสมยิ่งขึ้น ใช้ภาษาเขียนให้สามารถสื่อสารเข้าใจง่ายขึ้น ปรับเวลาให้เหมาะสมกับเนื้อหาและมีความชัดเจนยิ่งขึ้น