บทคัดย่อ
รายงานการศึกษา เรื่อง : การศึกษาค้นคว้า การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่ม
สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
เรื่อง วิถีธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560
โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
มัธยมศึกษา เขต 33
หน่วยงานสังกัด : โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
มัธยมศึกษา เขต 33
ที่ปรึกษา : ดร.วิเชียร แสนมี ตำแหน่ง อาจารย์สาขาวิชาปรัชญาและ
ศาสนา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ปีที่ศึกษา : 2561
รายงานการศึกษา การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33 ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เพื่อศึกษาความคงทนของการเรียนรู้ของนักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และเพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ และชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยมีสมมุติฐานการศึกษาวิจัย คือ ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนด้วย ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีดัชนีประสิทธิผลมากกว่า ร้อยละ 50 ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้น เมื่อนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แล้วส่งผลให้นักเรียนมีความคงทนในการเรียนรู้ และความพึงพอใจ ของนักเรียนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้และชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อยู่ในระดับมาก ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33 จำนวน 241 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33 จำนวน 38 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรอิสระ(Independent Variable) คือ ประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ตัวแปรตาม (Dependent Variable) ได้แก่ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เนื้อหา ที่ใช้ในการวิจัยในครั้งนี้ คือ สาระที่ 1 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ระยะเวลาที่ใช้ในการทดลอง ผู้วิจัยใช้เวลาในการทดลองโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้และชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 9 ชุด เวลา 16 ชั่วโมง ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 9 ชุด แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 แบบเลือกตอบ จำนวน 40 ข้อ และแบบสอบถามความพึงพอใจ ในการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ซึ่งผู้วิจัยได้ดำเนินการทดลองตามขั้นตอน ดังนี้
1. ทดสอบก่อนเรียน (Pre-test) กับนักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่างด้วยแบบทดสอบ
วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยค้นคว้าสร้างขึ้นและผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว ซึ่งเป็นแบบเลือกข้อถูกผิด จำนวน 40 เพื่อให้ทราบความรู้เดิมของนักเรียน แล้วเก็บข้อมูลที่ได้จากการทำแบบทดสอบไว้เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลในขั้นต่อไป
2. ดำเนินการทดลองสอนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 9 ชุด ในการทดลองครั้งนี้ผู้วิจัยได้ทำการทดลองด้วยตนเองใช้เวลาในการสอนทั้งหมด 9 ชุด จำนวน 16 ชั่วโมง
3. วัดความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อกิจกรรมการเรียนการสอนภายหลังสิ้นสุดการเรียนการสอน 9 ชุด ก่อนการทดสอบหลังเรียนโดยใช้แบบสอบถามความพึงพอใจที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น
4. การทดสอบหลังเรียน (Post-test) เมื่อสิ้นสุดการทดลองทั้ง 9 ชุด แล้วให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นและผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว ซึ่งเป็นฉบับเดียวกันกับแบบทดสอบก่อนเรียน แล้วตรวจให้คะแนนทั้งก่อนเรียนและหลังเรียน เพื่อนำไปวิเคราะห์ทางสถิติและหาค่าเฉลี่ยของคะแนนที่นักเรียนทำได้
5. การทดสอบวัดความคงทนในการเรียนรู้ (Retention - test) ของนักเรียนโดยทดสอบด้วยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังจากครูได้ดำเนินการทดลองสอนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ครบ จำนวน 9 ชุดแล้ว เมื่อเวลาผ่านไปครบ 2 สัปดาห์
การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป โดยใช้สถิติทำการวิเคราะห์ข้อมูล ดังนี้
1. ค่าสถิติพื้นฐาน
1.1 ค่าร้อยละ (Percentage)
1.2 ค่าเฉลี่ย (Mean)
1.3 ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
2. สถิติที่ใช้ในการหาคุณภาพของเครื่องมือ
2.1 การหาค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Validity) ของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
2.2 การหาค่าความยาก (Difficulty) ของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2.3 การหาค่าอำนาจจำแนกของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
2.4 วิเคราะห์หาค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามความพึงพอใจในการเรียนรู้
3. สถิติที่ใช้ในการทดสอบสมมุติฐาน
3.1 วิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนผลสัมฤทธิ์ก่อนและหลังเรียนโดยใช้สถิติ
t-test (Dependent Sample)
3.2 วิเคราะห์ความคงทนในการเรียนรู้ของนักเรียนโดยการวิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนผลสัมฤทธิ์หลังเรียนและหลังจากการเรียนผ่านพ้นไปแล้ว 2 สัปดาห์โดยใช้สถิติ
t-test (Dependent Sample)
3.3 หาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนตามเกณฑ์มาตรฐาน
3.4 การวิเคราะห์ค่าดัชนีประสิทธิผล
สรุปผลการวิจัย
1. ผลการวิเคราะห์ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ทั้ง 9 ชุด พบว่า ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้นมีประสิทธิ์ภาพเท่ากับ 87.40 /84.80 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 ที่ตั้งไว้
2. ผลการวิเคราะห์เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ย ( ) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนและหลังการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4พบว่า คะแนนเฉลี่ย ( ) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนและหลังการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้
3. ผลการวิเคราะห์ดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดการเรียนรู้ พบว่า ดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีค่าเท่ากับ 0.6046 หรือ คิดเป็นร้อยละ 60.46 ซึ่งสูงกว่าร้อยละ 50 ซึ่งเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้
4. ผลการวิเคราะห์ความพึงพอใจของนักเรียนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผน การจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า ค่าเฉลี่ยจากแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยรวมอยู่ในระดับมากทุกข้อ ซึ่งเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้
5. ผลการวิเคราะห์ความคงทนในการเรียนรู้ (Retention - test) ของนักเรียน พบว่า คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4กับคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังจากครูได้ดำเนินการทดลองสอนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ครบจำนวน 9 ชุด แล้วเมื่อเวลาผ่านไปครบ 2 สัปดาห์ ไม่มีความแตกต่างกัน ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้
โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
มัธยมศึกษา เขต 33
หน่วยงานสังกัด : โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
มัธยมศึกษา เขต 33
ที่ปรึกษา : ดร.วิเชียร แสนมี ตำแหน่ง อาจารย์สาขาวิชาปรัชญาและ
ศาสนา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ปีที่ศึกษา : 2561
รายงานการศึกษา การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33 ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เพื่อศึกษาความคงทนของการเรียนรู้ของนักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และเพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ และชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยมีสมมุติฐานการศึกษาวิจัย คือ ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนด้วย ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีดัชนีประสิทธิผลมากกว่า ร้อยละ 50 ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้น เมื่อนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แล้วส่งผลให้นักเรียนมีความคงทนในการเรียนรู้ และความพึงพอใจ ของนักเรียนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้และชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อยู่ในระดับมาก ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33 จำนวน 241 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนรามวิทยา รัชมังคลาภิเษก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33 จำนวน 38 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรอิสระ(Independent Variable) คือ ประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ตัวแปรตาม (Dependent Variable) ได้แก่ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เนื้อหา ที่ใช้ในการวิจัยในครั้งนี้ คือ สาระที่ 1 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ระยะเวลาที่ใช้ในการทดลอง ผู้วิจัยใช้เวลาในการทดลองโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้และชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 9 ชุด เวลา 16 ชั่วโมง ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 9 ชุด แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 แบบเลือกตอบ จำนวน 40 ข้อ และแบบสอบถามความพึงพอใจ ในการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ซึ่งผู้วิจัยได้ดำเนินการทดลองตามขั้นตอน ดังนี้
1. ทดสอบก่อนเรียน (Pre-test) กับนักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่างด้วยแบบทดสอบ
วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยค้นคว้าสร้างขึ้นและผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว ซึ่งเป็นแบบเลือกข้อถูกผิด จำนวน 40 เพื่อให้ทราบความรู้เดิมของนักเรียน แล้วเก็บข้อมูลที่ได้จากการทำแบบทดสอบไว้เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลในขั้นต่อไป
2. ดำเนินการทดลองสอนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 9 ชุด ในการทดลองครั้งนี้ผู้วิจัยได้ทำการทดลองด้วยตนเองใช้เวลาในการสอนทั้งหมด 9 ชุด จำนวน 16 ชั่วโมง
3. วัดความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อกิจกรรมการเรียนการสอนภายหลังสิ้นสุดการเรียนการสอน 9 ชุด ก่อนการทดสอบหลังเรียนโดยใช้แบบสอบถามความพึงพอใจที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น
4. การทดสอบหลังเรียน (Post-test) เมื่อสิ้นสุดการทดลองทั้ง 9 ชุด แล้วให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นและผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว ซึ่งเป็นฉบับเดียวกันกับแบบทดสอบก่อนเรียน แล้วตรวจให้คะแนนทั้งก่อนเรียนและหลังเรียน เพื่อนำไปวิเคราะห์ทางสถิติและหาค่าเฉลี่ยของคะแนนที่นักเรียนทำได้
5. การทดสอบวัดความคงทนในการเรียนรู้ (Retention - test) ของนักเรียนโดยทดสอบด้วยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังจากครูได้ดำเนินการทดลองสอนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ครบ จำนวน 9 ชุดแล้ว เมื่อเวลาผ่านไปครบ 2 สัปดาห์
การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป โดยใช้สถิติทำการวิเคราะห์ข้อมูล ดังนี้
1. ค่าสถิติพื้นฐาน
1.1 ค่าร้อยละ (Percentage)
1.2 ค่าเฉลี่ย (Mean)
1.3 ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
2. สถิติที่ใช้ในการหาคุณภาพของเครื่องมือ
2.1 การหาค่าความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Validity) ของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
2.2 การหาค่าความยาก (Difficulty) ของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 2.3 การหาค่าอำนาจจำแนกของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
2.4 วิเคราะห์หาค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามความพึงพอใจในการเรียนรู้
3. สถิติที่ใช้ในการทดสอบสมมุติฐาน
3.1 วิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนผลสัมฤทธิ์ก่อนและหลังเรียนโดยใช้สถิติ
t-test (Dependent Sample)
3.2 วิเคราะห์ความคงทนในการเรียนรู้ของนักเรียนโดยการวิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนผลสัมฤทธิ์หลังเรียนและหลังจากการเรียนผ่านพ้นไปแล้ว 2 สัปดาห์โดยใช้สถิติ
t-test (Dependent Sample)
3.3 หาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนตามเกณฑ์มาตรฐาน
3.4 การวิเคราะห์ค่าดัชนีประสิทธิผล
สรุปผลการวิจัย
1. ผลการวิเคราะห์ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ทั้ง 9 ชุด พบว่า ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้นมีประสิทธิ์ภาพเท่ากับ 87.40 /84.80 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 ที่ตั้งไว้
2. ผลการวิเคราะห์เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ย ( ) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนและหลังการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4พบว่า คะแนนเฉลี่ย ( ) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนและหลังการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้
3. ผลการวิเคราะห์ดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดการเรียนรู้ พบว่า ดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีค่าเท่ากับ 0.6046 หรือ คิดเป็นร้อยละ 60.46 ซึ่งสูงกว่าร้อยละ 50 ซึ่งเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้
4. ผลการวิเคราะห์ความพึงพอใจของนักเรียนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผน การจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า ค่าเฉลี่ยจากแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยรวมอยู่ในระดับมากทุกข้อ ซึ่งเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้
5. ผลการวิเคราะห์ความคงทนในการเรียนรู้ (Retention - test) ของนักเรียน พบว่า คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4กับคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังจากครูได้ดำเนินการทดลองสอนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง พุทธธรรมนำชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ครบจำนวน 9 ชุด แล้วเมื่อเวลาผ่านไปครบ 2 สัปดาห์ ไม่มีความแตกต่างกัน ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้