รายงานผลการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีวัตถุประสงค์คือ
1. เพื่อศึกษาสภาพการดำเนินงานจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอย พระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560
2. เพื่อศึกษาสัมฤทธิผลของการดำเนินงานจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560
3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เกี่ยวข้องเกี่ยวกับการดำเนินงานจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จ พระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560
การดำเนินการครั้งนี้ ประยุกต์ใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนสำคัญ คือ 1) การพัฒนาแผนการปฏิบัติ (Plan : P) 2) การปฏิบัติการตามแผน (Action : A) 3) สังเกตผลการปฏิบัติ (Observe : O) และ 4) สะท้อนผลของการปฏิบัติ (Reflect : R)
ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ ผู้บริหาร ครู กรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครองนักเรียนและนักเรียน โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560
กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้บริหาร ครู กรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองนักเรียน โดย การสุ่มแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวน 283 คน และนักเรียนชั้น ม.1- 6 โรงเรียน เฉลิม พระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ปีการศึกษา 2560 จำนวน 217 คน ที่ได้จากการสุ่มแบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) รวมกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 500 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามสภาพการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า 2) แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่าของนักเรียน 3) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู กรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครองนักเรียนเกี่ยวกับการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนเกี่ยวกับการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า และดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย (x ̅) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ผลการประเมินสรุปได้ดังนี้
1. สภาพการดำเนินงานจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า
1.1 สภาพความพร้อมในการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระ จริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560 พบว่า โดยรวมอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 4.48) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบว่าทุกรายการมีค่าเฉลี่ยความพร้อมอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป
1.2 การวางแผนการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560 พบว่าโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ย 4.56) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบว่าทุกรายการมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป
1.3 การดำเนินงานจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ดำเนินการในปีการศึกษา 2560 โดยรวมอยู่ในระดับ มากที่สุด (ค่าเฉลี่ย 4.57) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบทุกรายการมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป
1.4 การติดตาม ประเมินผลและการปรับปรุงการดำเนินงานพบว่า โดยรวมอยู่ในระดับ มากที่สุด (ค่าเฉลี่ย 4.56) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบทุกรายการมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป
2. สัมฤทธิผลของการดำเนินงานจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า สรุปรวมคุณธรรม 8 ด้าน พบว่า ความเมตตากรุณา อยู่ในระดับดีมาก (ค่าเฉลี่ย 3.62) ซึ่งมีค่าเฉลี่ยสูงสุด รองลงมา คุณธรรมที่มีค่าเฉลี่ยในระดับดีมาก คือ ความกตัญญูกตเวที (ค่าเฉลี่ย 3.61) ความอ่อนน้อมถ่อมตน (ค่าเฉลี่ย 3.53) ด้านความขยันหมั่นเพียร (ค่าเฉลี่ย 3.51) ความซื่อสัตย์สุจริต (ค่าเฉลี่ย 3.50) ความมีระเบียบวินัย (ค่าเฉลี่ย 3.50) ส่วนคุณธรรมที่มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับดี คือ ความอดทนอดกลั้น (ค่าเฉลี่ย 3.49) และการประหยัดอดออม มีค่าเฉลี่ยน้อยกว่าทุกรายการ (ค่าเฉลี่ย 3.46)
3. ความพึงพอใจของผู้เกี่ยวข้อกับการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า
3.1 ความพึงพอใจของผู้เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พบว่า ความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับ มาก (ค่าเฉลี่ย 4.43 ) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบทุกรายการมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป เช่นเดียวกับความพึงพอใจของนักเรียนในการจัดกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า ที่พบว่า ความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับ มาก (ค่าเฉลี่ย 4.43 ) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบทุกรายการมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป
3.2 ความพึงพอใจของผู้บริหาร ครู กรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครองในผลที่เกิดกับนักเรียนในคุณธรรมด้านต่างๆ พบว่า ความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับ มาก (ค่าเฉลี่ย 4.47 ) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบทุกรายการมีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป เช่นเดียวกับความพึงพอใจของนักเรียนเกี่ยวกับผลที่เกิดกับนักเรียนในคุณธรรมด้านต่างๆ พบว่า ความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับ มาก (ค่าเฉลี่ย 4.45) เมื่อพิจารณาในแต่ละรายการก็พบทุกรายการมีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจอยู่ในระดับ มาก ขึ้นไป
ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมต่อการดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่า โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ พะเยา ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ผู้รายงานได้สังเคราะห์จากความคิดเห็นของผู้ตอบแบบสอบถาม ซึ่งเป็นข้อเสนอแนะเพื่อให้การดำเนินงานเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่าเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุด เรียงลำดับตามความถี่สูงสุด ดังนี้ 1) ควรมีการจัดกิจกรรมยกย่อง สรรเสริญ ประกาศเกียรติคุณผลงานของนักเรียน ครู ผู้บริหารสถานศึกษาในการกระทำดี สร้างสถานที่ประกาเกียรติคุณผู้ประกอบคุณงามความดีในทุกๆ ด้าน ในสถานศึกษา เพื่อเป็นแบบอย่าง เป็นแรงบันดาลใจส่งเสริมการกระทำความดี 2) ควรมีแนวทางการพัฒนาโดยการวิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการเป็นแนวทางในการดำเนินงาน ปรับวิสัยทัศน์ พันธกิจ นำคุณธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่ามากำหนดเป็นนโยบายของโรงเรียนในการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรม มีการวางแผนการปฏิบัติงานอย่างครอบคลุม กำหนดคณะบุคคลรับผิดชอบ รวมถึงมีการกำกับ ติดตามโดยฝ่ายบริหารอย่างชัดเจนและต่อเนื่อง 3) ส่งเสริมให้ครูทุกคนบูรณาการสอดแทรกคุณงามความดีของบุคคลของเหตุการณ์ทั้งในอดีตและปัจจุบัน โดยเฉพาะในเรื่องการมีคุณธรรม จริยธรรม ในกระบวนการเรียนการสอนทุกรายวิชาตามความเหมาะสม เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้จักคนดี และผลงานของคนดีเหล่านั้น และ 4) การดำเนินการเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมตามรอยพระจริยวัตรของสมเด็จย่าควรดำเนินการอย่างต่อเนื่อง และควรสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงานให้เพียงพอ