ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง การใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้

การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5

โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา

สภาพสังคมไทยปัจจุบันได้เกิดการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาในด้านต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น ด้านสังคม เศรษฐกิจ เทคโนโลยี การศึกษา เป็นต้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อันก่อให้เกิดผลกระทบต่อประเทศทั้งทางด้านบวกและด้านลบ สิ่งหนึ่งที่สามารถทำให้ประเทศไทยพร้อมที่จะรับต่อการเปลี่ยนแปลง คือ ประชากรในประเทศล้วนเป็นทรัพยากรที่มีความสำคัญยิ่งในการพัฒนาประเทศ หน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องจึงมีความพยายามที่หาแนวทางในการพัฒนาประเทศให้มีความเจริญก้าวหน้าและประชาชนในประเทศมีคุณภาพชีวิตดียิ่งขึ้น ปัจจุบันประเทศไทยได้นำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พุทธศักราช 2560-2564) มาเป็นแนวทางในการพัฒนาประเทศ โดยตระหนักถึงความสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้สังคมไทยมีความแข็งแกร่งเพื่อเตรียมพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบที่จะได้รับอย่างยั่งยืน เน้นการพัฒนาโดยยึดหลัก “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” ให้ความสำคัญกับการพัฒนาคนและสังคมไทยสู่สังคมคุณภาพ (สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2559 : 65)

การศึกษาเป็นรากฐานที่สำคัญที่สุดประการหนึ่งในการสร้างสรรค์ความเจริญก้าวหน้าและแก้ปัญหาต่างๆ ในสังคม เนื่องจากการศึกษาเป็นกระบวนการที่ช่วยให้คนได้พัฒนาตนเองด้านต่างๆ ตลอดช่วงชีวิตตั้งแต่แรกเกิดซึ่งการพัฒนาศักยภาพและขีดความสามารถด้านต่างๆ เพื่อดำรงชีวิตและประกอบอาชีพได้อย่างมีความสุข รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง รวมเป็นพลังสร้างสรรค์และเป็นการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนต่อไปได้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เป็นหลักสูตรที่มีมาตรฐานการเรียนรู้เป็นข้อกำหนดคุณภาพของผู้เรียนทั้งด้านทักษะ กระบวนการ คุณธรรม จริยธรรมและค่านิยม และมีสาระการเรียนรู้เป็นการกำหนดองค์ความรู้ที่เป็นเนื้อหาสาระครอบคลุมการศึกษาขั้นพื้นฐานทั้ง 12 ปี และเพื่อให้สถานศึกษา ครูผู้สอน และผู้ที่เกี่ยวข้องสามารถจัดทำหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับสภาพปัญหาในชุมชนและสังคม ภูมิปัญญาท้องถิ่น คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เพื่อเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัว ชุมชน สังคมและประเทศชาติ โดยมีสาระของหลักสูตรทั้งที่เป็นวิชาการและวิชาชีพที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ความคิด ความสามารถ ความดีงาม และความรับผิดชอบต่อสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี มีทักษะการทำงาน ทักษะการจัดการ สามารถนำเทคโนโลยีสารสนเทศและเทคโนโลยีต่างๆ มาใช้ในการทำงานอย่างถูกต้อง เหมาะสม คุ้มค่าและมีคุณธรรม สร้างและพัฒนางานหรือวิธีการใหม่สามารถทำงานเป็นหมู่คณะ มีนิสัยรักการทำงาน เห็นคุณค่าและมีเจตคติที่ดีต่องาน ตลอดจนมีคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมพื้นฐาน ได้แก่ ความขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัดและอดทน อันจะนำไปสู่การให้ผู้เรียนสามารถช่วยเหลือตนเองและพึ่งตนเองได้ตามพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง สามารถดำรงชีวิตอยู่บนสังคมได้อย่างมีความสุข ร่วมมือและแข่งขันในระดับสากลในบริบทของสังคมไทย การจัดการเรียนการสอนงานบ้านในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี มีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักเรียนสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551 : 15)นอกจากนี้งานบ้านมีความสำคัญในฐานะเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของบุคคลและสมาชิกในครอบครัว ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือ ร่วมใจในการทำงานบ้านจากสมาชิกทุกคนในครอบครัว งานบ้านจึงมีความสำคัญในการช่วยฝึกหน้าที่และความรับผิดชอบให้เด็กได้ เพราะถือเป็นสิ่งจำเป็นที่เด็กควรจะมีส่วนร่วมอย่างเหมาะสมในแต่ละวัย ฝึกให้เด็กเรียนรู้ทักษะการใช้ชีวิต เนื่องจากเด็กจะเรียนรู้ได้ผ่านการเล่น พ่อแม่ต้องทำให้งานบ้านเป็นเรื่องเล่นๆ สำหรับเด็กจะทำให้เด็กรู้สึกว่าอยากทำ และเชื่อว่าสามารถทำได้ โดยเริ่มจากเรื่องง่ายๆ เช่น การมีน้ำใจหยิบน้ำเย็นๆ มาให้พ่อแม่หรือให้คุณพ่อคุณแม่ที่กลับมาจากการทำงานนอกบ้านมาเหนื่อยๆ และงานบ้านยังมีความสำคัญในการสร้างลักษณะนิสัยให้เป็นคนมีความรับผิดชอบ อดทน ซื่อสัตย์ ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ ต้องอาศัยความร่วมมือจากสมาชิกในครอบครัวทุกคน นอกจากนี้การทำงานบ้านยังเป็นการออกกำลังกายให้มีสุขภาพดีทั้งกาย ทั้งใจอีกด้วย

จากผลการจัดการเรียนรู้ที่ผ่านมาพบว่านักเรียนยังขาดขั้นตอน ทักษะกระบวนการทำงานอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่การวางแผน การปฏิบัติงาน การตรวจสอบและพัฒนาผู้เรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่มุ่งพัฒนาให้เป็นคนที่สมบูรณ์และสมดุลทั้งด้านจิตใจ ร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ สังคม โดยเน้นการพัฒนาให้ผู้เรียนมีความรู้ ความสามารถ ทั้งด้านวิชาการ วิชางาน และวิชาชีวิต เพื่อให้สามารถดำรงอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข พึ่งตนเองได้ อยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ พัฒนาสังคม และสิ่งแวดล้อม และสืบเนื่องจากผลการออกเยี่ยมบ้านนักเรียนที่ผ่านมาพบว่า นักเรียนไม่ได้เอาใจใส่กับการดูแลความสะอาดหรือความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในบ้าน เสื้อผ้าไม่สะอาด ซึ่งอาจเป็นเพราะกระบวนการเรียนการสอนและสื่อไม่สอดคล้องกับเนื้อหา วัตถุประสงค์ และบริบทของนักเรียน ทำให้นักเรียนไม่บรรลุวัตถุประสงค์เท่าที่ควร นอกจากนี้เมื่อศึกษาด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ปีการศึกษา 2558 พบว่า นักเรียนทั้งห้องมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 70.25 (โรงเรียนบ้านห้วยอื้น, 2559 : 5) และปีการศึกษา 2559 เท่ากับ 72.75 (โรงเรียนบ้านห้วยอื้น, 2560 : 5) ซึ่งต่ำกว่าเกณฑ์ที่สถานศึกษากำหนดไว้คือร้อยละ 80 ดังนั้นผู้ศึกษาจึงมีความสนใจที่จะให้นักเรียนได้รับการฝึกปฏิบัติงานพื้นฐานเกี่ยวกับงานบ้านเพื่อให้สามารถรถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ตามจุดมุ่งหมายของหลักสูตร

เอกสารประกอบการเรียนจัดเป็นสื่อการเรียนการสอนประเภทหนึ่งที่สามารถนำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนกับนักเรียนในระดับประถมศึกษาตอนปลายได้เป็นอย่างดี สุภาพร สิงห์ทอง (2550 : 21) ได้กล่าวถึงประโยชน์ของเอกสารประกอบการเรียน สามารถช่วยขยายเนื้อหาในแบบเรียนให้กว้างขวางขึ้น เอกสารประกอบการเรียนจัดทำขึ้นเพื่อจุดมุ่งหมายเฉพาะส่วนย่อยที่ช่วยเน้นขยายเนื้อหาและยังมีภาพประกอบทำให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ ได้กว้างขวางขึ้น ดีขึ้นและง่ายขึ้น สร้างเสริมนิสัย รักการค้นคว้าและพัฒนาการอ่าน เอกสารประกอบการเรียนทำให้นักเรียนสามารถอ่านได้อย่างมีอิสระ ไม่จำกัดสถานที่เป็นการเสริมสร้างลักษณะนิสัยให้รักการศึกษาค้นคว้าหาความรู้ด้วยตนเอง ฝึกทักษะในการอ่านอยู่เสมอ รวมทั้งยังเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์อีกด้วย ส่งเสริมให้นักเรียนมีนิสัยรักการอ่านหนังสือ เอกสารประกอบการเรียนมีเรื่องราวเนื้อหาที่สนุกเพลิดเพลิน มีภาพประกอบ เหมาะสมกับวัย เร้าความสนใจมากกว่าแบบเรียนปกติ ซึ่งสอดคล้องกับขวัญเรือน คำวงศ์ (2557 : 123) ได้ศึกษาค้นคว้า การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การตัดกระดาษโปสเตอร์เป็นดอกไม้โดยใช้แบบลายไทย กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้เอกสารประกอบการเรียนเทคนิคกระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ ผลการศึกษาพบว่า ประสิทธิภาพการเรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียนเทคนิคกระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเท่ากับ 85.35/84.07 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ 80/80 นอกจากนี้เอกสารประกอบการเรียนเป็นสื่อการเรียนรู้ที่ช่วยให้นักเรียนสามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง สอดคล้องกับคำกล่าวของสมภพ สุวรรณรัฐ (ม.ป.ป. : 1) ที่กล่าวว่า การจัดการเรียนการสอนที่มุ่งจัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับการดำรงชีวิตเหมาะสมกับความสามารถและความสนใจของนักเรียน โดยให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมและลงมือปฏิบัติจริงในทุกขั้นตอนจะบังเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง เอกสารประกอบการเรียนช่วยให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกิดทักษะปฏิบัติในเรื่องที่กำหนด สอดคล้องกับประคองศรี สายทอง (2550 : บทคัดย่อ) กล่าวว่า นักเรียนที่เรียนโดยใช้เอกสารประกอบการเรียนที่สร้างขึ้นมีความก้าวหน้าทางการเรียนและมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน และความคิดเห็นของผู้ศึกษาเห็นว่าเอกสารประกอบการเรียนมีเนื้อหา รูปแบบ กิจกรรม เหมาะสมและนักเรียนที่เรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียนร้อยละ 96.49

จากหลักการเหตุผลความสำคัญข้างต้น ผู้ศึกษาจึงสร้างเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย เพื่อเป็นแนวทางสำหรับครูผู้สอนในการพัฒนากระบวนการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

วัตถุประสงค์ของการศึกษา

1. เพื่อหาประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระ

การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80

2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนเรียนและหลังเรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

ขอบเขตของการศึกษา

1. ขอบเขตด้านประชากร

ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 26 คน

2. ขอบเขตด้านเนื้อหา

เนื้อหาที่ใช้ในการศึกษา เป็นเนื้อหาในกลุ่มสาระการเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 สาระที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว มาตรฐาน ง 1.1 เข้าใจการทำงาน

มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน

มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว ตัวชี้วัด

ป.5/1 อธิบายเหตุผลการทำงานแต่ละขั้นตอนถูกต้องตามกระบวนการทำงาน ป.5/2 ใช้ทักษะการจัดการในการทำงาน อย่างเป็นระบบ ประณีต และมีความคิดสร้างสรรค์ ป.5/3 ปฏิบัติตนอย่างมีมารยาทในการทำงานกับสมาชิกในครอบครัว ป.5/4 มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานและทรัพยากรอย่างประหยัดและคุ้มค่า โดยนำมาจัดทำในรูปแบบของเอกสารประกอบการเรียน จำนวน 8 เล่ม ดังนี้

. เล่มที่ 1 การทำงานกับครอบครัว

เล่มที่ 2 มารยาทในการทำงาน

เล่มที่ 3 การซักผ้าและการตากผ้า

เล่มที่ 4 การพับผ้าและการรีดผ้า

เล่มที่ 5 การซ่อมแซมเสื้อผ้า

เล่มที่ 6 การปลูกผักสวนครัว

เล่มที่ 7 การจัดการในบ้าน

เล่มที่ 8 รู้จักใช้ รู้จักรักษา

3. ตัวแปรที่ศึกษา

ตัวแปรอิสระ ได้แก่ การจัดการเรียนรู้โดยใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจ

งานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

ตัวแปรตาม ได้แก่ ประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียน ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความพึงพอใจของนักเรียนที่เรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน

กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

นิยามศัพท์เฉพาะ

เอกสารประกอบการเรียน หมายถึง เอกสารที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้นตามองค์ประกอบของเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย จำนวน 8 เล่ม ดังนี้

. เล่มที่ 1 การทำงานกับครอบครัว

เล่มที่ 2 มารยาทในการทำงาน

เล่มที่ 3 การซักผ้าและการตากผ้า

เล่มที่ 4 การพับผ้าและการรีดผ้า

เล่มที่ 5 การซ่อมแซมเสื้อผ้า

เล่มที่ 6 การปลูกผักสวนครัว

เล่มที่ 7 การจัดการในบ้าน

เล่มที่ 8 รู้จักใช้ รู้จักรักษา

ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง คะแนนความรู้ความเข้าใจของนักเรียนที่เกิดขึ้นจากการเรียนรู้โดยใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย โดยการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียนในการทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง เครื่องมือวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น ชนิดแบบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ

ประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียน หมายถึง คุณภาพของเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้นโดยพิจารณาจากคะแนนการทำกิจกรรมระหว่างเรียนกับคะแนนการทดสอบหลังเรียนจากเอกสารประกอบการเรียน โดยใช้เกณฑ์มาตรฐาน 80/80 ดังนี้

80 ตัวแรก (E1) หมายถึง ผลรวมคะแนนของนักเรียนที่ได้จากการทำกิจกรรมระหว่างเรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียนแต่ละเล่มรวมกัน แล้วนำมาหาค่าเฉลี่ยและคิดเป็นค่าร้อยละไม่ต่ำกว่า 80 ของคะแนนเต็ม

80 ตัวหลัง (E2) หมายถึง ผลรวมคะแนนของนักเรียนที่ได้จากการทำแบบทดสอบหลังเรียนของเอกสารประกอบการเรียนทุกเล่มรวมกัน แล้วนำมาหาค่าเฉลี่ยและคิดเป็นค่าร้อยละไม่ต่ำกว่า 80 ของคะแนนเต็ม

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

1. นักเรียนและครูได้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอ

แม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80

2. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีสูงขึ้น

3. นักเรียนมีความรู้สึกที่ดีต่อการเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี

4. ครูได้แนวทางในการพัฒนาเอกสารประกอบการเรียนสำหรับใช้เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน

เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

การศึกษาการใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้

การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ผู้ศึกษาได้ดำเนินการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

1. ตัวชี้วัดและสาระแกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

2. การดำรงชีวิตและครอบครัว

3. เอกสารประกอบการเรียน

4. แผนการจัดการเรียนรู้

5. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

6. ความพึงพอใจ

7. งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

วิธีดำเนินการศึกษา

การศึกษาการใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้

การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ผู้ศึกษาได้ดำเนินการตามขั้นตอน ดังนี้

1. แผนดำเนินการศึกษา

2. ประชากรที่ใช้ในการศึกษา

3. เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา

4. การสร้างและทดลองเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา

5. การเก็บรวบรวมข้อมูล

6. การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ในการศึกษา

แผนดำเนินการศึกษา

ผู้ศึกษาใช้แบบแผนการศึกษาแบบกลุ่มเดียว ทดสอบก่อน – หลังการทดสอบ ซึ่งแผนการศึกษาแบบนี้ มีการใช้ประชากรเพียงกลุ่มเดียว และมีการให้ตัวแปรอิสระกับประชากร แต่ทำการทดสอบทั้งก่อนและหลังการทดลอง และพิจารณาผลการทดลองจากการเปรียบเทียบผลการทดลองก่อนและหลังการทดลอง (เกียรติสุดา ศรีสุข, 2552 : 18)

T1 X T2

เมื่อ T1 หมายถึง ทดสอบก่อนการทดลอง

X หมายถึง ทดลองโดยการให้ตัวแปรอิสระ

T2 หมายถึง ทดลอบหลังการทดลอง

ประชากรที่ใช้ในการศึกษา

ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 26 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา

เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย ดังนี้

1. เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย จำนวน 8 เล่ม

2. แผนการจัดการเรียนรู้การใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย จำนวน 18 แผน

3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้

การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอ

แม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ชนิดแบบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ

4. แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย จำนวน 10 ข้อ

การสร้างและทดลองเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา

1. การสร้างและการหาประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย มีขั้นตอนดังนี้

1.1 ศึกษาเอกสารตัวชี้วัดและสาระแกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

1.2 ศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวกับการสร้างเอกสารประกอบการเรียน

1.3 ดำเนินการกำหนดโครงร่างด้านเนื้อหาสาระ กิจกรรมภายในเล่ม

1.4 ดำเนินการจัดทำเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระ

การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย จำนวน 8 เล่ม ดังนี้

. เล่มที่ 1 การทำงานกับครอบครัว

เล่มที่ 2 มารยาทในการทำงาน

เล่มที่ 3 การซักผ้าและการตากผ้า

เล่มที่ 4 การพับผ้าและการรีดผ้า

เล่มที่ 5 การซ่อมแซมเสื้อผ้า

เล่มที่ 6 การปลูกผักสวนครัว

เล่มที่ 7 การจัดการในบ้าน

เล่มที่ 8 รู้จักใช้ รู้จักรักษา

1.5 นำเอกสารประกอบการเรียน ให้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ประเมินเพื่อตรวจสอบความสอดคล้อง (IOC) ของเอกสารประกอบการเรียน โดยใช้เกณฑ์ ดังนี้

+1 หมายถึง เอกสารประกอบการเรียนมีความสอดคล้องตามจุดประสงค์การเรียนรู้

0 หมายถึง ไม่แน่ใจว่าเอกสารประกอบการเรียนสอดคล้องตรงจุดประสงค์การเรียนรู้

-1 หมายถึง เอกสารประกอบการเรียนไม่สอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้

1.6 นำเอกสารประกอบการเรียนมาแก้ไขพัฒนาปรับปรุงตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

1.7 นำเอกสารประกอบการเรียนไปทดลองใช้กับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ห้องเรียนอื่นที่ไม่ใช่ประชากรในครั้งนี้ จำนวน 3 ครั้ง ได้แก่ การทดลองแบบ 1:1 การทดสอบแบบ 1:10 และการทดสอบแบบภาคสนาม 1:100 เพื่อดูความเหมาะสมของเนื้อหา กระบวนการจัดการเรียนรู้ และเวลา จากนั้นนำข้อบกพร่องมาปรับปรุงแก้ไข ก่อนนำไปทดลองใช้จริงกับประชากร

1.8 นำเอกสารประกอบการเรียนที่ปรับปรุงแก้ไขแล้ว จัดพิมพ์เป็นรูปเล่ม เพื่อนำไปใช้สอนจริงกับประชากร ซึ่งได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนบ้านเทอดไทย จำนวน 26 คน ที่ได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง เพื่อหาประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียน

2. การสร้างและหาคุณภาพของแผนการจัดการเรียนรู้การใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา

ปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย มีขั้นตอน ดังนี้

2.1 ศึกษาเอกสารตัวชี้วัดและสาระแกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

2.2 ศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวกับการสร้างแผนการจัดการเรียนรู้

2.3 ออกแบบและจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 18 แผนๆ ละ 1 ชั่วโมง รวม 18 ชั่งโมง ดังนี้

2.3.1 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 การปฐมนิเทศก่อนเรียน

2.3.2 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 การทำงานกับครอบครัว 1

2.3.3 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 การทำงานกับครอบครัว 2

2.3.4 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 มารยาทในการทำงาน 1

2.3.5 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 มารยาทในการทำงาน 2

2.3.6 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 การซักผ้าและการตากผ้า 1

2.3.7 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 การซักผ้าและการตากผ้า 2

2.3.8 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 การพับผ้าและการรีดผ้า 1

2.3.9 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 การพับผ้าและการรีดผ้า 2

2.3.10 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10 การซ่อมแซมเสื้อผ้า 1

2.3.11 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 การซ่อมแซมเสื้อผ้า 2

2.3.12 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 การซ่อมแซมเสื้อผ้า 2

2.3.13 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13 การปลูกผักสวนครัว 2

2.3.14 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14 การจัดการในบ้าน 1

2.3.15 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 15 การจัดการในบ้าน 2

2.3.16 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 16 รู้จักใช้ รู้จักรักษา 1

2.3.17 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 17 รู้จักใช้ รู้จักรักษา 2

2.3.18 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 18 การปัจฉิมนิเทศหลังเรียน

2.4 นำแผนการจัดการเรียนรู้ทั้ง 18 แผน ให้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ตรวจสอบความสอดคล้อง (IOC)

2.5 นำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ผ่านการตรวจสอบความสอดคล้องมาปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

2.6 ดำเนินการจัดพิมพ์แผนการจัดการเรียนรู้ฉบับสมบูรณ์เพื่อนำไปใช้กับประชากรต่อไป

3. การสร้างแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระ

การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย มีขั้นตอน ดังนี้

3.1 ศึกษาเอกสารตัวชี้วัดและสาระแกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

3.2 ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวกับการสร้างแบบทดสอบการวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

3.3 ดำเนินการออกแบบและสร้างแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ

3.4 นำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จำนวน 40 ข้อ ให้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ตรวจสอบความสอดคล้อง (IOC) โดยมีเกณฑ์การให้คะแนน ดังนี้

+1 หมายถึง เมื่อมั่นใจว่าข้อสอบนั้นวัดตรงตามจุดประสงค์

0 หมายถึง เมื่อไม่มั่นใจว่าข้อสอบนั้นวัดตรงตามจุดประสงค์

-1 หมายถึง เมื่อมั่นใจว่าข้อสอบนั้นวัดไม่ตรงตามจุดประสงค์

3.5 นำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนมาปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

3.6 นำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไปทดสอบกับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนใกล้เคียง ซึ่งไม่ใช่ประชากร เพื่อหาความยากง่าย อำนาจจำแนก จากนั้นคัดข้อทดสอบที่มีค่าความยากง่ายและค่าอำนาจจำแนกไม่ถึงเกณฑ์ออก

3.7 นำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ผ่านเกณฑ์ไปทดสอบกับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนใกล้เคียง ซึ่งไม่ใช่ประชากร เพื่อหาค่าความเชื่อมั่น

3.8 จัดพิมพ์เป็นรูปเล่มฉบับสมบูรณ์เพื่อนำไปใช้กับประชากรต่อไป

4. การสร้างและหาคุณภาพของแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

มีขั้นตอนดังนี้

4.1 ศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับการสร้างแบบสอบถามความพึงพอใจ

4.2 ศึกษาหลักเกณฑ์การกำหนดรูปแบบ กำหนดระดับความพึงพอใจ

4.3 กำหนดรายการประเมิน จำนวน 10 ข้อ

4.4 ดำเนินการสร้างแบบสอบถามความพึงพอใจ จำนวน 10 ข้อ

4.5 ดำเนินการจัดทำระดับและการแปลความหมายของแบบสอบถามความพึงพอใจ

(สุจิตรา เดชดำรงรักษ์, 2556 : 72) ดังนี้

ระดับ 5 หมายถึง มีความพึงพอใจ มากที่สุด

ระดับ 4 หมายถึง มีความพึงพอใจ มาก

ระดับ 3 หมายถึง มีความพึงพอใจ ปานกลาง

ระดับ 2 หมายถึง มีความพึงพอใจ น้อย

ระดับ 1 หมายถึง มีความพึงพอใจ น้อยที่สุด

ระดับค่าเฉลี่ยคะแนนและระดับความพึงพอใจ

ค่าเฉลี่ย 4.51 – 5.00 หมายถึง มีความพึงพอใจ มากที่สุด

ค่าเฉลี่ย 3.51 – 4.50 หมายถึง มีความพึงพอใจ มาก

ค่าเฉลี่ย 2.51 – 3.50 หมายถึง มีความพึงพอใจ ปานกลาง

ค่าเฉลี่ย 1.51 – 2.50 หมายถึง มีความพึงพอใจ น้อย

ค่าเฉลี่ย 1.00 – 1.50 หมายถึง มีความพึงพอใจ น้อยที่สุด

4.6 นำแบบสอบถามความพึงพอใจให้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ตรวจสอบความสอดคล้อง (IOC)

4.7 นำแบบสอบถามความพึงพอใจมาปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ

4.8 จัดพิมพ์แบบสอบถามความพึงพอใจฉบับสมบูรณ์เพื่อนำไปใช้กับประชากรต่อไป

การเก็บรวบรวมข้อมูล

การศึกษาการใช้เอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ผู้ศึกษาได้ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูล ดังนี้

1. ดำเนินการทดสอบนักเรียนโดยใช้แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียน จำนวน 30 ข้อ

2. ครูชี้แจงการจัดการเรียนรู้ด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน

กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

3. ครูดำเนินการจัดการเรียนรู้ด้วยเอกสารประกอบการเรียน ชุด วัยใสใส่ใจงานบ้าน

กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านห้วยอื้น อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

4. ดำเนินการทดสอบนักเรียนโดยใช้แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียน จำนวน 30 ข้อ

5. ดำเนินการให้นักเรียนตอบแบบสอบถามความพึงพอใจ จำนวน 10 ข้อ

6. วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการจัดการเรียนรู้

การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ในการศึกษา

1. หาค่าสถิติพื้นฐาน ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของคะแนนที่ได้จากการทดสอบความสามารถในการอ่านภาษาไทย ในการวิเคราะห์ข้อมูล ดังนี้

1.1 ร้อยละ (Percentage)

1.2 ค่าเฉลี่ย (Average)

1.3 ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (SD)

ระยะเวลาดำเนินการศึกษา

รายละเอียด พฤศจิกายน 2560 – มีนาคม 2561

พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค.

1. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

2. เสนอโครงร่าง

3. สร้างเครื่องมือ

4. ตรวจสอบความถูกต้อง

5. ดำเนินการทดลอง

6. รวบรวมข้อมูล

7. สรุปและอภิปรายผล

8. จัดพิมพ์รูปเล่ม

สถานที่ใช้ในการศึกษา

โรงเรียนบ้านห้วยอื้น หมู่ที่ 10 ตำบลเทอดไทย อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

เว็บน่าสนใจ