บทคัดย่อ
การพัฒนาเอกสารประกอบการเรียน เรื่อง ความรู้พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ เพื่อพัฒนาผลการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้ด้วยการค้นพบ โดยใช้การจัดการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา รายวิชาสังคมศึกษา ส21101 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ที่สำคัญ คือ ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาและหาประสิทธิภาพเอกสารประกอบการเรียน โดยทดลองใช้และประเมินผล ปรับปรุงเอกสารประกอบการเรียน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/1 โรงเรียนพันดอนวิทยา ตำบลพันดอน อำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุดรธานี จำนวน 1 ห้องเรียน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 จำนวนนักเรียนทั้งหมด 33 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม เครื่องมือที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์และแบบสนทนากลุ่ม 2) เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง ความรู้พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ เพื่อพัฒนาผลการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้ด้วยการค้นพบ โดยใช้การจัดการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา 3) แผนการจัดการเรียนรู้ 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ 5) แบบสำรวจความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้ค่าสถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ทดสอบสมมติฐานโดยใช้ค่าทีและวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) แล้วนำเสนอแบบพรรณนาความ
ผลการศึกษาพบว่า
1. นักเรียนและผู้เกี่ยวข้องเห็นว่ารูปแบบของเอกสารประกอบการเรียน ควรใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายชัดเจน มีรูปภาพ มีภาพการ์ตูนประกอบ สีสันสวยงามและมีเนื้อหาที่ให้ความรู้พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ เป็นเนื้อหาที่นักเรียนสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ หรือสามารถนำความรู้ไปใช้ในการศึกษาต่อ ในระดับที่สูงขึ้น ควรจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญเน้นกระบวนการกลุ่ม มีการวัดและประเมินผลครอบคลุมด้านความรู้ ทักษะกระบวนการ และเจตคติ โดยใช้เครื่องมือที่หลากหลาย
2. คู่มือครู (แผนการจัดการเรียนรู้) และเอกสารประกอบการเรียนมีความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้องระหว่าง 0.80-1.00 ค่าประสิทธิภาพแบบรายบุคคล (Individual Tryout) เท่ากับ 74.45/73.33 ค่าประสิทธิภาพแบบกลุ่มย่อย (Small Group Tryout) เท่ากับ 77.59/76.29 และค่าประสิทธิภาพแบบภาคสนาม (Field Tryout) เท่ากับ 83.50/81.44
3. เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง ความรู้พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ เพื่อพัฒนาผลการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้ด้วยการค้นพบ โดยใช้การจัดการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา รายวิชาสังคมศึกษา ส21101 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพ คือ E1/E2 เท่ากับ 83.93/82.63 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้และนักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. การประเมินผลและปรับปรุงเอกสารประกอบการเรียน เรื่อง ความรู้พื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์ เพื่อพัฒนาผลการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้ด้วยการค้นพบ โดยใช้การจัดการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา รายวิชาสังคมศึกษา ส21101 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
4.1 ด้านผลการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้ (ทักษะ 7 ส.) ผลการประเมินพฤติกรรมโดยภาพรวมอยู่ในระดับดี เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า ด้าน ส.สงสัย และ ส.สังเกต อยู่ในระดับพอใช้ ส่วนด้าน ส.สำรวจ ส.สัมผัส ส.สั่งสม และ ส.สรุปผล อยู่ในระดับดี และด้าน ส.สำรวจ อยู่ในระดับดีเป็นลำดับแรก ส่วนด้าน ส.สังเกต อยู่ในระดับพอใช้เป็นลำดับต่ำที่สุด
4.2 นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียน โดยรวมอยู่ในระดับมาก
4.3 ผลจากการนำไปใช้ได้ทำการปรับปรุงการพิมพ์สะกดคำให้ถูกต้อง ชัดเจน มีภาพประกอบเนื้อหามากขึ้น ปรับปรุงให้เนื้อหา มีความกระชับมากยิ่งขึ้น ปรับปรุงระยะเวลาที่ใช้ในการจัดกิจกรรมให้เหมาะสมกับเนื้อหามากยิ่งขึ้น