ชื่อเรื่อง การพัฒนาการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียน
สำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นายชาญชัย ทิทำ
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลบ้านไผ่ สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองบ้านไผ่
อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น กระทรวงมหาดไทย
ปีที่วิจัย 2560
บทคัดย่อ
วิทยาศาสตร์มีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาความสามารถทางสติปัญญา การจัดการเรียนรู้และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ นอกจากนั้นยังช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้และสามารถพัฒนาตนเองได้ วิทยาศาสตร์เน้นการเชื่อมโยงความรู้กับกระบวนการ มีทักษะสำคัญใน การค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ โดยใช้กระบวนการในการสืบเสาะหาความรู้ และการแก้ปัญหาที่หลากหลาย ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ทุกขั้นตอน มีการทำกิจกรรมด้วยการลงมือปฏิบัติจริงอย่างหลากหลาย เหมาะสมกับระดับชั้น บทเรียนสำเร็จรูปจัดว่าเป็นสื่อการสอนที่มีประสิทธิภาพ สามารถตอบสนองความต้องการ ความสนใจ และความถนัดของนักเรียนได้ ดังนั้น การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ (1) เพื่อพัฒนาแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 (2) เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป และ (3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/2 โรงเรียนเทศบาลบ้านไผ่ สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองบ้านไผ่ อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 จำนวน 35 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล มี 3 ชนิด ประกอบด้วย (1) แผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 14 แผน (2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เป็นแบบปรนัยชนิดเลือกตอบ (Multiple Choices) 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ และ (3) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) ซึ่งมี 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ สถิติที่ใช้คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า
1. แผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 82.28 / 88.23
2. ดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้ด้วยแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีค่าเท่ากับ 0.8096 ซึ่งแสดงว่าผู้เรียนมีความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ 80.96
3. นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
ผลการวิจัยครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่าในการพัฒนาแผนการจัดกิจกรรมแบบวัฏจักรการเรียนรู้
7 ขั้น (7E) ประกอบบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นในครั้งนี้ มีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ สามารถนำมาใช้เป็นสื่อเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียนได้ ดังนั้น ครูผู้สอนควรมีการสร้างและพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนสำเร็จรูปในกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น ๆ และระดับชั้นอื่น ๆ เพื่อส่งผลให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น และมีเจตคติที่ดีต่อการเรียน