บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง : รายงานผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
โดยใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2
ชื่อผู้ศึกษา : นางสาวจีรภัทร์ ถิรปัญญา
ปีการศึกษา : 2560
ในการศึกษาผลการพัฒนาพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเพื่อศึกษาผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ระหว่างการจัดประสบการณ์โดยใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 และเพื่อเปรียบเทียบผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ก่อนและหลังการจัดประสบการณ์โดยใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ในการศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงทดลอง โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างกลุ่มเดียว มีการทดสอบก่อนและหลังการจัดกิจกรรม กลุ่มตัวอย่างได้แก่ เด็กชั้นชั้นอนุบาลปีที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ภาคเรียนที่ 1 โรงเรียนบ้านต้นโชค สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 3 จำนวน 18 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก แผนการจัดประสบการณ์กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียน และแบบสังเกตพฤติกรรมทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ 4 ทักษะ คือ ด้านทักษะการสังเกต การจำแนก การพยากรณ์/คาดคะเน และทักษะการลงความเห็นจากข้อมูลสำหรับวัดและประเมินผลตามแผนการจัดกิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก จำนวน 30 แผนเก็บรวบรวมข้อมูลก่อน ระหว่าง และหลังการจัดกิจกรรม แล้วนำข้อมูลดังกล่าวมาวิเคราะห์ด้วยสถิติ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และเปรียบเทียบข้อมูลด้วยสถิติ t-test Dependent
สรุปผลการศึกษา ดังนี้
1. ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ระหว่างช่วงเวลา 10 สัปดาห์ จากการใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก จำแนกรายพฤติกรรม ได้แก่ ทักษะการสังเกต การจำแนก การพยากรณ์ และการลงความเห็นจากข้อมูล พบว่า ทุกพฤติกรรมและภาพรวม เริ่มสัปดาห์แรกมีพัฒนาการดีขึ้นทุกช่วงสัปดาห์ จนถึงสัปดาห์ที่ 10 ยกเว้นทักษะการจำแนกในสัปดาห์ที่ 6 นักเรียนมีพฤติกรรมลดลง จากระดับ 2.83 ลดลงเป็น 2.78 จากนั้นก็มีการพัฒนาขึ้นจนถึงสัปดาห์ที่ 7 จากระดับพฤติกรรม 2.72 ลดลงเป็น 2.56 จากนั้นก็พัฒนาขึ้นจนถึงสัปดาห์ที่ 10 สำหรับทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล นักเรียนมีระดับพฤติกรรมคงที่ในสัปดาห์ที่ 7 และ 8 คืออยู่ระดับ 2.61 จากนั้น จากนั้นก็มีการพัฒนาขึ้นจนถึงสัปดาห์ที่ 10 สรุปภาพรวมด้านทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ นักเรียนมีการพัฒนาดีขึ้นทุกช่วงสัปดาห์ ตั้งแต่สัปดาห์แรกจนถึงสัปดาห์สุดท้าย
2. ผลการเปรียบเทียบพัฒนาการทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ก่อนและหลังการจัดกิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุกจำแนกรายพฤติกรรมและภาพรวม พบว่า ทุกพฤติกรรมคะแนนหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง เมื่อทดสอบความแตกต่างของคะแนนก่อนและหลังการทดลองด้วยสถิติ t-test ปรากฏว่าทุกพฤติกรรมและภาพรวมมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ที่ df = 17 โดยค่า t ที่คำนวณได้ทุกพฤติกรรมและภาพรวมสูงกว่าค่า t ในตาราง df17,.01 แสดงว่าการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 จากการใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก ทำให้นักเรียนมีพฤติกรรมก่อนและหลังการจัดกิจกรรมแตกต่างกันในทางที่ดีขึ้น
สารบัญ
เรื่อง หน้า
บทคัดย่อ ก
สารบัญ ค
สารบัญตาราง จ
สารบัญแผนภูมิ ฉ
บทที่ 1 บทนำ 1
ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา 1
วัตถุประสงค์ของการศึกษา 4
ประโยชน์ของการศึกษา 4
ขอบเขตของการศึกษา 4
กรอบแนวคิดในการศึกษาค้นคว้า 5
สมมติฐานการศึกษา 5
นิยามศัพท์เฉพาะ 5
บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 7
การจัดการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย 7
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 12
ขอบข่ายเนื้อหาวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย 18
การจัดประสบการณ์ทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย 21
การวัดและประเมินพัฒนาการการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์ 27
ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์ 31
งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
บทที่ 3 วิธีดำเนินการศึกษาค้นคว้า 40
ประชากร 40
แบบแผนการทดลอง 40
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา 41
การสร้างและหาคุณภาพของเครื่องมือ 41
การเก็บรวบรวมข้อมูล 48
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล 50
สารบัญ (ต่อ)
เรื่อง หน้า
บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล 53
สัญลักษณ์ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล 53
การนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูล 53
ตอนที่ 1 ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ระหว่างช่วงเวลา
ที่มีการทดลองใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก 54
ตอนที่ 2 ผลการเปรียบเทียบพัฒนาการทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ก่อนและหลังการใช้กิจกรรม
วิทยาศาสตร์แสนสนุก 61
บทที่ 5 สรุปผลการศึกษาค้นคว้า อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ 62
สรุปผลการศึกษา 62
อภิปรายผล 63
ข้อเสนอแนะ 65
บรรณานุกรม 67
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก รายนามผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเครื่องมือ
และหนังสือขอความอนุเคราะห์ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเครื่องมือ 68
ภาคผนวก ข การประเมินคุณภาพเครื่องมือโดยผู้เชี่ยวชาญ 86
ภาคผนวก ค ผลการประเมินเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา 112
ภาคผนวก ง ตัวอย่างเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา 141
ภาคผนวก จ การเผยแพร่ผลงาน 177
ภาคผนวก ฉ ภาพตัวอย่างการจัดกิจกรรม 193
ภาคผนวก ช ประวัติผู้ศึกษา 200
สารบัญตาราง
เรื่อง หน้า
ตารางที่ 1 แสดงความสัมพันธ์ของการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ์
กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก 54
ตารางที่ 2 แสดงผลการเปรียบเทียบคะแนนทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ก่อนและหลังการใช้กิจกรรมวิทยาศาสตร์แสนสนุก จำนวน 30 แผน
เป็นเวลา 10 สัปดาห์ ด้วยผลการทดสอบนัยสำคัญ (t-test)
แยกเป็นรายพฤติกรรม และภาพรวม 61
สารบัญภาพ
เรื่อง หน้า
ตารางกราฟที่ 1 แสดงผลการประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ด้านการสังเกต
ระหว่างการจัดกิจกรรมของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรม
วิทยาศาสตร์แสนสนุก ช่วง 10 สัปดาห์ ด้วยค่าเฉลี่ย (µ) 56
ตารางกราฟที่ 2 แสดงผลการประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ด้านการจำแนก
ระหว่างการจัดกิจกรรมของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรม
วิทยาศาสตร์แสนสนุก ช่วง 10 สัปดาห์ ด้วยค่าเฉลี่ย (µ) 57
ตารางกราฟที่ 3 แสดงผลการประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ด้านการพยากรณ์
ระหว่างการจัดกิจกรรมของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรม
วิทยาศาสตร์แสนสนุก ช่วง 10 สัปดาห์ ด้วยค่าเฉลี่ย (µ) 58
ตารางกราฟที่ 4 แสดงผลการประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ด้านการลงความเห็น
ระหว่างการจัดกิจกรรมของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรม
วิทยาศาสตร์แสนสนุก ช่วง 10 สัปดาห์ ด้วยค่าเฉลี่ย (µ) 59
ตารางกราฟที่ 5 แสดงผลการประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ระหว่าง
การจัดกิจกรรมของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรม
วิทยาศาสตร์แสนสนุก ช่วง 10 สัปดาห์ ด้วยคะแนนเฉลี่ย (µ) 60