ชื่อเรื่อง การพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะ
ด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย
ผู้วิจัย นางแอนนา สุขสังวาลย์
ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชานาญการพิเศษ
โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 16
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บทคัดย่อ
การวิจัย เรื่อง การพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อสังเคราะห์ พัฒนา และหาประสิทธิภาพการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย ให้มีคุณภาพและ ประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อหาดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้โดยใช้การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย และ 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย กลุ่มเป้าหมายที่ศึกษาในครั้งนี้เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย จานวน 149 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ รูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและ การเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย จานวน 7 แผน แบบประเมินความสอดคล้องของรูปแบบการสอน แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าเฉลี่ยร้อยละประสิทธิภาพของแผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย ค่าดัชนีประสิทธิผล การทดสอบสถิติทีแบบไม่อิสระ และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. รูปแบบการเรียนการสอนนี้มีชื่อเรียกว่า 7E-PBL Model โดยมีองค์ประกอบดังนี้ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนการสอน สาระหลัก สิ่งที่ส่งเสริมการเรียนรู้ ระบบสังคม หลักการตอบสนอง และสิ่งสนับสนุน รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นมีกระบวนการเรียนการสอน 7 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นทบทวนพื้นฐาน: ความรู้เดิมสู่ปัญหา (พื้นฐาน) 2) ขั้นคาถามหลัก (ปัญหา): ปัญหาคืออะไร 3) ขั้นการสารวจสภาพ: สารวจ/ ค้นคว้า-หาคาตอบ 4) ขั้นการออกแบบ การทดลอง: สังเคราะห์/อธิบายความ/ ความรู้ที่ได้ 5) ขั้นการทดลองแก้ปัญหา: ขยายความคิด 6) ขั้นประเมิน: สรุปประเมินผล/ ค่าคาตอบ และ 7) ขั้นนาไปใช้: นาผลไปใช้ ค่าประสิทธิภาพ (E1/E2) ของการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย เท่ากับ 82.14/82.85 ซึ่งมีประสิทธิภาพเป็นไปตามเกณฑ์ 80/80
2. ดัชนีประสิทธิผลของการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการ แบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย มีค่าดัชนีประสิทธิผล เท่ากับ 0.7355 หรือคิดเป็นร้อยละ 73.55
3. ความพึงพอใจในการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักรการเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 อยู่ในระดับมาก และเมื่อแยกเป็นรายด้าน พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการจัด การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานกับกระบวนการแบบสืบเสาะด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามวัฏจักร การเรียนรู้ (7E-PBL) กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 อยู่ในระดับมากทุกด้าน โดยเรียงจากคะแนนเฉลี่ยจากมากไปหาน้อยได้ดังนี้ ด้านการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ ด้านเนื้อหา และด้านกระบวนการ