ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการ
เรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวน
การทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นางเอเดียน คุณาสิทธิ์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ
สถานศึกษา โรงเรียนกาเกาะระโยง อำเภอเมือง สำนักงานเขตพื้นที่ประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1
ปีที่ศึกษา 2560
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development : R&D)
โดยการประยุกต์ใช้เทคนิคการรวบรวมข้อมูลแบบผสานวิธี (Mixed-Method Methodology)
มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล
เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่กำหนด 80/80 2) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
โดยมีวัตถุประสงค์เฉพาะ คือ 2.1) เพื่อเปรียบเทียบความคิดสร้างสรรค์ของชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ที่เรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน
ก่อนเรียนและหลังเรียน 2.2) เพื่อเปรียบเทียบคะแนนวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียน 2.3) เพื่อเปรียบเทียบคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หน่วย สนุกกับโครงงานวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนโดยรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียน และ 2.4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อการใช้รูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยในครั้งนี้ คือ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
โรงเรียนกาเกาะระโยง อำเภอเมือง สำนักงานเขตพื้นที่ประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 จำนวน 20 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling)
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่แผนการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล แบบวัดความคิดสร้างสรรค์ แบบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์และแบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หน่วย สนุกกับโครงงานวิทยาศาสตร์ และแบบสอบถามความพึงพอใจการวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและร้อยละ ทดสอบสมมติฐานโดยใช้ t-test (Dependent Samples)
ผลการวิจัย พบว่า
1.รูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีประสิทธิภาพกระบวนการเท่ากับ 86.44 และประสิทธิภาพผลลัพธ์ เท่ากับ 82.36 แสดงว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์ที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพ (E1/E2) เท่ากับ86.44/82.36
2. รูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ประกอบด้วยมี 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) กระบวนการเรียนการสอน 4) การวัดผลและประเมินผล ขั้นตอนการเรียนการสอน มี 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นการเตรียมก่อนการเรียนการสอน ขั้นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
ขั้นการวัดผลประเมินผล กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบกระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดลประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 เชื่อมโยงและระบุปัญหา ขั้นที่ 2 การวางแผนศึกษาค้นคว้าหาคำตอบ ขั้นที่ 3 ดำเนินการศึกษาค้นคว้า ขั้นที่ 4 สังเคราะห์ความรู้ ขั้นที่ 5 สรุปและประเมินค่าของคำตอบ ขั้นที่ 6 นำเสนอและประเมินผลงาน
3. ผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ปรากฏดังนี้
3.1 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล มีคะแนนความคิดสร้างสรรค์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.2 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล มีคะแนนวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
หน่วย สนุกกับโครงงานวิทยาศาสตร์ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.4 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความพึงพอใจต่อเรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนโครงงานวิทยาศาสตร์โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบเอเดียนโมเดล มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก