บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์และเพื่อแก้ปัญหานักเรียนไม่ตั้งใจเรียน โดยใช้สื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์เรื่องการเลื่อนขนานและการสะท้อน ประกอบการเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชยระหว่างเรียน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จังหวัดนครศรีธรรมราช ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 กลุ่มทดลองเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน โดยให้นักเรียนฝึกทักษะจากแบบฝึกหัดง่ายไปยาก โดยระหว่างสอนจะใช้สื่อการสอนประกอบ ผู้วิจัยได้สร้างแบบฝึกหัดขึ้น จำนวน 2 ฉบับ และบันทึกคะแนนที่นักเรียนทำได้ แล้วนำไปหาค่าเฉลี่ย
ผลการศึกษาปรากฏว่า การใช้สื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์และการเสริมแรง ทำให้นักเรียนสามารถทำคะแนนได้ค่อนข้างสูงดังจะเห็นได้จากการเปรียบเทียบผลการทำแบบฝึกทักษะทั้ง 2 ฉบับ ของนักเรียน 9 คน โดยเฉลี่ยแล้วคิดเป็นร้อยละ 90.22
การใช้แบบฝึกทักษะและการเสริมแรง
ความสำคัญและที่มา
การสอนคณิตศาสตร์โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องที่เกี่ยวกับเรขาคณิตนั้นเป็นเรื่องยาก จะต้องมีการวาดภาพประกอบการสอนอยู่ทุกครั้ง จึงเป็นปัญหามากสำหรับผู้วาดรูปไม่เก่ง เพราะจะทำอย่างไรให้ผู้เรียนเข้าใจบทเรียนมากขึ้น สำหรับในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 นั้นมีเรื่องเกี่ยวกับเรขาคณิต คือการแปลงทางเรขาคณิต ซึ่งในเนื้อหาแล้วจะต้องอาศัยการวาดภาพเป็นอย่างมาก สำหรับข้าพเจ้าเองนั้นวาดภาพไม่ค่อยเก่งประกอบกับภาพแต่ละภาพจะใช้เวลาในการวาดค่อนข้างมากจึงทำให้เสียเวลาในการเรียน เพราะจะต้องดำเนินการอย่างช้าๆ ดังนั้นเพื่อให้การสอนมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ข้าพเจ้าจึงได้มีการจัดทำสื่อการสอนขึ้น โดยการนำโปรแกรม Power point มาช่วยในการสร้างสื่อการสอนในเรื่องของ การสะท้อนและการเลื่อนขนาน เพื่อใช้ประกอบการสอนให้ผู้เรียนได้มีการเรียนที่ดีขึ้น และเข้าใจในบทเรียนมากยิ่งขึ้นและเพื่อที่จะทดสอบว่าสื่อการสอนที่จัดทำขึ้นมานั้นมีคุณภาพเพียงใดจึงได้มีการจัดทำวิจัยนี้ขึ้นมา
ทางเลือกในการแก้ปัญหา
1. สื่อการสอน เรื่องการเลื่อนขนานและการสะท้อน
2. เสริมแรงด้วยคำชมเชยระหว่างเรียน
3. เสริมแรงด้วยรางวัล
จุดมุ่งหมาย
1. เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์
2. เพื่อแก้ปัญหานักเรียนไม่ตั้งใจเรียน
ตัวแปรที่ศึกษา
1. สื่อการสอน เรื่องการเลื่อนขนานและการสะท้อน
2. การเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชยระหว่างเรียน
กรอบแนวคิดในการวิจัย
การวิจัยในครั้งนี้เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน ผู้วิจัยได้จัดทำแบบฝึกทักษะเกี่ยวกับคณิตศาสตร์เรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อน ที่มีความยากง่ายพอเหมาะและได้จัดทำสื่อการสอนเรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อนใช้ประกอบการสอน และใช้การเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชยระหว่างเรียนเพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
1. ได้แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ที่จะช่วยพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์
2. ผู้เรียนมีความเข้าใจในบทเรียนมากยิ่งขึ้น
3. ได้แนวทางในการกระตุ้นและเสริมแรงนักเรียนระหว่างเรียนวิชาคณิตศาสตร์
ขอบเขตของการวิจัย
ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการสร้างแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์โดยใช้กิจกรรมการเขียนคำตอบในการคำนวณเรื่องการเลื่อนขนานและการสะท้อน เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และได้กำหนดขอบเขตของการวิจัยไว้ดังนี้
1. ประชากร ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือนักเรียนโรงเรียนองค์การสวนยาง 3 ที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในภาคเรียนที่ 1 ประจำปีการศึกษา 2560 จำนวน 9 คน
2. เนื้อหาที่ใช้ในการศึกษาเป็นเนื้อหาวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อนตามหลักสูตรของระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
วิธีดำเนินการ
ระยะเวลาในการดำเนินการ
วัน เดือน ปี กิจกรรม หมายเหตุ
1 5 กันยายน 2560 - ศึกษาสภาพปัญหาและวิเคราะห์หาแนวทางแก้ปัญหา
8 9 กันยายน 2560 - เขียนเค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน
- ศึกษาหลักสูตรเกี่ยวกับวิชาคณิตศาสตร์
- วิเคราะห์ผู้เรียนและวิเคราะห์เนื้อหา
10 14 กันยายน 2560 - ออกแบบเครื่องมือที่จะใช้ในงานวิจัย พร้อมทั้งจัดทำสื่อการสอน
เรื่องการเลื่อนขนานและการสะท้อน
15 16 กันยายน 2560 - ใช้สื่อการสอน power point เรื่องการเลื่อนขนาน
17 กันยายน 2560 - นักเรียนทำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ ฉบับที่ 1 เรื่องการเลื่อนขนาน
18 19 กันยายน 2560 - ใช้สื่อการสอน power point เรื่องการสะท้อน
22 กันยายน 2560 - นักเรียนทำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ฉบับที่ 2 เรื่อง การสะท้อน
23 25 กันยายน 2560 - เก็บรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล
29 30 กันยายน 2560 - สรุปและอภิปรายผล และจัดทำรูปเล่ม
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย
1. แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ที่มีความยากง่ายพอเหมาะ
2. สื่อการสอนเรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อน
3. การให้การเสริมแรงระหว่างเรียน
ขั้นตอนดำเนินการ
ในการดำเนินการศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรมการเขียนคำตอบ แบบฝึกทักษะเกี่ยวกับเรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อน ผู้วิจัยได้วางแผนการดำเนินการศึกษา สร้างแบบฝึกทักษะโดยยึดหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนองค์การสวนยาง 3 พร้อมจัดทำสื่อการสอน เรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อนประกอบ และในการดำเนินการมีรายละเอียดเป็นขั้นตอนดังนี้
1. ขั้นวิเคราะห์
1.1 วิเคราะห์ผู้เรียน การวิเคราะห์ผู้เรียนได้กำหนดไว้ดังนี้
ประชากร คือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560
โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จำนวน 9 คน
1.2 วิเคราะห์เนื้อหา ขั้นตอนดำเนินการมีดังนี้
เนื้อหาที่จะใช้สร้างแบบฝึกทักษะโดยใช้เนื้อหาคณิตศาสตร์ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยเนื้อหาในการทดลองคือเรื่อง การเลื่อนขนานและการสะท้อน
2. ขั้นออกแบบ
ขั้นออกแบบ แบบฝึกทักษะมีขั้นตอนดังนี้
แบบฝึกทักษะจำนวน 2 ฉบับ ฉบับละ 5 ข้อ เนื้อหาเกี่ยวกับการเลื่อนขนานและการสะท้อน
3. ขั้นดำเนินการ มีการดำเนินการดังนี้
3.1 ทำการทดลองกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560
โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จำนวน 9 คน โดยให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะทั้ง 2 ฉบับ และทำการบันทึกคะแนน
3.2 การให้การเสริมแรงระหว่างเรียนโดยการให้คำชมเชยและกำลังใจแก่นักเรียน
4. ขั้นวิเคราะห์ข้อมูล
4.1 วิเคราะห์ข้อมูล
- วิเคราะห์ผลจากคะแนนที่ได้จากการทำแบบฝึกทักษะ ทั้ง 2 ฉบับ
4.2 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล
- การหาค่าเฉลี่ย
- การหาค่าร้อยละ
5. ผลการวิเคราะห์
จากการศึกษาวิจัยในชั้นเรียนครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ พัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ โดยได้ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จำนวน 9 คน ผู้วิจัยได้ทำการทดลองโดยให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด 2 ฉบับ ได้แก่ แบบฝึกหัดเรื่องการเลื่อนขนาน และ แบบฝึกหัดเรื่องการเลื่อนขนาน ให้นักเรียนทำสัปดาห์ละ 1 ฉบับ จากนั้นผู้วิจัยทำการบันทึกคะแนน โดยสามารถวิเคราะห์ผลได้ดังนี้
5.1 ผลการวิเคราะห์คะแนนแบบฝึกทักษะทั้ง 2 ฉบับ
ผลการวิเคราะห์ข้อมูล
ตารางแสดงผลคะแนนแบบฝึกหัดทั้ง 2 ฉบับ
ที่ ชื่อ-สกุลนักเรียนแบบฝึกหัดชุดที่ 1 เรื่องการเลื่อนขนานแบบฝึกหัดชุดที่ 2 เรื่องการสะท้อน
1 เด็กหญิงณัฐพร คงสง 15 15
2 เด็กหญิงอภิชญา สงเทพ 13 14
3 เด็กหญิงพัชรีภรณ์ บัวจีน 15 13
4 เด็กชายจักรพันธ์ ดิษฐราชา 12 14
5 เด็กหญิงขวัญพิชชา นพรัตน์ 13 15
6 เด็กชายภาณุพันธ์ ณะฤทธิ์ 14 15
7 เด็กชายณัฐวุฒิ เจ้ยทอง 12 14
8 เด็กหญิงกมลชนก มาลาเวช 11 13
9 เด็กหญิงธิดารัตน์ คงปินัง 13 14
รวม 118 127
เฉลี่ย 13.11 14.11
ร้อยละ 87.41 94.07
จากตาราง แสดงให้เห็นว่าหลังจากที่นักเรียนทั้ง 9 คน ได้ทำแบบฝึกทักษะทั้ง 2 ฉบับแล้ว นักเรียนแต่ละคนมีผลคะแนนแตกต่างกัน เมื่อเปรียบเทียบคะแนนของแต่ละฉบับ แต่ละคนแล้ว คะแนนการทำแบบฝึกทักษะทั้ง 2 ฉบับ โดยเฉลี่ยของนักเรียนทั้ง 9 คน ค่อนข้างสูง คือ 90.74 %
สรุปผลการศึกษาวิจัย
จากการศึกษาและวิเคราะห์คะแนนที่ได้จากผลการทำแบบฝึกทักษะในเรื่องเส้นขนานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ทั้ง 9 คน นั้นแสดงให้เห็นว่า คะแนนเฉลี่ยของแต่ละคนสูงถึง 80 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไป และคะแนนในแต่ละฉบับของนักเรียนก็เพิ่มขึ้นจากเดิม โดยเฉลี่ยแล้ว ฉบับที่ 1 เฉลี่ย 87.41 % ฉบับที่ 2 คือ 94.07 % ดังนั้นจะเห็นได้ว่าใช้สื่อประกอบกับการสอนพร้อมเสริมแรงด้วยการให้รางวัลและวาจานั้นสามารถทำให้ผู้เรียนนั้นมีพัฒนาการทางด้านการคิดคำนวณเพิ่มขึ้น
อภิปรายผลการศึกษา
จากการสร้างแบบฝึกทักษะเรื่องเส้นขนานและการสะท้อน เพื่อช่วยพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน ในครั้งนี้สามารถอภิปรายผลได้ดังนี้
1. พบว่าแบบฝึกทักษะการเลื่อนขนานและการสะท้อนที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้น สามารถช่วยพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ได้เป็นอย่างดี โดยดูได้จากผลคะแนนของนักเรียนซึ่งค่อนข้างสูง
2. จะเห็นได้ว่าการที่ครูให้การเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชยทำให้นักเรียนมีกำลังใจและทำคะแนนได้ดีขึ้น