บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development : R&D)
โดยการประยุกต์ใช้เทคนิคการรวบรวมข้อมูลแบบผสานวิธี (Mixed-Method Methodology)
มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหาสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปี
ที่ 6ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่กำหนด 80/80 2) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหาสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6โดยมีวัตถุประสงค์เฉพาะ คือ 2.1) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถการคิดแก้ปัญหาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6ที่เรียนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหาก่อนเรียนและหลังเรียน2.2)เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6ที่เรียนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหาก่อนเรียนและหลังเรียน และ2.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6ที่มีต่อการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยในครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านสมสนุก อำเภอเมือง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 จำนวน 18 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบวัดความสามารถการแก้ปัญหาและแบบสอบถามความพึงพอใจ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและร้อยละ ทดสอบสมมติฐานโดยใช้ t-test (Dependent Samples)
ผลการวิจัย พบว่า
1. รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิด
แก้ปัญหาสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6มีประสิทธิภาพกระบวนการเท่ากับ 86.44
และประสิทธิภาพผลลัพธ์ เท่ากับ 82.36 แสดงว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์
ที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพ (E1/E2) เท่ากับ86.44/82.36
2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหาสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) กระบวนการเรียนการสอน 4) การวัดผลและประเมินผล
ขั้นตอนการเรียนการสอน มี 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นการเตรียมก่อนการเรียนการสอน ขั้นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ขั้นการวัดผลประเมินผล กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบประกอบด้วย 9 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 รู้เรื่องโครงงาน ขั้นที่ 2 ประสานความคิด ขั้นที่ 3 เนรมิตคำตอบ ขั้นที่ 4 ประกอบวิธีการ ขั้นที่ 5 ลงงานปฏิบัติ ขั้นที่ 6 เห็นชัดความจริง ขั้นที่ 7 เขียนสิ่งที่ทำ ขั้นที่ 8 เพื่อนำแสดง ขั้นที่ 9 เห็นแจ้งทั่วกัน
3. ผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหา สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6ปรากฏดังนี้
3.1 นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์มีความสามารถการคิดแก้ปัญหาหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.2 นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้โครงงานวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถการคิดแก้ปัญหา มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก