ชื่อเรื่อง รายงานผลการประเมินโครงการการประเมินโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุขของโรงเรียนคงคาราม สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 10
ผู้รายงาน นางสุรัตน์ กันล้อม
ระยะเวลาดำเนินโครงการ เริ่มตั้งแต่ พฤศจิกายน 2559 - กันยายน 2560
บทคัดย่อ
โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข เป็นโครงการหลักของกระทรวงศึกษาธิการ โดยมีกระบวนการทำงานครบทั้ง 5 ด้าน คือ มีกระบวนการป้องกัน กระบวนการค้นหา กระบวนการดูแลบำบัดรักษา กระบวนการเฝ้าระวัง และกระบวนการบริหารจัดการ ภายใต้กลยุทธ์ 4 ต้อง 2 ไม่ และมีวัตถุประสงค์ของโครงการคือพื่อลดปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติดและอบายมุขในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษา สนับสนุนและส่งเสริมการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดและอบายมุขนอกสถานศึกษาให้มีความเข้มแข็งและยั่งยืน
การรายงานครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1 ) เพื่อประเมินบริบทด้านความสอดคล้อง เกี่ยวกับนโยบาย และวัตถุประสงค์ของโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข 2) เพื่อประเมินด้านปัจจัยนำเข้า ที่ใช้ในโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข 3) เพื่อประเมินด้านกระบวนการ เกี่ยวกับการดำเนินงานตามโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข และ 4) เพื่อประเมินด้านผลผลิต ของโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยใช้รูปแบบการประเมินแบบซิปป์ (CIPP model) ของ ดาเนียล แอล ของสตัฟเฟิลบีม (Danial L. Stuffelbeam) ของโรงเรียนคงคาราม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 10 กลุ่มตัวอย่าง ที่ใช้ในการประเมินความพึงพอใจของโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โรงเรียนคงคาราม คือ กลุ่มที่ 1 ครูและผูบริหารโรงเรียนคงคาราม จำนวน 89 คน กลุ่มที่ 2 นักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและระดับชั้นมัธยมศึกษาศึกษาตอนปลาย จำนวน 335 คน และกลุ่มที่ 3 ผู้ปกครองนักเรียนนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและระดับชั้นมัธยมศึกษาศึกษาตอนปลาย จำนวน 335 คน โดยการสุ่มแบบแบ่งชั้นแล้วสุ่มอย่างง่าย
เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามความคิดเห็นต่อการประเมินโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข โรงเรียนคงคาราม แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ (Rating Scale) และแบบปลายเปิด สถิติที่ใช้ในการประเมิน ได้แก่ การแจกแจงความถี่, ค่าร้อยละ ,ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ( S.D.) ผลการประเมินพบว่า
1.ผลการประเมิน ด้านสภาพบริบทของโครงการ (Context )
ผลการประเมินสภาพบริบท ในด้านความสอดคล้องและความเหมาะสม ของ หลักการวัตถุประสงค์ เป้าหมาย และกิจกรรมของโครงการโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โรงเรียนคงคาราม ตามความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้ดำเนินโครงการ นักเรียนโรงเรียนคงคาราม และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคาราม พบว่า โดยภาพรวมมีความคิดเห็นอยู่ใน ระดับมาก และเมื่อพิจารณารายข้อพบว่าความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ,ครูผู้ดำเนินโครงการ,นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคาราม ต่อสภาพบริบทของโครงการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดในสามลำดับแรกตามลำดับได้แก่ โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขมีหลักการดำเนินงานที่สอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการและสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน รองลงมาคือ โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขมีหลักการดำเนินงานที่สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ นโยบาย พันธกิจและเป้าประสงค์ของโรงเรียน และกิจกรรมทุกกิจกรรมที่ดำเนินตามโครงการเป็นกิจกรรมที่สร้างภูมิคุ้มกันให้นักเรียนได้รับการดูแลช่วยเหลือไม่ให้ไปเกี่ยวข้องกับสิ่งเสพติดและอบายมุขและดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ในส่วนข้อเสนอแนะเพิ่มเติมด้านบริบทพบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามเห็นว่าโรงเรียนควรกำหนดนโยบายให้มีความชัดเจนเพื่อเป็นแนวทางในการกิจกรรมพัฒนาทักษะชีวิตลงในการเรียนการสอนทุกกลุ่มสาระ และโรงเรียนควรจัดกิจกรรมที่ผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมกับโครงการให้มากขึ้น
2.ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้าของโครงการ (Input)
ผลการประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ของโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุขโรงเรียนคงคาราม เกี่ยวกับความสามารถ,ความเพียงพอของบุคลากร,ความเหมาะสมความเพียงพอของสื่อ เครื่องมือ งบประมาณและระยะเวลาในการดำเนินโครงการ ตามความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ,ครูผู้ดำเนินโครงการ,นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคารามพบว่า โดยภาพรวมมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายข้อพบว่าความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ,ครูผู้ดำเนินโครงการ,นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคาราม ต่อปัจจัยนำเข้า (Input)ของโครงการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดในสามลำดับแรก ได้แก่ ผู้บริหารมีการกำหนดทิศทาง เป้าหมาย นโยบายการบริหารโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขที่เหมาะสมกับบริบทของโรงเรียนและท้องถิ่น รองลงมาคือ ผู้บริหารส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินโครงการสถานศึกษา สีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน และบุคคลากรในโรงเรียนมีความรู้ ความเข้าใจในหลักและวิธีการดำเนินงานรวมทั้งมีความสนใจ และตั้งใจปฏิบัติกิจกรรมเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข ในส่วนข้อเสนอแนะเพิ่มเติมด้านปัจจัยนำเข้าพบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามเห็นว่าผู้บริหารต้องมีความสมารถในระดมปัจจัยความร่วมมือในการดำเนินงานจากชุมชนได้อย่างเพียงพอ จะส่งผลให้การดำเนินงานตามโครงการมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้น รองลงมาได้แก่ครูต้องกำกับติดตาม ให้คำชี้แนะ นักเรียนตามโครงการห้องเรียนสีขาว เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นไปตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 12 ประการ และพฤติกรรมทักษะชีวิตของนักเรียน และผู้บริหารควรเน้นระบบการนิเทศ กำกับ ติดตาม การดำเนินงานตามโครงการ และส่งเสริมการพัฒนาบุคลากรให้มีขีดสมรรถนะสูงในด้านจิตวิทยา การให้คำปรึกษา
3.ผลการประเมินด้านกระบวนการดำเนินงานของโครงการ (Process)
ผลการประเมินด้านกระบวนการ(Process)เป็นการประเมินความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ,ครูผู้ดำเนินโครงการ , นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคาราม ต่อกระบวนการดำเนินงานตามมาตรการของโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุขโรงเรียนคงคาราม ใน 5 มาตรการและการดำเนินงานตามกลยุทธ์ 4 ต้อง 2 ไม่ โดยภาพรวมมีความคิดเห็นอยู่ใน ระดับมาก และเมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่าความคิดเห็นต่อการดำเนินงานด้านกระบวนการที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดในสามลำดับแรก ได้แก่ โรงเรียนมีแผนงานกิจกรรมการป้องกันที่เป็นกิจกรรมสร้างสรรค์ตามกลุ่มสนใจที่ส่งเสริมและพัฒนานักเรียนให้มีภูมิคุ้มกันห่างไกลยาเสพติด เช่น กิจกรรมชุมนุม ,กิจกรรม ทูบีนัมเบอร์ วัน , กิจกรรมค่ายส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ,กิจกรรมการรณรงค์ต่อต้านยาเสพติด , กิจกรรมทางด้านดนตรี กีฬา เป็นต้นรองลงมาคือโรงเรียน มีนโยบายและยุทธศาสตร์ในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด และ สถานศึกษาต้องมีระบบข้อมูลการดำเนินงาน 4 ด้าน ได้แก่ ระบบด้านการป้องกันระบบด้านการเฝ้าระวัง ระบบด้านการดูแลช่วยเหลือ และระบบด้านการบริหารจัดการ ในส่วนข้อเสนอแนะเพิ่มเติมด้านกระบวนการพบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามเห็นว่าครูทุกคนต้องดำเนินงานให้เป็นไปตามขั้นตอนและกระบวนการ ตรวจสอบ และปรับปรุงงานอย่างสม่ำเสมอ เพื่อประโยชน์สูงสุดต่อการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน และควรดำเนินงานอย่างจริงจัง รองลงมาได้แก่การดำเนินโครงการควรมีแนวทางการประสานงานกับทุกหน่วยงานที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ดังนั้น ทุกคน ทุกฝ่ายต้องร่วมใจทำงานเป็นทีมคุณภาพเป็นการกระตุ้นให้ทุกคนเห็นความสำคัญของการแก้ไขปัญหาและพัฒนาเยาวชนร่วมกัน และโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข มีควรดำเนินโครงการอย่างต่อเนื่อง
4 ผลการประเมินด้านผลผลิตของโครงการ ( Product )
ผลการประเมินความคิดเห็นของ ผู้บริหารสถานศึกษา ,ครูผู้ดำเนินโครงการ , นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคาราม ต่อคุณภาพกด้านผลผลิตของโครงการ ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลางและเมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่าความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ,ครูผู้ดำเนินโครงการ , นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนคงคารามนักเรียน ที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดในสามลำดับแรก ได้แก่ รู้ความสนใจ ความถนัด ความสามารถ จุดเด่น จุดด้อยของตนเองและมีการตรวจสอบทบทวนเพื่อปรับปรุงตนเอง รองลงมาได้แก่ นักเรียนมีภูมิคุ้มกันเกี่ยวกับสารเสพติด สื่อลามกอนาจาร การพนัน และการทะเลาะวิวาท สามารถเลือกรับข้อมูลข่าวสารอย่างไตร่ตรองและรู้เท่าทันสังคมที่เปลี่ยนแปลง และ สิ่งแวดล้อมและบรรยากาศโรงเรียนสะอาด ร่มรื่น อบอุ่น ปลอดภัย เอื้อต่อการพัฒนานักเรียนให้ปลอดจากสารเสพติด สื่อลามกอนาจาร การพนัน และการทะเลาะวิวาท
ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าการดำเนินงานโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โรงเรียนคงคาราม นั้นประสบผลสำเร็จเป็นโครงการที่ตอบสนองต่อนโยบายของรัฐบาล และตรงกับความต้องการของชุมชน โรงเรียนได้มีผลงานด้านการดำเนินงานตามโครงการสถานศึกษา สีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุขและระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่เป็นประจักษ์