ชื่อเรื่อง การส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียน
มัธยมศึกษาด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
ผู้วิจัย นายมนตรี คงเจริญ
ประธานที่ปรึกษา รองศาสตราจารย์ ดร. ฉลอง ชาตรูประชีวิน
ประเภทวิทยานิพนธ์ วิทยานิพนธ์
กศ.ด. สาขาบริหารการศึกษา
มหาวิทยาลัยนเรศวร, 2558
คำสำคัญ การส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน
การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
การวิจัยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียนมัธยมศึกษา ด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม วัตถุประสงค์เฉพาะ 1) เพื่อศึกษาบริบทและปัญหา การส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียนมัธยมศึกษา โดยการวิเคราะห์เนื้อหาจากการศึกษาเอกสารและการประชุมผู้เกี่ยวข้อง 2) เพื่อดำเนินการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียนมัธยมศึกษาด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย การเตรียมการ การวางแผน การปฏิบัติ การสังเกต การสะท้อนผล 3) เพื่อศึกษาปัจจัยแห่งความสำเร็จการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียนมัธยมศึกษา โดยการประชุมผู้ร่วมวิจัย วิธีการวิจัยใช้เครื่องมือ 7 ฉบับ เก็บข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร การประชุมแบบไม่เป็นทางการจากผู้วิจัย ผู้ร่วมวิจัย นักพัฒนา จำนวน 56 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัย เป็นดังนี้
1. บริบทและปัญหาการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียนมัธยมศึกษา ด้าน ครอบครัวพบว่า เห็นความสำคัญและได้รับความรู้การร่วมมือส่งเสริมนิสัยรักการอ่านกับโรงเรียน ปัญหา ได้แก่ การส่งเสริมนิสัยรักการอ่านมีน้อย สภาพครอบครัวไม่เอื้อต่อการอ่าน การร่วมมือขาดการติดตาม ในด้านโรงเรียนมีการส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน ปัญหาได้แก่ ขาดการมีส่วนร่วม งบประมาณและกิจกรรมมีน้อย ในด้านชุมชนและองค์กรต่าง ๆ มีการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในที่อ่านหนังสือในชุมชน ปัญหาได้แก่ การส่งเสริมนิสัยรักการอ่านมีน้อย ขาดทรัพยากรสารสนเทศ งบประมาณ และการร่วมมือจากฝ่ายต่าง ๆ ในด้านพฤติกรรมนิสัยรักการอ่านของนักเรียน พบว่า มีต่ำกว่าเกณฑ์
2. ผลการดำเนินการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม พบว่า ขั้นเตรียมการ ได้เลือกโรงเรียนบ้านไร่พิทยาคมเป็นพื้นที่วิจัยและเตรียมผู้ร่วมวิจัยบรรลุผลตามกำหนด ขั้นวางแผน ได้กำหนดโครงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในโรงเรียนมัธยมศึกษาด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม จำนวน 6 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมสร้างเสริมความรู้และพัฒนาความร่วมมือกับผู้ปกครองนักเรียนส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน กิจกรรมพัฒนาการบริการของห้องสมุดด้านสื่อเทคโนโลยี กิจกรรมพัฒนาสภาพกายภาพบรรยากาศห้องสมุดที่เอื้อต่อการเรียนรู้ กิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านด้วยการมีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย กิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในชุมชน กิจกรรมติดตามพัฒนาการพฤติกรรมนิสัยรักการอ่านนักเรียน ขั้นปฏิบัติ พบว่า ทุกกิจกรรมเป็นไปตามกระบวนการดำเนินงานที่กำหนด ขั้นสังเกต พบว่า ผลการดำเนินงานเป็นไปตามตัวชี้วัดที่กำหนดไว้ในวัตถุประสงค์ ขั้นสะท้อนผล พบว่า ทุกกิจกรรมตอบสนองต่อการส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน การปฏิบัติงานเป็นไปตามที่กำหนดและการสังเกตพบว่า ผลการดำเนินกิจกรรมบรรลุวัตถุประสงค์
3. ปัจจัยแห่งความสำเร็จการส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน ได้แก่ ความรู้ความเข้าใจของครอบครัว วิสัยทัศน์และความสามารถการบริหารของผู้บริหารโรงเรียนและการร่วมมือกันจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านแบบทั้งองค์กร การร่วมมือของครอบครัว ชุมชนและองค์กรต่าง ๆ ส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในชุมชน