การปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)
1. ชื่อผลงาน : การพัฒนาศักยภาพนักเรียนพิการเรียนร่วมโดยการบริหารจัดการโรงเรียนเรียนร่วม
ตามโครงสร้าง SEAT ด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2. ชื่อเจ้าของผลงาน : นายปารมี นามโสม รองผู้อำนวยการโรงเรียนสวายวิทยาคาร
โรงเรียนสวายวิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 33
3. เป้าหมาย/วัตถุประสงค์
เป้าหมาย ผู้บริหาร ครูผู้สอนและนักเรียนพิการเรียนร่วมทุกคนในโรงเรียนสวายวิทยาคาร
วัตถุประสงค์
3.1 เพื่อบริหารจัดการโรงเรียนเรียนร่วมให้มีประสิทธิภาพ
3.2 เพื่อพัฒนาศักยภาพของนักเรียนพิการเรียนร่วมให้มีความรู้ ความสามารถ และพัฒนาทักษะชีวิตได้อย่างเต็มศักยภาพ
3.3 เพื่อให้ผู้เกี่ยวข้องทุกส่วน มีความรู้ ความสามารถ และตระหนักในการดูแลช่วยเหลือนักเรียนพิการเรียนร่วมทุกคนในโรงเรียนสวายวิทยาคาร
4. ระยะเวลาในการพัฒนา BP
มิถุนายน 2558 31 กรกฎาคม 2560
5. ความเชื่อมโยง/สัมพันธ์ระหว่าง BP กับ เป้าหมาย/จุดเน้นของ สพฐ./สพท./สถานศึกษา
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นแนวทางการดำเนินชีวิตและวีถีปฏิบัติที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำรัสชี้แนะแก่พสกนิกรชาวไทยมานานกว่า 30 ปี ที่พระองค์ทรงเน้นย้ำแนวทางการพัฒนา บนหลักแนวคิดพึ่งตนเองเพื่อให้เกิดความพอมีพอกิน พอใช้ ของคนส่วนใหญ่ โดยใช้หลักความพอประมาณ การคำนึงถึงการมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว และทรงเตือนสติประชาชนคนไทยไม่ให้ประมาท ตระหนักถึงการพัฒนาอย่างเป็นขั้นเป็นตอนที่ถูกต้องตามหลักวิชา และการมีคุณธรรมเป็นกรอบในการปฏิบัติและการดำรงชีวิต การนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการบริหารจัดการในสถานศึกษา เน้นหลักคุณธรรมนำความรู้ มีการสร้างวัฒนธรรมองค์กรและปลูกฝังมีวิถีชีวิตแบบพอเพียง จัดการเรียนการสอนและกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนโดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 2 พ.ศ.2545 มาตรา 10 กล่าวว่า การจัดการศึกษาสำหรับบุคคลซึ่งมีความบกพร่องทางร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์ สังคม การสื่อสารและการเรียนรู้หรือมีร่างกายพิการ หรือทุพพลภาพ หรือบุคคลซึ่งไม่สามารถพึ่งตนเองได้หรือไม่มีผู้ดูแลหรือด้อยโอกาส ต้องจัดให้บุคคลดังกล่าวมีสิทธิและโอกาสได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นพิเศษ การจัดการสำหรับคนพิการในวรรคสอง ให้จัดตั้งแต่แรกเกิดหรือตั้งแต่ที่พบความพิการโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย การจัดการศึกษาสำหรับบุคคลซึ่งมีความสามารถพิเศษ ต้องจัดด้วยรูปแบบที่เหมาะสม โดยคำนึงถึงความสามารถของบุคคลนั้น และในหมวด 4 แนวทางการจัดการศึกษา มาตรา 22 กล่าวว่า หลักการจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ และสอดคล้องกับ พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ.2551 มาตรา 5 กล่าวว่า คนพิการมีสิทธิทางการศึกษา ดังนี้ (1) ได้รับการศึกษาโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายตั้งแต่แรกเกิดหรือพบความพิการจนตลอดชีวิต พร้อมทั้งได้รับเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อและความช่วยเหลือต่าง ๆ ด้านการศึกษา (2) เลือกการบริการทางการศึกษา ระบบและรูปแบบทางการศึกษาโดยคำนึงถึงความสามารถ ความถนัดและความต้องการจำเป็นพิเศษของบุคคลนั้น (3) ได้รับการศึกษาที่มีมาตรฐานและประกันคุณภาพทางการศึกษา รวมถึงการจัดการหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ การทดสอบทางการศึกษาที่เหมาะสม สอดคล้องกับความจำเป็นพิเศษของบุคคลนั้น โดยให้สถานศึกษาทุกสังกัดจัดสภาพแวดล้อม จัดระบบการเรียนการสอนตลอดจนการบริการเทคโนโลยี สิ่งอำนวยความสะดวก สื่อ บริการและให้ความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษาที่คนพิการสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้ สถานศึกษาใดปฏิเสธไม่รับคนพิการเข้าศึกษา ให้ถือเป็นการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมตามกฎหมาย ให้สถานศึกษาหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้การสนับสนุนผู้ดูแลคนพิการและประสานความร่วมมือจากชุมชนหรือนักวิชาชีพเพื่อให้คนพิการได้รับการศึกษาทุกระดับ หรือการบริการทางการศึกษาที่สอดคล้องกับความต้องการจำเป็นของคนพิการ
โรงเรียนสวายวิทยาคาร มีการจัดการเรียนการสอนให้กับนักเรียนพิการเรียนร่วมทุกปี ซึ่งโรงเรียนได้นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงรวมกับการจัดการเรียนร่วมตามโครงสร้างของซีท (SEAT) เพื่อให้การบริการจัดการของโรงเรียนเกี่ยวกับการจัดการเรียนให้นักเรียนพิการเรียนร่วมมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
6. แนวคิด หลักการ ทฤษฎีที่นำมาใช้ในการพัฒนา BP
ในการดำเนินการพัฒนา BP ผู้พัฒนาได้นำ แนวคิด ทฤษฎีต่างๆ ที่เกี่ยวข้องมาเป็นแนวทางในการดำเนินงาน และปรับปรุง พัฒนา ดังนี้
6.1 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัวพอสมควรต่อการมีผลกระทบใด ๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอก
บทนิยามของความพอเพียง
ความพอประมาณ หมายถึง การคิด พูด ทำ อย่างประมาณตน บนพื้นฐานความเป็นจริง ให้เกิดความพอดี พอเหมาะ พอควร โดยไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับตนเองและผู้อื่น
ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินในเกี่ยวกับความพอเพียงนั้นจะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล ถูกต้องตามหลักความเป็นจริง โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้น ๆ ทั้งในปัจจุบันและอนาคต อย่างรอบคอบ
การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การไม่ประมาท ไม่เสี่ยง มีความรอบคอบ เตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ
เงื่อนไขเพื่อให้เกิดความพอเพียง
การตัดสินในและการดำเนินกิจกรรต่าง ๆ ให้พอเพียง ต้องอาศัยทั้งความรู้และคุณธรรมเป็นพื้นฐาน
เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย มีความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ใช้ความรอบคอบที่จะนำความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาเชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผน และมีความระมัดระวังในขั้นตอนการปฏิบัติทุกขั้นตอน
เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริมสร้างให้เป็นพื้นฐานทั้งด้านจิตใจและการกระทำ ประกอบด้วย มีความตระหนักในคุณธรรม ละอายในการทำความชั่ว การตั้งมั่นในความดี มีความซื่อสัตย์สุจริต ความอดทน ความเพียร ใช้สติปัญญาในการดำเนินชีวิต
6.2 การบริหารจัดการเรียนร่วมตามกรอบโครงสร้างซีท (SEAT)
ขั้นตอนการลงมือปฏิบัติ ตามโครงสร้าง SEAT
1) S - Student - นักเรียน
- คัดกรองนักเรียน
- พัฒนา/จัดกระบวนการเรียนรู้/พัฒนาศักยภาพ
- ให้การช่วยเหลือ/ดูแล ให้อยู่ร่วมกับเพื่อนปกติให้ได้
- ประเมินผล ติดตาม พัฒนาและให้การช่วยเหลืออย่างสม่ำเสมอ
2) E - Environment - สภาพแวดล้อม
- จัดสภาพแวดล้อมของโรงเรียนให้เอื้อต่อการเรียนรู้ของนักเรียน
- จัดห้องให้บริการสอนเสริม
- พัฒนาครูผู้สอน/ผู้รับผิดชอบให้มีความรู้ ความเข้าใจ ความสามารถในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับนักเรียน
- จัดตั้งคณะทำงาน/ผู้รับผิดชอบ
- จัดหาสื่อ/วัสดุ/อุปกรณ์การเรียนรู้
3) A - Activities - กิจกรรมการเรียนการสอน
- จัดทำหลักสูตร/ปรับปรุงหลักสูตรให้เหมาะสมและเอื้อกับนักเรียน
- จัดเข้าค่ายพัฒนานักเรียน
- จัดกิจกรรมการเรียนการสอนทั้งในห้องเรียนปกติและบริการสอนเสริมนอกเวลาและนอกสถานที่
- จัดการวัดผล/ประเมินผลให้สอดคล้องกับการพัฒนาศักยภาพนักเรียน
- รายงานผลการพัฒนาให้ผู้เกี่ยวข้องทราบ
- จัดให้มีการประกันคุณภาพ
- จัดให้มีการประสานความร่วมมือกับผู้เกี่ยวข้อง
- มีการนิเทศ ติดตามประเมินผล และปรับปรุงพัฒนางาน
4) T Tools - เครื่องมือ
- โรงเรียนกำหนด วิสัยทัศน์/นโยบาย/จุดเน้น ให้สอดคล้องกับนโยบาย สพม. สพฐ. และกระทรวงศึกษาธิการ
- จัดให้มีระบบการบริหารงานที่ชัดเจน
- จัดสรรงบประมาณสำหรับการจัดการศึกษาพิเศษเรียนร่วม
- จัดให้มีสื่อ/สิ่งอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงาน
- จัดให้มีบริการต่าง ๆ ให้กับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษ โดยคำนึงถึงบริบทของโรงเรียน สภาพแวดล้อม
- จัดให้มีครูที่รับผิดชอบ ช่วยเหลือนักเรียนอย่างเพียงพอ
6.3 การบริหารจัดการโรงเรียนเรียนร่วมตามโครงสร้าง SEAT ด้วยหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (ตามแนวคิดของผู้พัฒนา)
ในการปฏิบัติงานบริหารโรงเรียนเรียนร่วมตามโครงสร้าง SEAT ให้เกิดประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น ผู้พัฒนาได้คิดค้นและมองเห็นว่าหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางหนึ่งที่ส่งเสริมส่งผลให้การดำเนินงานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น จึงได้จัดทำโมเดลการบริหารจัดการโรงเรียนเรียนร่วม ดังนี้
การบริหารงานตามกรอบโครงสร้าง SEAT โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนั้นจะมีการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปเป็นหลักยึดในทุกขั้นตอนการทำงานตามกรอบโครงสร้างซีท (SEAT) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานในแต่ละขั้นตอน
7. กระบวนการ ขั้นตอนในการพัฒนา ขั้นตอนสำคัญดังนี้
7.1 กลุ่มเป้าหมายในการนำ BP ไปใช้
1) ประชากรกลุ่มผู้เรียน เป็นนักเรียนโรงเรียนสวายวิทยาคาร จำนวน 704 คน
2) กลุ่มเป้าหมาย เป็นนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ จำนวน 22 คน
3) ประชากรกลุ่มผู้ปฏิบัติงานเป็นครูและบุคลากรของโรงเรียน จำนวน 45 คน
4) กลุ่มเป้าหมาย เป็นครูและบุคลากรที่เป็นคณะทำงานในโครงการจัดการศึกษาพิเศษเรียนร่วม ตามคำสั่งโรงเรียนสวายวิทยาคาร
7.2 ขั้นตอนการพัฒนา
1) ประชุมวางแผนการดำเนินงาน/ตั้งคณะกรรมการทำงาน
2) สร้างความรู้ ความเข้าใจให้กับบุคลากรของโรงเรียนทุกคน โดยการประชุม/อบรม
3) พัฒนาบุคลากรที่รับผิดชอบกิจกรรมนักเรียนเรียนร่วม
4) ดำเนินการปฏิบัติงานตามกรอบโครงสร้าง SEAT โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
5) ตรวจสอบ/นิเทศ ติดตามผลการดำเนินงาน ประเมินผล
6) ทบทวน ปรับปรุง พัฒนางานให้ดียิ่งขึ้น
7.3 การตรวจสอบคุณภาพ
1) ผู้บริหาร นิเทศ ติดตาม ผลการดำเนินงาน
2) สังเกต ประเมินผลการเรียนและพัฒนาการของนักเรียน
3) ประเมินความพึงพอใจของผู้ปฏิบัติงาน นักเรียน ผู้ปกครองและผู้เกี่ยวข้อง
7.4 แนวทางการนำ BP ไปใช้ประโยชน์
1) ผู้บริหาร/ฝ่ายวิชาการ นำแนวทางการบริหารจัดการเรียนร่วมไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพของการบริหารและคุณภาพของผู้เรียน ตามกรอบโครงสร้าง SEAT โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2) เผยแพร่ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ กระบวนการทำงานและการบริหารจัดการศึกษาเรียนร่วมให้กับโรงเรียนที่จัดการศึกษาเรียนร่วมและโรงเรียนทั่วไป
8. ผลสำเร็จที่เกิดขึ้นจากการพัฒนา
8.1 ผลสำเร็จเชิงปริมาณ
1. ในปีการศึกษา 2558 สามารถพัฒนาศักยภาพนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ จากจำนวน 22 คน เหลือจำนวนนักเรียนเพียง 3 คน ที่ต้องดูแล ช่วยเหลือในปีการศึกษาต่อไป
2. ในปีการศึกษา 2559 สามารถพัฒนาศักยภาพนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ จากจำนวน 19 คน เหลือจำนวนนักเรียนเพียง 4 คน ที่ต้องดูแล ช่วยเหลือในปีการศึกษาต่อไป
8.2 ผลสำเร็จเชิงคุณภาพ
1. นักเรียนได้รับการพัฒนาศักยภาพทางด้านการเรียนรู้ สติปัญญา ควบคู่ไปกับการพัฒนาด้านอารมณ์ สังคม และคุณธรรมจริยธรรม
2. นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะชีวิต ประสบการณ์ จนสามารถอยู่ร่วมในสังคมได้อย่างมีความมั่นใจและมีความสุข
3. ครูได้รับการพัฒนาและเพิ่มทักษะในการจัดการเรียนการสอนและการดูแลนักเรียนเรียนร่วมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
8.3 ความพึงพอใจของผู้เกี่ยวข้อง
1. นักเรียนกลุ่มเป้าหมาย มีความพึงพอใจต่อผลการดำเนินงาน ระดับ มากที่สุด
2. ครูกลุ่มเป้าหมาย มีความพึงพอใจต่อผลการดำเนินงาน ระดับ มากที่สุด
3. ผู้ปกครอง มีความพึงพอใจต่อผลการดำเนินงาน ระดับ มากที่สุด
4. คณะกรรมการสถานศึกษา มีความพึงพอใจต่อผลการดำเนินงาน ระดับ มากที่สุด
8.4 ปัจจัยความสำเร็จของการพัฒนา/ประสบการณ์การเรียนรู้จากการนำ BP ไปใช้
8.4.1 ปัจจัยความสำเร็จ
ในการดำเนินงานของโรงเรียนสวายวิทยาคาร ประสบความสำเร็จ บรรลุตามเป้าหมายของงานโดยมีปัจจัยความสำเร็จ ดังนี้
1. ผู้บริหารให้ความสำคัญ มีวิสัยทัศน์ในการทำงาน สนับสนุน และส่งเสริมปัจจัยต่าง ๆ ในการปฏิบัติงานให้ประสบความสำเร็จ
2. ครูผู้รับผิดชอบในการดำเนินงาน และผู้เกี่ยวข้อง มีความมุ่งมั่น ตั้งใจในการทำงานอย่างจริงจัง
3. ผู้ปกครอง ชุมชน องค์กรท้องถิ่น ให้ความสำคัญ ให้ความร่วมมือกับโรงเรียน
4. หน่วยงานต้นสังกัด ศึกษานิเทศก์ ให้ความเอาใจใส่ ส่งเสริม ให้การแนะนำ ช่วยเหลือ สนับสนุนทั้งด้านงบประมาณ บุคลากรและด้านอื่น ๆ แก่โรงเรียนมาโดยตลอดเป็นอย่างดี
8.4.2 ประสบการณ์จากการเรียนรู้จากการนำไปใช้
1) ทำให้โรงเรียนมีแนวทางการบริหารจัดการเรียนร่วม ตามกรอบโครงสร้าง SEAT โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาใช้ในการบริหาร
2) ครูมีแนวทางในการพัฒนาศักยภาพนักเรียนที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
9. กระบวนการตรวจสอบซ้ำ เพื่อปรับปรุงพัฒนาให้เกิดผลอย่างต่อเนื่อง
9.1 วิธีการตรวจสอบซ้ำ
ในการดำเนินงานแต่ละขั้นตอน มีการตรวจสอบ ประเมินผลเป็นระยะ โดยใช้กระบวนการ PDCA
9.2 ผลการตรวจสอบซ้ำ
นำผลการประเมินการดำเนินงานในปีแรก ไปปรับปรุงพัฒนากระบวนการทำงานที่มีข้อบกพร่องให้มีประสิทธิภาพและนำไปใช้ในปีต่อไป
10. การประชาสัมพันธ์ผลสำเร็จของ BP และการเผยแพร่ในวงกว้าง
10.1 เผยแพร่ แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับโรงเรียนอื่น ๆ ในงานแลกเปลี่ยนเรียนรู้
10.2 เผยแพร่ใน Website ทางการศึกษา
ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
ตั้งกระทู้คำถามใหม่
กลับหน้าที่แล้ว
