บทคัดย่อ
การรายงานผลการประเมินโครงการพัฒนาคุณภาพนักเรียนโดยใช้แหล่งเรียนรู้ของโรงเรียนเทศบาลตลาดแค เทศบาลตำบลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินโครงพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา ทั้งด้านบริบท ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการ และด้านผลผลิต ซึ่งได้แก่ ด้านผลกระทบ ด้านการประเมินประสิทธิผล ประเมินความยั่งยืน และด้านประเมินการถ่ายทอดส่งต่อ และประเมินความพึงพอใจที่มีต่อโครงการ โดยประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมิน CIPIEST Model ได้แก่ การประเมินด้านบริบทที่เกี่ยวข้องกับด้านบริบท (Context) ด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ด้านกระบวนการ (Process) และด้านผลผลิต (Product) ซึ่งได้แก่ ด้านผลกระทบ (Impact Evaluation) ด้านการประเมินประสิทธิผล (Effectiveness Evaluation) ด้านประเมินความยั่งยืน (Sustainability Evaluation) และด้านประเมินการถ่ายทอดส่งต่อ (Transportability Evaluation) รวมทั้งการประเมินความพึงพอใจ ของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับโครงการในครั้งนี้กลุ่มเป้าหมายจำนวนทั้งสิ้น 274 คน ประกอบด้วยผู้บริหาร จำนวน 2 คน ครู จำนวน 20 คน ผู้เรียน จำนวน 120 คน กรรมการสถานศึกษา จำนวน 12 คน และผู้ปกครองของผู้เรียน จำนวน 120 คน เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินโครงการ ได้แก่ แบบประเมินโครงการที่มีลักษณะเป็นมาตรประมาณค่า 5 ระดับ (rating scale) จำนวน 5 ฉบับได้แก่ ฉบับที่ 1 แบบสอบถามด้านบริบท (Context Evaluation) ฉบับที่ 2 แบบสอบถามด้านปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) ฉบับที่ 3 แบบสอบถามด้านกระบวนการ (Process Evaluation) ที่ 4 แบบสอบถามด้านผลผลิต (Product Evaluation) เพื่อสอบถามผลการดำเนินงานตามโครงการ ประกอบด้วย 4.1) ด้านผลกระทบ (Impact Evaluation) 4.2) ด้านการประเมินประสิทธิผล (Effectiveness Evaluation) 4.3) ด้านประเมินความยั่งยืน (Sustainability Evaluation) 4.4) ด้านประเมินการถ่ายทอดส่งต่อ (Transportability Evaluation) ฉบับที่ 5 แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต่อโครงการ และฉบับที่ 6 เป็นแบบสัมภาษณ์โครงการ สำหรับผู้บริหาร ครู กรรมการสถานศึกษา ผู้เรียน และผู้ปกครองของผู้เรียน ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลก่อนเริ่มดำเนินโครงการ ระหว่างดำเนินโครงการ และหลังสิ้นสุดโครงการ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าเฉลี่ย (Mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป และวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) สำหรับข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์
ผลการวิจัย พบว่า
1.ภาพรวมการประเมินโครงพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา ผลการวิเคราะห์ โดยภาพรวมมีค่าอยู่ในระดับมากที่สุดโดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ ด้านปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) ด้านบริบท (Context Evaluation) และด้านกระบวนการ (Process Evaluation) ตามลำดับ
2.การประเมินด้านบริบท (Context Evaluation ของโครงพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา พบว่า มีค่าอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่วัตถุประสงค์ของโครงการไปสู่การปฏิบัติได้จริง มีการกำหนดวัตถุประสงค์สอดคล้องกับนโยบายกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นกระทรวงมหาดไทย และโครงการมีการกำหนดวัตถุประสงค์สอดคล้องกับนโยบายของเทศบาลตลาดแคตามลำดับ
3.การประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) ของโครงพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา พบว่ามีค่าอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ อาคารสถานที่ ชุมชนแวดล้อมสำหรับกิจกรรมตามโครงการมีความสอดคล้องเหมาะสมและเพียงพอ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการดำเนินโครงการมีเพียงพอ และ บุคลากรที่มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลควบคุมกิจกรรมในการดำเนินโครงการมีจำนวนเพียงพอตามลำดับ
4.การประเมินด้านกระบวนการ (Process Evaluation) ของโครงพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา) พบว่า มีค่าอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ มีการนิเทศ ติดตาม และควบคุมระหว่างการดำเนินกิจกรรมตามโครงการ มีการปรับปรุงระหว่างการดำเนินงานตามโครงการอย่างเหมาะสม มีการดำเนินกิจกรรมตามขั้นตอนต่างๆตามโครงการตามลำดับ
5.การประเมินด้านผลผลิต (Product Evaluation) ของโครงการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา จำแนกเป็น
5.1 ด้านผลกระทบ (Impact Evaluation) พบว่ามีค่าอยู่ในระดับมากโดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ ผู้เรียนเห็นความสำคัญในการเข้าร่วมกิจกรรม ผู้เรียนมีความสนใจในการเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้เพิ่มมากขึ้น และผู้เรียนมีพัฒนาการการเรียนรู้ที่สังเกตเห็นได้ชัดเจนมากขึ้น
5.2 ด้านประสิทธิผล (Effectiveness Evaluation) พบว่าภาพรวม มีค่าอยู่ในระดับมากโดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ ผู้เรียนใช้ประโยชน์จากแหล่งเรียนรู้ได้เหมาะสม ผู้เรียนมีพัฒนาการการเรียนรู้ที่สังเกตเห็นได้ชัดเจนมากขึ้น ผู้เรียนมีความสนใจแหล่งเรียนรู้ทั้งในโรงเรียนและชุมชนและ ผู้เรียนเป็นผู้ที่ดูแลรักษา หวงแหนสิ่งแวดล้อมและแหล่งเรียนรู้ชุมชนมากขึ้น
5.3 ด้านความยั่งยืน (Sustainability Evaluation) พบว่าภาพรวม มีค่าอยู่ในระดับมากโดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ ผู้เรียนเป็นผู้ที่ดูแลรักษา สิ่งแวดล้อมแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน แหล่งเรียนรู้ในชุมชนเทศบาลตำบลตลาดแคเป็นประจำ ผู้เรียนรู้จักแหล่งเรียนรู้จากที่มีอยู่อย่างเป็นประโยชน์อยู่เสมอ และ ผู้เรียนนำความรู้ที่ได้จากแหล่งเรียนรู้มาประยุกต์ใช้กับการเรียนได้หลากหลายวิชาและสม่ำเสมอ
5.4 ด้านการถ่ายโอน(Transportability Evaluation) ภาพรวมพบว่า มีค่าอยู่ในระดับมากโดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ ผู้เรียนสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ผู้เรียนสามารถเชิญชวนผู้ปกครองชุมชนเทศบาลตำบลตลาดแคเข้าร่วมอนุรักษ์แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นได้ และผู้เรียนมีความรัก หวงแหนแหล่งเรียนรู้ทรัพยากรท้องถิ่น และสิ่งแวดล้อม
6. การประเมินความพึงพอใจต่อโครงพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยใช้แหล่งเรียนรู้โรงเรียนเทศบาลตลาดแค อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา ภาพรวมพบว่า ระดับความพึงพอใจมีค่าอยู่ในระดับมากที่สุด โดยข้อที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดสามลำดับแรกได้แก่ สื่อต่างๆ มีความเหมาะสมและเพียงพอ ควรมีการดำเนินโครงการนี้ต่อไป และ สถานที่ในการจัดกิจกรรมมีความเหมาะสม บรรยากาศในการจัดกิจกรรมมีความสนุกสนานน่าสนใจ