ชื่อผลงาน การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์
สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
ชื่อผู้วิจัย นายประสิทธิ์ เฉลยพจน์ ตำแหน่งครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนสาหร่ายวิทยาคม อำเภอชุมพวง จังหวัดนครราชสีมา
องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา
ปีที่พิมพ์ 2559
บทคัดย่อ
การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พัฒนา ทดลองและประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยมีผู้ร่วมวิจัย จำนวน 7 คน และกลุ่มตัวอย่างนักเรียนจำนวน 34 คน รวม 41 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบประเมินความสามารถในการจัดการเรียนรู้ (แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบวัดทักษะการคิดวิเคราะห์) และแบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-test) และผลการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เป็นรูปแบบที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นโดยยึดลักษณะการคิดวิเคราะห์ตามแนวคิดของ Bloom (1956) ซึ่งมี 3 ด้าน คือ การวิเคราะห์ความสำคัญ วิเคราะห์ความสัมพันธ์ และวิเคราะห์หลักการ รูปแบบที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยองค์ประกอบ 5 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2) จุดมุ่งหมาย 3) สาระการเรียนรู้ 4) ขั้นตอนการสอน และ5) การวัดและประเมินผล โดยมีขั้นตอนการสอน 5 ขั้น มีชื่อเรียกว่า PPPCE Model คือ ขั้นที่ 1 P = Planning (วางแผน) ขั้นที่ 2 P = Presentation of learning task (นำเสนอบทเรียน) ขั้นที่ 3 P = Practice of Analytical Thinking (ฝึกการคิดวิเคราะห์) 3.1 ฝึกการคิดเป็นรายบุคคล 3.2 ฝึกการคิดเป็นกลุ่มย่อย ขั้นที่ 4 C = Conclusion (สรุปบทเรียน) ขั้นที่ 5. E = Evaluation (ประเมินผลการเรียนรู้)
2. ผลการศึกษาของประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะ
การคิดวิเคราะห์ สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีดังนี้
2.1 ภายหลังการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์
สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 นักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่างมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนเพิ่มขึ้นจากก่อนเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2.2 การใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ สาระ
หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ทำให้นักเรียนที่เป็น กลุ่มตัวอย่าง มีคะแนนการคิดวิเคราะห์ คิดเป็นร้อยละ 77.64 และมีจำนวนนักเรียนที่ผ่านเกณฑ์ คิดเป็นร้อยละ 76.47 ของจำนวนนักเรียนทั้งหมด ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3. ผลการประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้
เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ทั้งด้านตัวครูผู้สอน ด้านกิจกรรมการเรียนการสอน ด้านวัดและประเมินผล และด้านประโยชน์ของรูปแบบการจัดการเรียนรู้อยู่ในระดับมากที่สุด