ชื่อเรื่อง รายงานการพัฒนาทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแนวคิดของโพลยา เรื่อง การ
บวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2
โดยใช้แบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์
ผู้ศึกษา นางสาวปรีญานุช บุศราคำ ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ชำนาญการ
โรงเรียนอนุบาลเขาสวนกวาง อำเภอเขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่น
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 4
ปีที่ศึกษา ปีการศึกษา 2559
บทคัดย่อ
รายงานการพัฒนาทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแนวคิดของโพลยา เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 โดยใช้แบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาการพัฒนาทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแนวคิดของโพลยา เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 จำนวนไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ของจำนวนผู้เรียนทั้งหมด ได้คะแนนการฝึกทักษะแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ตั้งแต่ร้อยละ 80 ขึ้นไป 2) เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้การพัฒนาทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแนวคิดของโพลยา เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 โดยใช้แบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ให้จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ของจำนวนผู้เรียนทั้งหมด มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ตั้งแต่ร้อยละ80 ขึ้นไป ของคะแนนเต็ม 3) เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของแบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80 / 80 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการเรียนด้วยแบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 กลุ่มเป้าหมายเป็นผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 โรงเรียนอนุบาลเขาสวนกวาง อำเภอเขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 4 จำนวน 30 คน ซึ่งได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ใช้รูปแบบการศึกษาแบบกลุ่มเดี่ยว ทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน (One Group Pretest Posttest Design) เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ประกอบด้วย แบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 จำนวน 5 เล่ม แผนการจัดการเรียนรู้ที่สร้างขึ้น จำนวน 20 แผน แผนละ 1 ชั่วโมง รวม 20 ชั่วโมง แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 5 ฉบับ ฉบับละ 10 ข้อ รวมข้อสอบทั้งหมด 50 ข้อ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ มีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ เท่ากับ 0.80 และแบบสอบถามความพึงพอใจ เป็นแบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 10 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้หาค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test dependent
ผลการวิจัยพบว่า
1. การพัฒนาทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแนวคิดของโพลยา เรื่อง การบวก
ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 พบว่า มีขั้นตอนในการแก้ปัญหา 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 การทำความเข้าใจโจทย์ ผู้เรียนทุกคนร่วมกันวิเคราะห์โจทย์ปัญหา โดยแยกประเด็นได้ 2 ประเด็น คือ สิ่งที่โจทย์กำหนดให้ได้ และสิ่งที่โจทย์ถามได้ ขั้นที่ 2 การวางแผน ผู้เรียนทุกคนช่วยกันเชื่อมโยงความรู้จากโจทย์ปัญหาว่าจะใช้วิธีการใดในการแก้โจทย์ปัญหา แล้วนำมาเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ได้ ขั้นที่ 3 ลงมือทำ ผู้เรียนทุกคนสามารถแสดงวิธีทำในการแก้โจทย์ปัญหาเพื่อหาคำตอบได้ ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ ผู้เรียนทุกคนสามารถแสดงวิธีการตรวจคำตอบ พร้อมทั้งตะหนักถึงความสมเหตุสมผลของคำตอบที่ได้ ว่ามีความสอดคล้องกับสถานการณ์ปัญหาหรือไม่ ผลคะแนนทักษะในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ของผู้เรียน จากแบบฝึกเสริมทักษะในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ทั้ง 5 เล่ม พบว่า ผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 จำนวน 30 คน ที่ได้รับการฝึกทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ โดยใช้แบบฝึกเสริมทักษะคณิตศาสตร์ ที่เน้นขั้นตอนการแก้ปัญหาตามแนวคิดของโพลยา มีคะแนนเฉลี่ย 422.23 จากคะแนนเต็ม 480 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 87.97 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 4.64 และจำนวนผู้เรียนที่ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 ของคะแนนเต็ม จำนวน 30 คน คิดเป็นร้อยละ 100.00 ของจำนวนผู้เรียนทั้งหมด
2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้การพัฒนาทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ตามแนวคิดของ
โพลยา เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 โดยใช้แบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ พบว่า ผู้เรียนมีคะแนนวัดผลสัมฤทธิ์ทาง
การเรียนรู้หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 ผ่านเกณฑ์คะแนนร้อยละ 80 ขึ้นไป จำนวน 30 คน คิดเป็นร้อยละ 100.00 ของจำนวนผู้เรียนทั้งหมด ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด คือ จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ของจำนวนผู้เรียนทั้งหมด มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ตั้งแต่ร้อยละ80 ขึ้นไป ของคะแนนเต็ม
3. แบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ เรื่อง การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 พบว่า มีประสิทธิภาพเท่ากับ 86.33 / 88.17สูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ 80 / 80
4. ความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยแบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ เรื่อง
การบวก ลบ คูณ หาร จำนวนนับ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 ของผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/2 จำนวน 30 คน พบว่า มีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยแบบฝึกเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ โดยเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.75 , S.D. = 0.41)