รายงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อรายงานการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 2) เพื่อสร้างเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตยของนักเรียน ให้เป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย โดยใช้กระบวนการ 3L ได้แก่ Learning by Teaching (เรียนรู้โดยการสอน การปลูกฝังความรู้ที่ถูกต้อง) Learning by Doing (เรียนรู้โดยการลงมือปฏิบัติ) Learning by Sharing (เรียนรู้โดยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น) และ3) เพื่อประเมินความพึงพอใจที่มีต่อการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 ประชากรที่ใช้ในการรายงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 ประกอบด้วย ผู้บริหาร ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 820 คน กลุ่มตัวอย่างใช้ในการตอบแบบสอบถามผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L, แบบสอบถามพฤติกรรมประชาธิปไตย 3 ด้านของนักเรียน และแบบสอบถามความพึงพอใจ โครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 จำนวนทั้งหมด 424 คน คือ ผู้บริหาร ใช้การสุ่มแบบเจาะจง จำนวน 2 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ใช้การสุ่มแบบเจาะจง จำนวน 13 คน ข้าราชการครู ใช้การสุ่มแบบเจาะจง จำนวน 27 คน ผู้ปกครองนักเรียน และนักเรียนใช้ตารางเครจซี่ และมอร์แกน จำนวนกลุ่มละ 191 คน โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 2 ฉบับ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Arithmetic Mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการรายงาน สรุปได้ดังนี้
1. ผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L เพื่อสร้างพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 ในแต่ละองค์ประกอบ สรุปได้ดังนี้
1.1 องค์ประกอบที่ 1 องค์กรการบริหารสถานศึกษา โรงเรียนวชิรป่าซางมีแนวทางในการดำเนินงานส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ที่เกิดจากการมีส่วนร่วมของผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการศึกษาของโรงเรียน โดยมีการวิเคราะห์ข้อมูล จากการดำเนินงานที่ผ่านมา นโยบายทั้งจากกระทรวงศึกษา หน่วยงานต้นสังกัด และบริบทของชุมชนหลอมรวมเป็นนโยบายการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนเพื่อสร้างพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย เกิดนวัตกรรมใหม่โรงเรียนวชิรป่าซางมีแนวทางในการดำเนินงานส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ที่เกิดจากการมีส่วนร่วมของผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการศึกษาของโรงเรียน โดยมีการวิเคราะห์ข้อมูล จากการดำเนินงานที่ผ่านมา นโยบายทั้งจากกระทรวงศึกษา หน่วยงานต้นสังกัด และบริบทของชุมชนหลอมรวมเป็นนโยบายการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนเพื่อสร้างพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย เกิดนวัตกรรมใหม่
1.2 องค์ประกอบที่ 2 การจัดการเรียนการสอน โรงเรียนวชิรป่าซาง มีการบูรณาการการเสริมสร้างประชาธิปไตยในกิจกรรมการเรียนการสอนรายวิชาต่าง ๆ เพื่อให้นักเรียนได้แสดงพฤติกรรมประชาธิปไตย การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้นั้นเกิดขึ้นจากการยึดหลักประชาธิปไตยในการดำเนินงานต่างๆ ให้เกิดองค์ความรู้ที่จะนำไปพัฒนาศักยภาพของตัวบุคคลในชีวิตประจาวันทั้งในและนอกสถานศึกษาให้เกิดความคิดที่สร้างสรรค์มีความรับผิดชอบต่อสังคมและมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อบุคคลรอบข้างได้เป็นอย่างดี ได้มีการบูรณาการการกับการจัดการเรียนรู้ครบทั้ง 8 กลุ่มสาระ และอีก 1 กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน นอกเหนือจาการบูรณาการในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียน แต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้เปิดโอกาสให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมโรงเรียนวชิรป่าซาง มีการบูรณาการการเสริมสร้างประชาธิปไตยในกิจกรรมการเรียนการสอนรายวิชาต่าง ๆ เพื่อให้นักเรียนได้แสดงพฤติกรรมประชาธิปไตย การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้นั้นเกิดขึ้นจากการยึดหลักประชาธิปไตยในการดำเนินงานต่างๆ ให้เกิดองค์ความรู้ที่จะนำไปพัฒนาศักยภาพของตัวบุคคลในชีวิตประจำวันทั้งในและนอกสถานศึกษาให้เกิดความคิดที่สร้างสรรค์มีความรับผิดชอบต่อสังคมและมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อบุคคลรอบข้างได้เป็นอย่างดี ได้มีการบูรณาการการกับการจัดการเรียนรู้ครบทั้ง 8 กลุ่มสาระ และอีก 1 กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน นอกเหนือจาการบูรณาการในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียน แต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้เปิดโอกาสให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรม
1.3 องค์ประกอบที่ 3 การจัดกิจกรรมส่งเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตย โรงเรียนวชิรป่าซาง ได้จัดกิจกรรมส่งเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตย หลายรูปแบบตามหลักการของประชาธิปไตย ส่งเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตยทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ ด้านคารวธรรม สามัคคีธรรม และปัญญาธรรม เช่น กิจกรรมสภานักเรียน กิจกรรมทำความสะอาดเขตพื้นที่ กิจกรรมความสำคัญ กิจกรรมหน้าเสาธง กิจกรรมเสียงตามสาย/กิจกรรมประชาสัมพันธ์ กิจกรรม "ชาววชิรฯ รวมใจออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ"กิจกรรมค่ายอบรมคุณธรรม จริยธรรม นักเรียนชั้น ม.1 และ ม.4 กิจกรรมกีฬาสี กิจกรรมวิถีครูบา กิจกรรมสถานีตำรวจจำลอง กิจกรรมจิตอาสาปลูกป่า กิจกรรมบริจาคโลหิตให้กับสภากาชาดไทย กิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตยในชุมชน กิจกรรมรวมพลังความดี มีจิตอาสา กิจกรรมสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดลำพูน กิจกรรมค่ายแกนนำกล้าดี ศรีลำพูน กิจกรรมค่ายอาสาพัฒนาคุณธรรมจังหวัดลำพูน ครั้งที่ 10 ภายใต้โครงการกล้าดีวิถีพอเพียงจังหวัดลำพูน
1.4 องค์ประกอบที่ 4 สื่ออุปกรณ์สำหรับการเสริมสร้างและพัฒนา โรงเรียนวชิรป่าซาง มีสื่ออุปกรณ์ เพียงพอในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน และจัดกิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนนอกโรงเรียน เนื่องจากมีการวางแผนการจัดการเรียนรู้ และแผนการจัดกิจกรรมล่วงหน้า มีเฟสบุ๊คงานประชาสัมพันธ์ ร.ร.วชิรป่าซาง และเฟสบุ๊คสภานักเรียนวชิรป่าซางจังหวัดลำพูน เป็นการใช้สื่อที่ไม่สิ้นเปลืองงบประมาณ และได้ผลการตอบรับดีมาก นอกจากนักเรียนโรงเรียนวชิรป่าซางที่เป็นเพื่อนเฟสคอยติดตามกิจกรรมต่าง ๆ ของโรงเรียนแล้ว ยังมีนักเรียนโรงเรียนอื่น หรือบุคคลภายนอกจากหน่วยงานต่าง ๆ คอยติดตามกิจกรรมของโรงเรียนวชิรป่าซาง นักเรียนที่ทำงานประชาสัมพันธ์มีความสุขกับการได้ถ่ายรูป ถ่ายทอดกิจกรรมที่เพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ทำ ผ่านทางช่องทางออนไลน์ เกิดความรู้สึกรักสถาบัน อยากให้โรงเรียนเป็นที่รู้จักในสังคม
1.5 องค์ประกอบที่ 5 การวัดผลและประเมินผล โรงเรียนวชิรป่าซาง ได้นวัตกรรมใหม่ คือ กระบวนการ 3L ได้แก่ Learning by Teaching (เรียนรู้โดยการสอน การปลูกฝังความรู้ที่ถูกต้อง) Learning by Doing (เรียนรู้โดยการลงมือปฏิบัติ) Learning by Sharing (เรียนรู้โดยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น) ในการดำเนินงานส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ส่งเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตยของนักเรียนได้จริงและกลายเป็นวัฒนธรรมการเรียนรู้ที่ยั่งยืน (Learning Culture)
2. การวิเคราะห์ข้อมูลผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 มีค่าเฉลี่ยรวม อยู่ในระดับ มากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นค่าเฉลี่ยรวมรายด้านพบว่า
2.1 องค์ประกอบที่ 1 องค์กรการบริหารสถานศึกษา อยู่ในระดับมากที่สุด
2.2 องค์ประกอบที่ 2 การจัดการเรียนการสอน อยู่ในระดับมากที่สุด
2.3 องค์ประกอบที่ 3 การจัดกิจกรรมส่งเสริมพฤติกรรมประชาธิปไตย อยู่ในระดับมากที่สุด
2.4 องค์ประกอบที่ 4 สื่ออุปกรณ์สำหรับการเสริมสร้างและพัฒนา อยู่ในระดับมากที่สุด
2.5 องค์ประกอบที่ 5 การวัดผลและประเมินผล อยู่ในระดับมากที่สุด
3. การประเมินพฤติกรรมประชาธิปไตย 3 ด้านของนักเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียน วชิรป่าซาง มีค่าเฉลี่ยรวม อยู่ในระดับ มาก เมื่อพิจารณาเป็นค่าเฉลี่ยรวมรายด้านพบว่า
3.1 ด้านที่ 1 คารวธรรม อยู่ในระดับมากที่สุด
3.2 ด้านที่ 2 สามัคคีธรรม อยู่ในระดับมาก
3.3 ด้านที่ 3 ปัญญาธรรม อยู่ในระดับมาก
4. การประเมินความพึงพอใจการดำเนินงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 มีค่าเฉลี่ยรวม อยู่ในระดับ มากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นค่าเฉลี่ยรวมรายด้านพบว่า
4.1 ด้านการวางแผน อยู่ในระดับมากที่สุด
4.2 ด้านการดำเนินการ อยู่ในระดับมากที่สุด
4.3 ด้านการตรวจสอบ อยู่ในระดับมากที่สุด
4.4 ด้านการปรับปรุงพัฒนา อยู่ในระดับมากที่สุด
ข้อเสนอแนะ
จากการรายงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L โรงเรียนวชิรป่าซาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 ทำให้ได้ข้อมูลที่สะท้อนให้เห็นกระบวนการดำเนินงานโครงการซึ่งสามารถใช้เป็นแนวทางในการสนับสนุน ส่งเสริม และวางแผนการปรับปรุงพัฒนาการดำเนินงานในอนาคตอย่างต่อเนื่อง โดยมีข้อเสนอแนะ ดังนี้
1. ข้อเสนอแนะในการนำผลการประเมินไปใช้
1.1 ผู้บริหารควรดำเนินการบริหารและปรับปรุงหลักสูตรประชาธิปไตยในโรงเรียนแบบมีส่วนร่วมโดยการจัดให้มีภาคีเครือข่าย ประกอบด้วย คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง นักเรียน และองค์กรภายนอกที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสถานศึกษาเข้ามามีส่วนร่วม โดยกำหนดสัดส่วนให้เหมาะสมด้วยการสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการบูรณาการและสอดแทรกวิถีประชาธิปไตยทุกกลุ่มสาระในหลักสูตร ด้วยการอบรมเชิงปฏิบัติการ การวิเคราะห์หลักสูตร การจัดทำคำอธิบายรายวิชา และออกแบบการจัดการเรียนรู้
1.2 ควรมีการพัฒนาครู ผู้บริหาร เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับประชาธิปไตยในโรงเรียน เพื่อให้มีความพร้อมสำหรับกิจกรรมการพัฒนากิจกรรมประชาธิปไตยในโรงเรียน
1.3 โรงเรียนควรจัดหางบประมาณสนับสนุนเพิ่มเติมในแต่ละกิจกรรมอย่างมีส่วนร่วมทุกภาคส่วน
1.4 โรงเรียนควรเพิ่มประสิทธิภาพการติดตาม ตรวจสอบ และทบทวนการดำเนินงาน
ตามกิจกรรม/โครงการอยู่เสมอและรายงานอย่างต่อเนื่อง
1.5 โรงเรียนควรเน้นย้ำหรือกำหนดนโยบายการทำงานอย่างเป็นระบบ มีเป้าหมาย มี
การทำงานเป็นทีม
1.6 รูปแบบการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน โดยใช้กระบวนการ 3L ของโรงเรียนวชิรป่าซาง ควรจะมีการเผยแพร่ในรูปคู่มือการบริหารประชาธิปไตยในโรงเรียนต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติต่อไป
2. ข้อเสนอแนะในการรายงานครั้งต่อไป
2.1 ควรจัดทำการรายงานเชิงคุณภาพเกี่ยวกับ การติดตามพฤติกรรมตามวิถีประชาธิปไตยของนักเรียนในชีวิตประจำวันหลังจากจบการศึกษา
2.2 ควรจัดทำการรายงานโครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน ที่มีขนาดและบริบทที่แตกต่างกัน เพื่อใช้ปรับปรุงพัฒนาโครงการต่อไป