ชื่อเรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning)
เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นายสมาน พุทธวงค์
ปีการศึกษา ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559
สถานศึกษา โรงเรียนบ้านโนนสมบูรณ์ (อสพป.25) ตำบลปรือใหญ่ อำเภอขุขันธ์
จังหวัดศรีสะเกษ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
บทคัดย่อ
การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ในครั้งนี้
มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อศึกษาดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น 3) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 13 คน ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 โรงเรียนบ้านโนนสมบูรณ์ (อสพป.25) ตำบลปรือใหญ่ อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selected) รูปแบบการวิจัยเป็นรูปแบบการวิจัยแบบทำการทดสอบก่อนและหลังการทดลอง (One Group Pretest - Posttest Design) ระยะเวลาในการทดลอง คือ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้ได้แก่ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 รายวิชาวิทยาศาสตร์ รหัสวิชา ว12101 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ 2) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น และเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 3 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ มีค่าความยากง่ายอยู่ระหว่าง 0.20-0.77และค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.23-0.98 และค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับเท่ากับ 0.80 2) แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ เป็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ จำนวน 15 ข้อ มีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.45 0.78 และมีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.93 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมุติฐานโดยใช้ สถิติ Nonparametric แบบ Wilcoxon Matched-Pairs Signed-Ranks Test
ผลการวิจัยปรากฏดังนี้
1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น มีประสิทธิภาพ 84.71/82.88 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.69 แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนร้อยละ 69
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิตพืช ชีวิตสัตว์ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) เรื่องชีวิต ชีวิตสัตว์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
( = 4.52, S.D. = 0.57) ข้อที่มีความพึงพอใจมากที่สุด 3 ลำดับแรก คือ ข้อที่ 2 การเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ทำให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.77, S.D. = 0.44) รองลงมาคือ ข้อที่ 9 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เร้าความสนใจของนักเรียนทำให้อยากเรียน อยู่ในระดับมากที่สุด( = 4.69, S.D. = 0.48)
และข้อที่ 3 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ทำให้เกิดทักษะในการปฏิบัติกิจกรรม อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.69, S.D. = 0.48) ส่วนข้อที่มีความพึงพอใจน้อยที่สุดคือ
ข้อที่ 8 กิจกรรมในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เหมาะสมกับเวลา อยู่ในระดับมาก
( = 4.23, S.D. = 0.83)