ผู้ศึกษาค้นคว้า นางวนิดา ชื่นนิรันดร์
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการ โรงเรียนบ้านแก้ง 2 อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามุกดาหาร
ปีที่ศึกษาค้นคว้า 2558
ความมุ่งหมายของการศึกษา
1. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80
2. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่มีค่าดัชนีประสิทธิผลไม่ต่ำกว่า 0.50
3. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่เรียนรู้ด้วย ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน
4. เพื่อศึกษาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2
สมมติฐานของการศึกษา
1. เด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน
2. เด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่ได้รับการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 มีทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน
ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า
1. ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
1.1 ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โรงเรียนในเขตตำบลบ้านแก้ง อำเภอ ดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามุกดาหาร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 จำนวน 5 โรงเรียน รวมทั้งสิ้น 37 คน
1.2 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 โรงเรียนบ้านแก้ง 2 อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามุกดาหาร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 จำนวน 5 คน ซึ่งได้จากการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้หน่วยการสุ่มเป็นโรงเรียน
ระยะเวลาที่ใช้ในการศึกษา
ผู้วิจัยได้ดำเนินการศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ในปีการศึกษา 2558
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้มี 4 ชนิด คือ
1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 จำนวน 2 เล่ม 12 กิจกรรม ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น
2. แผนการจัดการเรียนรู้ ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น
3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่เรียนรู้ด้วย ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2
4. แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย โดยปรับปรุงจาก ประภาพร เทพไพฑูรย์ (2549)
การวิเคราะห์ข้อมูล
การศึกษาครั้งนี้ ได้ดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูล ดังนี้
ตอนที่ 1 วิเคราะห์หาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ตามเกณฑ์ 80/80
ตอนที่ 2 วิเคราะห์ค่าดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ตามเกณฑ์ไม่ต่ำกว่า 0.50
ตอนที่ 3 วิเคราะห์เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่เรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน
ตอนที่ 4 วิเคราะห์ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย หลังเรียนจากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2
สรุปผลการศึกษาค้นคว้า
1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 มีค่าประสิทธิภาพของชุดกิจกรรม (E1/E2) เท่ากับ 87.17 /88.00 สูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 มีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.7209 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ คือ สูงกว่า 0.50 แสดงว่า นักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้น ร้อยละ 72.09
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 พบว่า นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังศึกษาจากชุดกิจกรรมสูงกว่าก่อนศึกษาจากชุดกิจกรรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 พบว่า นักเรียนมีทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์หลังศึกษาจากชุดกิจกรรมสูงกว่าก่อนศึกษาจากชุดกิจกรรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ข้อเสนอแนะ
จากการศึกษาค้นคว้าเพื่อพัฒนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ในครั้งนี้ ผู้ศึกษาค้นคว้าได้พบข้อสังเกตต่างๆ ที่พอจะสรุปเป็นข้อเสนอแนะได้ดังต่อไปนี้
1. ข้อเสนอแนะทั่วไป
1.1 ในการสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สำหรับใช้กับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 ควรจะมีภาพการ์ตูนหรือภาพประกอบต่าง ๆ เพื่อให้นักเรียนได้เห็นภาพที่แท้จริงและมีความเร้าความสนใจ
1.2 การใช้คำบรรยายหรือคำสั่งในแต่ละกรอบเนื้อหาไม่ควรยาวเกินไป เหมาะสม ชัดเจนกับเนื้อหานั้นๆ
1.3 การสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ผู้สร้างต้องศึกษาและทำความเข้าใจในเนื้อหา หลักสูตร ทฤษฎีการเรียนรู้ หลักการสร้างชุดกิจกรรมให้เข้าใจอย่างแท้จริง ก่อนที่จะได้ลงมือสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
1.4 การสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ควรแบ่งเนื้อหาออกเป็นกรอบสั้นๆ ซึ่งถ้าเนื้อหามากเกินไป จะทำผู้เรียนไม่อยากเรียนหรือไม่สามารถจดจำได้
2. ข้อเสนอแนะในการศึกษาครั้งต่อไป
2.1 ควรนำชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 นี้ ไปทดสอบกับกลุ่มตัวอย่างหลายๆ แห่งเพื่อยืนยันประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์นี้
2.2 พัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 นี้ ไปเป็นสื่อการเรียนการสอนแบบอื่นๆ เช่น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน สื่อประสม ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนสนใจมากยิ่งขึ้น
2.3 ในการผลิตชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ต้องใช้งบประมาณในการผลิตสูงเพราะต้องจัดทำสื่อเป็นเล่มให้กับนักเรียนทุกคน จึงควรมีวิธีการเปลี่ยนวิธีการผลิตใหม่ที่ประหยัด กว่านี้