บทสรุป
รายงานการประเมินโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่าน
ของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559
มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเหมาะสมของโครงการโดยการประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมินที่เน้นการตัดสินใจของ Stufflebeam ที่เรียกว่า CIPP approach โดยมุ่งเน้นใน 4 ด้าน คือ
การประเมินสภาพแวดล้อม (Context Evaluation) การประเมินปัจจัยนำเข้า (Input Evaluation) การประเมินกระบวนการ (Process Evaluation) และการประเมินผลผลิต (Product Evaluation)
ในด้านคุณภาพของการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต คุณภาพห้องสมุดมีชีวิต พฤติกรรมการมีนิสัย
รักการอ่านของนักเรียน การมีส่วนร่วม ความพึงพอใจต่อการดำเนินโครงการพัฒนาห้องสมุด
มีชีวิต และมาตรฐานคุณภาพการศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มาตรฐานที่ 1 คุณภาพผู้เรียน ตัวบ่งชี้ 1.1 ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการประเมิน ประกอบด้วย กลุ่มตัวอย่าง นักเรียน ครู ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และประชากรที่เป็นคณะกรรมการดำเนินงานโครงการ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล จำนวน 9 ฉบับ โดย
มีลักษณะเป็นแบบประเมินมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 8 ฉบับ และแบบบันทึกผล
การประเมินมาตรฐานคุณภาพการศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มาตรฐานที่ 1 คุณภาพผู้เรียนตัวบ่งชี้ 1.1 ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน ปีการศึกษา 2559 ตามสภาพจริง จำนวน 1 ฉบับ
มีการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือทุกฉบับ ได้ค่าความเชื่อมั่นระหว่าง 0.94-0.99 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ SPSS (Statistical Package for the Social Science for windows) version 16 ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และร้อยละ
ผลการวิเคราะห์ข้อมูล สรุปได้ดังนี้
การประเมินโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 สรุปผลได้ดังนี้
1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านสภาพแวดล้อมในการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยภาพรวมมีความจำเป็นหรือความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.29 , S.D. = 0.33) ได้คะแนนเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มครู มีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.31 , S.D. = 0.28) ได้คะแนน 15 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่ กลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.28 , S.D. = 0.40) ได้คะแนน 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน
2. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านปัจจัยนำเข้าในการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของคณะกรรมการดำเนินงานโครงการ โดยภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก (= 4.15 , = 0.43) ได้คะแนนรวมเฉลี่ย 15 ผ่านเกณฑ์การประเมิน
3. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านกระบวนการในการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู และผู้ปกครอง โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.19 , S.D. = 0.49 ) ได้คะแนนเฉลี่ย 20 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีการปฏิบัติหรือคุณภาพ อยู่ในระดับมาก
(X ̅ = 4.26 , S.D. = 0.55 ) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้คะแนน 20 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่ กลุ่มครู มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก
(X ̅ = 4.17 , S.D. = 0.39 ) ได้คะแนน 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด ส่วนกลุ่มผู้ปกครอง มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.11 , S.D. =0.41) มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้คะแนน 20 ผ่านเกณฑ์การประเมินเช่นกัน
4. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิต จำแนกเป็น
4.1 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตเกี่ยวกับคุณภาพของการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียน
บ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครองและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.04 , S.D. = 0.60) ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีการปฏิบัติหรือคุณภาพ อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.21 , S.D. = 0.61) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้คะแนน 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่ กลุ่มนักเรียน มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.08 , S.D. = 0.61) ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด ส่วนกลุ่มผู้ปกครอง มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.01 , S.D. = 0.59) มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เช่นกัน
4.2 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตเกี่ยวกับคุณภาพห้องสมุดมีชีวิต โรงเรียน
บ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครองและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.18 , S.D. = 0.34) ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มครู มีคุณภาพ อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.27 , S.D. = 0.41) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้คะแนน 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่กลุ่มนักเรียน มีคุณภาพ อยู่ในระดับมาก
(X ̅=4.19 , S.D.= 0.34) ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมิน ทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด ส่วนกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีคุณภาพอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.06 , S.D. = 0.62) มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินเช่นกัน
4.3 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตเกี่ยวกับพฤติกรรมการมีนิสัยรักการอ่านของนักเรียนโรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของครู และผู้ปกครอง
โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 3.85 , S.D. = 0.58) ได้คะแนนเฉลี่ย 10 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มครู มีการปฏิบัติหรือคุณภาพ อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 3.86 , S.D. = 0.66) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้คะแนน 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่กลุ่มผู้ปกครอง มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก
(X ̅ = 3.85 , S.D. = 0.58) ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัดเช่นกัน
4.4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของนักเรียน ครู ผู้ปกครองและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานต่อการดำเนินโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่าน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของครู นักเรียน ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.29 , S.D. = 0.49) ได้คะแนนเฉลี่ย 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีการปฏิบัติหรือมีคุณภาพ อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.34 , S.D. = 0.48) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้คะแนน 10 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่ กลุ่มครู มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.26 , S.D. = 0.52) ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด ส่วนกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีการปฏิบัติหรือคุณภาพอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.15 , S.D. = 0.63) มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้คะแนน 10 ผ่านเกณฑ์การประเมินเช่นกัน
4.5 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้านผลผลิตเกี่ยวกับความพึงพอใจของนักเรียน ครู
ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานต่อการดำเนินโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิต
เพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่าน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน
ปีการศึกษา 2559 ตามความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา
ขั้นพื้นฐาน โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.04 , S.D. = 0.60) ได้คะแนนเฉลี่ย 5 ผ่านเกณฑ์
การประเมิน เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่ม ผู้ประเมิน พบว่า กลุ่มนักเรียน มีความพึงพอใจ อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.22 , S.D. = 0.57) มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ได้คะแนน 5 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมิน
ทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด และรองลงมา ได้แก่ กลุ่มครู มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก (X ̅= 4.16 , S.D. = 0.43) ได้คะแนน 5 ผ่านเกณฑ์การประเมินทั้งภาพรวมและตัวชี้วัด ส่วนกลุ่มคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 3.85, S.D. = 0.57) มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้คะแนน 5 คะแนน ผ่านเกณฑ์การประเมินเช่นกัน
4.6 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลผลการประเมินมาตรฐานคุณภาพการศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน มาตรฐานที่ 1 ตัวบ่งชี้ที่ 1.1 ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน ปีการศึกษา 2559 โดยภาพรวม อยู่ในระดับดีเยี่ยม (X ̅ = 88.66) ได้คะแนนรวม 5 ผ่านเกณฑ์การประเมิน เมื่อพิจารณาตามประเด็นพิจารณา พบว่า ความพร้อมในการศึกษาต่อ การฝึกงาน หรือการทำงาน มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (X ̅ = 100) อยู่ในระดับดีเยี่ยม รองลงมาได้แก่ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (X ̅ = 99.02) อยู่ในระดับดีเยี่ยม และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพัฒนาการจากผลการสอบระดับชาติ มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (X ̅ = 64.84) อยู่ในระดับดีมาก
ข้อเสนอแนะ
จากการดำเนินการประเมินโครงการพัฒนาห้องสมุดมีชีวิตเพื่อเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านของนักเรียน โดยใช้กลยุทธ์เครือข่ายการมีส่วนร่วม โรงเรียนบ้านคลองมวน ปีการศึกษา 2559
มีข้อเสนอแนะ ดังนี้
ข้อเสนอแนะสำหรับการนำผลการประเมินไปใช้
1. ควรมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านที่มีชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง เช่น กิจกรรมห้องสมุดเคลื่อนที่
2. ควรส่งเสริมให้ผู้ปกครอง และชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมส่งเสริม
นิสัยรักการอ่านอย่างต่อเนื่อง
ข้อเสนอแนะสำหรับการประเมินครั้งต่อไป
1. ควรมีการประเมินโครงการต่างๆ ทุกโครงการที่ครูบรรณารักษ์หรือโรงเรียนดำเนินการ โดยประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมินอื่นๆ ที่เหมาะสมกับวัตถุประสงค์ และสารสนเทศที่ต้องการคำตอบ
2. ควรมีการประเมินโครงการในระดับองค์รวมของสถานศึกษา โดยประยุกต์ใช้รูปแบบการประเมินของซิปป์ (CIPP Model)