ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง รายงานการนิเทศแบบคลินิกเพื่อพัฒนาครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและ

เทคโนโลยี แบบโครงงานฐานวิจัย (RBP) ที่เน้นทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ โดยใช้

โรงเรียน เป็นฐาน(SBM) โรงเรียนในศตวรรษที่ 21 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา

มัธยมศึกษาเขต 30

ผู้วิจัย นางปรียารัตน์ ขาวปั้น

หน่วยงาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 30

ปีที่วิจัย พ.ศ. 2559

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1)พัฒนาเอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอนโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based Project ) ที่เน้นทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ E1/E2 = 75/75 2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการสอนของครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ก่อนและหลังการนิเทศแบบคลินิก 3)ศึกษาผลการใช้เอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอนโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based Project ) ที่เน้นทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 4) ศึกษาความคิดเห็นของครูผู้สอนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based Project )

กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ปีการศึกษา 2559 โรงเรียนในศตวรรษที่ 21 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 30 จำนวน 10 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครื่องมือ

ที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย เครื่องมือ 2 ประเภท ดังนี้ 1)เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองสำหรับการวิจัย ได้แก่ (1.1) เอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอนโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based

Project ) ที่เน้นทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี (1.2) คู่มือการทำโครงงาน 2) เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลนิเทศการสอนสำหรับผู้วิจัย ได้แก่ (2.1) แบบประเมินพฤติกรรมการสอนการงานอาชีพและเทคโนโลยี (2.2) แบบสังเกตพฤติกรรมการสอนการงานอาชีพและเทคโนโลยี (2.3) แบบประเมินพฤติกรรมการนิเทศแบบคลินิก (2.4) แบบสอบถามการรับการนิเทศ การศึกษา และการนำเอกสารเสริมความรู้ไปใช้ (2.5) แบบสอบถามความคิดเห็นของครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีต่อการนิเทศแบบคลินิก วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้คอมพิวเตอร์โปรแกรมสำเร็จรูปStatistical Package for the Social Sciences for Windows (SPSS for Windows) ดังนี้ 1) ค่าสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการสอนของครูก่อนและหลังการนิเทศแบบคลินิกในการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี โดยใช้สถิติวิเคราะห์ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าเฉลี่ยร้อยละ 3) วิเคราะห์ความคิดเห็นของครูต่อการนิเทศแบบคลินิกในการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี โดยใช้สถิติวิเคราะห์ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

1 สภาพทั่วไปของกลุ่มเป้าหมาย

จากการศึกษาข้อมูลทั่วไปของกลุ่มเป้าหมาย พบว่า ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้

การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนในศตวรรษที่ 21 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 30 เป็นเพศชายมากที่สุด (ร้อยละ 70.00) อายุตัวอยู่ระหว่าง 41 – 50 ปี มากที่สุด (ร้อยละ 50.00) รองลงมาคือ อายุ 50 ปีขึ้นไป (ร้อยละ 30.00) ตามลำดับ อายุราชการอยู่ระหว่าง 31 – 40 ปี มากที่สุด (ร้อยละ 40.00) รองลงมา คือ 21 – 30 ปี (ร้อยละ 30.00) ตามลำดับ วุฒิการศึกษาสูงสุดระดับปริญญาโท มากที่สุด (ร้อยละ 80.00) วิชาเอกการงานอาชีพและเทคโนโลยีมากที่สุด (ร้อยละ 80.00 ) ตามลำดับ ประสบการณ์การสอน ระดับความรู้ การเข้ารับการอบรมของครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนในศตวรรษที่ 21 พบว่า ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนในศตวรรษที่ 21 ทำหน้าที่สอนประจำชั้นวิชา มากที่สุด (ร้อยละ 100.00) มีประสบการณ์ในการสอนสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี 11-15 ปี มากที่สุด (ร้อยละ 40.00) รองลงมา คือ 16 – 20 ปี (ร้อยละ 30.00) ตามลำดับ ไม่เคยเข้ารับการอบรมรับฟังชี้แจงการสอนโครงงานฐานวิจัย มากที่สุด (ร้อยละ 100.00) มีความรู้ความสามารถทางด้านการสอนโครงงานฐานวิจัย จากการประเมินตนเอง ในระดับน้อยที่สุด (ร้อยละ 90.00) รองลงมา คือ ระดับปานกลาง (ร้อยละ 10.00) ตามลำดับ แหล่งความรู้ที่เคยได้รับส่วนมากได้จากจากการรับการนิเทศของศึกษานิเทศก์มากที่สุด (ร้อยละ 80.00) รองลงมา คือ จากการนิเทศของศึกษานิเทศก์ (ร้อยละ 20.00) ตามลำดับ ส่วนวิธีการหรือกิจกรรม และลักษณะการนำเอกสารไปใช้ของครูผู้สอน พบว่า วิธีการหรือกิจกรรมที่ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีส่วนมากนำความรู้ ความเข้าใจ แนวทาง และอื่น ๆ ไปใช้โดยการสอนตามตารางสอนสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยีนำไปบูรณาการการสอนกับการลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้ และโดยการสอนเสริมนอกเวลาเรียน ตามลำดับ ซึ่งลักษณะของวิธีการหรือกิจกรรมที่นำไปใช้ส่วนมากจะมีการจัดทำเพิ่มเติมหรือปรับปรุงให้เหมาะสมก่อนนำไปใช้ และนำไปใช้ตามคำแนะนำทุกรูปแบบ

2. เอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอนโดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบโครงงานฐานวิจัยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีประสิทธิภาพขณะทดลองกับกลุ่มตัวอย่าง E1 / E2 = 74.34 / 79.93 ผ่านเกณฑ์ประสิทธิภาพ E1 / E2 = 75/75 ที่ตั้งไว้

3. ครูที่ได้รับการนิเทศแบบคลินิกในการสอนการงานอาชีพและเทคโนโลยี มีพฤติกรรมการสอนที่ดีขึ้น คือ มีระดับคะแนนเฉลี่ยจากพฤติกรรมการสอนหลังได้รับการนิเทศสูงกว่าก่อนได้รับการนิเทศ โดยระดับคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นร้อยละ 21.60

4. ผลการใช้เอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอนโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based Project ) ที่เน้นทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 พบว่า

4.1 ความเหมาะสมของเอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอน พบว่า เอกสารเสริมความรู้สำหรับครูผู้สอนโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based Project ) ที่เน้นทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี โดยรวมทุกเล่มมีความเหมาะสมตามความคิดเห็นของครูผู้อบรม/ชี้แจง ในด้านความถูกต้องชัดเจนของการใช้ภาษาสื่อความหมาย ด้านการจัดรูปเล่มและภาพประกอบ ด้านการให้ความรู้และแนวคิดเกี่ยวกับการสอนโครงงานฐานวิจัย

ได้ดี ด้านการให้ความรู้และแนวทางการพัฒนาการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับการปฏิรูปการเรียนรู้ได้ดี ด้านการให้แนวทางและรายละเอียดเพียงพอที่สามารถนำไปปฏิบัติได้จริง และเป็นกระบวนการที่สามารถพัฒนานักเรียนเพื่อปฏิรูปการเรียนรู้ทำให้เกิดผลที่คาดหวังได้ ในระดับมากที่สุด ส่วนประเด็นอื่น ๆ มีความเหมาะสมในระดับมาก และเมื่อรวมทุกประเด็น พบว่า มีความเหมาะสมในระดับมาก โดยมีความคิดเห็นใกล้เคียงกัน

4.2 การศึกษาเอกสารและการรับการนิเทศ พบว่า ครูผู้อบรมชี้แจงสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เห็นความสำคัญของการสอนแบบโครงงานฐานวิจัยวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยีเพิ่มมากขึ้น และมีความรู้ ได้แนวคิดแนวทางการพัฒนาการเรียนการสอนวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยีเพิ่มมากขึ้นในระดับมากมากที่สุด รองลงมา คือ มีความรู้ ได้แนวคิด แนวทางในการนำวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยีไปบูรณาการกับสาระอื่น ๆ ได้เพิ่มขึ้น และคิดว่าเป็นประโยชน์ต่อการปฏิบัติหน้าที่ช่วยพัฒนาการเรียนการสอนโดยใช้โครงงานฐานวิจัยได้ดียิ่งขึ้น ในระดับปานกลาง และเมื่อรวมทุกประเด็น พบว่า ครูผู้สอนเห็นว่าการศึกษาเอกสารและหรือการรับการนิเทศอยู่ในระดับมาก

5. ความคิดเห็นของครูผู้สอนต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานฐานวิจัย (RBP : Research Based Project ) พบว่า ครูผู้สอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ส่วนใหญ่มีความเห็นต่อการเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยีว่า เนื้อหาในการเรียนมีประโยชน์ เหมาะกับการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน นักเรียนสามารถจดจำเนื้อหาได้ง่ายขึ้นเนื่องจากมีการนำเนื้อหาที่ครูบรรยายไปสู่การปฏิบัติ โดยเฉพาะเนื้อหาเรื่อง การประดิษฐ์บรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติในหน่วยที่ 3 ซึ่งเป็นเนื้อหาที่นักเรียนชอบเรียนมากที่สุด เนื่องจากเปิดโอกาสให้นักเรียนสามารถพัฒนางานจากความคิดของตนเองได้โดยเสรีเกิดบรรยากาศการเรียนร่วมกันระหว่างกลุ่มเพื่อนที่ดี ในด้านรูปแบบการจัดกิจกรรม ครูผู้สอนเห็นว่า เป็นรูปแบบที่ช่วยส่งเสริมให้นักเรียนพัฒนาการวางแผนการทำงาน รู้จักใช้เหตุผลประกอบการทำงานอย่างพินิจพิเคราะห์จากหลักฐานที่น่าเชื่อถือ มีความยืดหยุ่นของกระบวนการเรียนการสอนมาก เนื่องจากสามารถเรียนรู้ด้วยตนเองนอกชั้นเรียนได้ ส่งเสริมให้นักเรียนเกิดสมาธิจดจ่อกับการพัฒนางานวิจัย และส่งเสริมการทำงานร่วมกันระหว่างกลุ่มเพื่อน บนฐานของเหตุและผล อย่างไรก็ดี ครูบางส่วนให้ข้อมูลที่เป็นข้อจำกัด คือ เนื้อหาที่สอนมีจำนวนมาก โดยเฉพาะเนื้อหาเรื่องการขยายพันธุ์พืช(หน่วยที่ 5) ที่มีเวลาในการพัฒนางานจำกัด เห็นความเปลี่ยนแปลงของผลการขยายพันธุ์ในวิธีการต่าง ๆ ช้า จึงเสนอให้ขยายเวลาการเรียนในหน่วยดังกล่าว จึงจะช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้เนื้อหาดังกล่าวโดยสมบูรณ์ นอกจากนี้ในด้านการวัดประเมินผล ครูผู้สอนส่วนใหญ่เห็นว่ามีความเหมาะสมดี เนื่องจากครูผู้สอนได้ชี้แจงวัตถุประสงค์ และองค์ประกอบที่นักเรียนจะได้รับการตัดสินผลคะแนน ในรายวิชาตั้งแต่แรกสอน และยังมีการสะท้อนข้อเสนอแนะจุดแข็งและจุดที่ควรพัฒนาเพิ่มเติมให้นักเรียนทั้งรายคนและรายกลุ่มทุกครั้ง ทำให้นักเรียนนำสารสนเทศดังกล่าวมาใช้พัฒนาตนเองและพัฒนางานกลุ่มได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เว็บน่าสนใจ