ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริม คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
ชื่อผู้วิจัย นางสุวิชชา ตรีนาจ
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลวัดสระทอง สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลเมืองร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด
ปีที่วิจัย 2558
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
2) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) ทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 4) ประเมินและปรับปรุงรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/1 จำนวน 40 คน ปีการศึกษา 2558 ได้มาโดยการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย ด้วยการจับสลาก ใช้ห้องเรียนในการสุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และแบบสอบถามความพึงพอใจ ของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ การวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทีแบบไม่อิสระ (t-test แบบ Dependent Samples) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. การศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กำหนดให้นักเรียนเป็นผู้ที่มีความรู้ ทักษะ คุณธรรม เป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่เหมาะสมและจากการสัมภาษณ์ครู ผู้เชี่ยวชาญ และผู้บริหารสถานศึกษา พบว่า ควรให้นักเรียนระดับประถมศึกษามีผลสัมฤทธิ์ทางการอ่านโดยใช้หนังสืออ่านเพิ่มที่มีเนื้อเรื่องที่สนุกสนาน ให้ความรู้ แนวคิดในการดำรงชีวิตแบบพอเพียงและปลูกฝังคุณลักษณะอันพึงประสงค์ควบคู่กันไป สอดคล้องกับความต้องการของนักเรียนที่ต้องการเรียนรู้ด้วยการอ่านโดยมีหนังสืออ่านเพิ่มเติมประกอบการเรียนรู้
2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้นมีชื่อเรียกว่า OLSCK-SEP มีองค์ประกอบคือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนการสอน 4) สาระหลัก 5) ระบบสังคม 6) หลักการตอบสนอง 7) สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ 8) เงื่อนไขในการนำรูปแบบไปใช้ 9) การประเมินผล ซึ่งมีกระบวนการเรียนการสอน 9 ขั้นตอนคือ 1) ขั้นกระตุ้นความสนใจ (Orientation : O) 2) ขั้นเรียนรู้ (Learning : L) 3) ขั้นฝึกทักษะ (Skill Think : S) 4) ขั้นสร้างสรรค์ผลงาน (Create : C) 5) ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (knowledge sharing : K) 6) ขั้นสรุปความรู้ (Summarize : S) 7) ขั้นประเมินผล (Evaluation : E) 8) ส่งเสริมเติมความรู้ (Promote : P) และรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 87.71/85.17 เมื่อเทียบกับเกณฑ์ 80/80 เป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบ พบว่า 1) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.01 2) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้อยู่ในระดับดีเยี่ยม
4. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่มีต่อการเรียนรู้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือประกอบหนังสืออ่านเพิ่มเติม เพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก