ชื่อเรื่อง รายงานการใช้ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
ผู้รายงาน นางประกายกานต์ อินทร์ศรีเมือง
กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์
หน่วยงานที่สังกัด โรงเรียนบ้านเขวาหรดี อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาร้อยเอ็ด เขต 2
ปีที่รายงาน ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558
บทคัดย่อ
การศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อสร้างชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 2) เพื่อเปรียบเทียบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังเรียน โดยใช้ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 และ 3) เพื่อสร้างความพึงพอใจของนักเรียนที่ผ่านการเรียนรู้สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ด้วยชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า คือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านเขวาหรดี อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 นักเรียนจำนวน 11 คน ได้มาโดยวิธีเลือก แบบเจาะจง (Purposive Sampling) ใช้เป็นกลุ่มทดลองทั้งหมดเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้ามี 4 ชนิด คือ 1) แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 20 แผน ๆ ละ 1 ชั่วโมง รวม 20 ชั่วโมง 2) ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้ศึกษาค้นคว้าสร้างขึ้น จำนวน 20 ชุด 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เป็นข้อสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก 1 ฉบับ จำนวน 50 ข้อ มีค่าความยากตั้งแต่ 0.20 ถึง 0.80 ค่าอำนาจจำแนกตั้งแต่ 0.22 ขึ้นไป และ 4) แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนต่อการใช้ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 แยกเป็น 4 ด้าน มีข้อคำถามรวม 17 ข้อ สถิติที่ใช้ คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การทดสอบสมมติฐานใช้ t-test
ผลการศึกษาค้นคว้า พบว่า ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 80.31/80.75 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ ที่ 75/75 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนวิชาคณิตศาสตร์ ด้วยชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ มีคะแนนหลังเรียนสูงกว่าคะแนนก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และนักเรียนมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ โดยใช้ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 4.65 ระดับความพึงพอใจ มากที่สุด
สรุปได้ว่า ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ผู้ศึกษาค้นคว้าสร้างและพัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพ สามารถพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนให้สูงขึ้น ซึ่งครูและผู้สนใจสามารถนำไปใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ของการเรียนได้
ประกาศคุณูปการ
เอกสารเล่มนี้ เป็นหนึ่งในผลงานทางวิชาการที่ข้าพเจ้าจัดทำขึ้น เพื่อเป็นเครื่องมือประกอบการศึกษาค้นคว้าในการหาวิธีการแก้ปัญหาการเรียนการสอน กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ เรื่อง การแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ โรงเรียนบ้านเขวาหรดี อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในรายวิชานี้ให้สูงขึ้น เนื่องจากกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ มีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาความคิดของมนุษย์ ผู้รายงานขอขอบพระคุณผู้เชี่ยวชาญทั้ง 5 ท่าน ซึ่งประกอบด้วย นายวิมล แสงหัวช้าง นางสาววชิราภรณ์ จันทร์นี นางพิสมัย เวียงวิเศษ นางสาวจันทร์จิรา คำภักดี และนายอ่อนสา ชายมูล ที่ให้การสนับสนุนตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ ให้คำปรึกษาแนะนำ แนวความคิดทฤษฎีที่เป็นประโยชน์ในการวิจัยเป็นอย่างดี
ขอขอบพระคุณคณะครูและนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่ให้ความร่วมมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลในการวิจัยครั้งนี้จนสำเร็จด้วยดี และขอขอบคุณผู้ที่นำเอกสารชุดนี้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับผู้เรียน และเพื่อประโยชน์ต่อวงการศึกษา หวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับคำแนะนำข้อเสนอแนะจากท่านในโอกาสต่อไป
ประกายกานต์ อินทร์ศรีเมือง
สารบัญ
บทที่ หน้า
1 บทนำ 1
ความสำคัญและความเป็นมา 1
วัตถุประสงค์ของการศึกษาค้นคว้า 3
สมมุติฐานของการศึกษาค้นคว้า 3
ขอบเขตการศึกษา 4
นิยามศัพท์เฉพาะ 5
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 6
2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 7
หลักสูตรสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ระดับประถมศึกษา 7
การจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ 13
ลำดับขั้นการสอนคณิตศาสตร์ 15
ความหมายและประเภทของปัญหาทางคณิตศาสตร์ 22
ความรู้เกี่ยวกับการสอนโจทย์ปัญหา 24
การสร้างแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ 28
ลักษณะของแบบฝึกที่ดี 30
ประโยชน์ของแบบฝึกทักษะ 31
งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 32
3 วิธีดำเนินการศึกษาค้นคว้า 36
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า 36
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล 36
การสร้างและพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า 37
การดำเนินการศึกษาค้นคว้า 45
การวิเคราะห์ข้อมูล 46
สารบัญ (ต่อ)
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล 47
4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล 51
สัญลักษณ์ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล 51
ลำดับขั้นตอนการนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูล 51
ผลการวิเคราะห์ข้อมูล 52
5 สรุปผล อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ 60
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล 61
การวิเคราะห์ข้อมูล 61
สรุปผลการศึกษาค้นคว้า 62
อภิปรายผล 62
ข้อสังเกตที่ได้จากการศึกษาค้นคว้า 64
ข้อเสนอแนะ 64
บรรณานุกรม 66
ภาคผนวก ก รายนามผู้เชี่ยวชาญ 72
ข แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ค่าความยาก
ค่าอำนาจจำแนก ค่าความเชื่อมั่น สรุปผลการประเมินความสอดคล้อง 74
ค แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 85
ง แบบวัดความพึงพอใจต่อวิชาคณิตศาสตร์ การหาค่าอำนาจจำแนก 97
จ หนังสือขอความอนุเคราะห์เป็นผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเครื่องมือ 106
ฉ หนังสือขออนุญาตเผยแพร่ผลงาน 112
ช หนังสือตอบขอบคุณที่เผยแพร่ผลงานทางวิชาการ 118
ประวัติของผู้ศึกษาค้นคว้า 124