บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง การพัฒนาแนวทางการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ
ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ
สู่มาตรฐานองค์กรอื่นใดที่ให้บริการแก่คนพิการ
ผู้ศึกษา นายสุมิตร นิธิศุภฤกษ์
ปีการศึกษา 2558
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ และเพื่อศึกษาผลการพัฒนา แนวทางการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สู่มาตรฐานองค์กรอื่นใดที่ให้บริการแก่คนพิการ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้แบ่งออกเป็น 2 ระยะ ดังนี้
ระยะที่ 1 ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาในครั้งนี้ ได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 9 คน ผู้บริหาร จำนวน 1 คน ครูผู้สอน จำนวน 35 คน ผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 175 คน รวมทั้งสิ้น 220 คน ขนาดกลุ่มตัวอย่างได้มาโดยการเปิดตารางของเครซี่ และมอร์แกนและใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย
ระยะที่ 2 ผู้เชี่ยวชาญในการเสนอการพัฒนาแนวทางการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญในโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ จำนวน 30 คนได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive selecting) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล เป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 44 ข้อ มีความเชื่อมั่นทั้งฉบับ .98 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการศึกษาพบว่า
1. สภาพการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ พบว่า ภาพรวมทุกด้าน อยู่ในระดับมากที่สุด อันดับแรก คือ ด้านอาคารสถานที่ และรองลงมา คือ ด้านหอนอน และด้านสุขอนามัยนักเรียน
2. สภาพการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ รายด้าน ทั้ง 3 ด้าน มีผลปรากฏดังนี้
2.1 ด้านหอนอน
สภาพการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ ด้านงานหอนอน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด พบว่า โรงเรียนได้จัดทำสมุดรับ- ส่งนักเรียน และบันทึกการรับ - ส่งนักเรียน ระหว่างครูประจำหอนอนกับครูเวรประจำวัน และโรงเรียนได้จัดให้มีการกำหนดระเบียบข้อบังคับและแนวปฏิบัติของหอนอน อีกทั้งโรงเรียนได้จัดให้มีการดูแลแนะนำให้นักเรียนปฏิบัติและทำกิจกรรม ตามเวลาที่กำหนดในกิจวัตรประจำวัน
2.2 ด้านสุขอนามัยนักเรียน
สภาพการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ ด้านงานสุขอนามัยนักเรียน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด พบว่า โรงเรียนได้มีการปฐมพยาบาลนักเรียน ที่ได้รับอุบัติเหตุเล็กๆ น้อยๆ และโรงเรียนมียานพาหนะ ในการส่งต่อนักเรียนไปยังสถานพยาบาล เพื่อทำการรักษาในกรณีที่มีนักเรียนเจ็บป่วย มีอาการรุนแรง อีกทั้งโรงเรียนมีการวางมาตรการให้มีการรักษาความสะอาดในโรงเรียน
2.3 ด้านงานอาคารสถานที่
สภาพการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูล สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ ด้านงานอาคารสถานที่ โดยภาพรวม อยู่ในระดับมากที่สุด พบว่า โรงเรียนมีการพัฒนาสภาพแวดล้อมของโรงเรียนให้ปลอดภัย ร่มรื่น สวยงาม มีการดูแลรักษา ทำความสะอาดบริเวณพื้นที่ของโรงเรียนให้สะอาดอย่างสม่ำเสมอ และมีการจัดหอนอนให้น่าอยู่ น่าอาศัย ดูแลแนะนำ การทำความสะอาดเครื่องนอน อีกทั้งได้มีการปรับปรุงภูมิทัศน์รอบ ๆ บริเวณหอนอน ให้สะอาด สงบ สวยงาม และปลอดภัย
3. แนวทางการพัฒนาการดำเนินงานดูแลนักเรียนประจำ ของโรงเรียนชุมพรปัญญานุกูลสังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ ใน 3 ด้าน คือ 1) ด้านงานหอนอน 2) ด้านงานสุขอนามัยนักเรียน 3) ด้านงานอาคารสถานที่ มีรายละเอียด ดังนี้
1. ด้านงานหอนอน
ควรมีการจัดทำทะเบียนนักเรียน เพื่อทราบข้อมูลพื้นฐานของนักเรียนประจำหอนอน เพื่อง่ายต่อการนำไปใช้ประโยชน์ เช่น การส่งต่อเพื่อรักษาอาการเจ็บป่วย และการจัดทำสถิติ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินกิจการของหอนอน เช่น สถิติการเจ็บป่วย สถิติการเบิกจ่ายยารักษาอาการป่วย แต่ละหอนอนควรคัดแยกประเภทและระดับความรุนแรงของความพิการของนักเรียน เช่น อายุ ระดับความพิการ โรคประจำตัว และความต้องการในการดูแลช่วยเหลือเป็นกรณีพิเศษเกี่ยวกับเรื่องใดบ้าง รวมถึงจัดทำข้อมูลพฤติกรรมที่เป็นปัญหาของนักเรียนแต่ละคน
พร้อมแนวทางในการแก้ไข และจัดทำเป็นรายงานการศึกษาเป็นกรณีไป มอบหมายหน้าที่ให้นักเรียนมีส่วนร่วม ในการจัดเก็บรักษาเครื่องใช้ส่วนตัว และวัสดุ ครุภัณฑ์ประจำหอนอนและปลูกฝังเรื่องความสำนึกและความรับผิดชอบให้กับนักเรียนเป็นประจำ หมั่นตรวจสอบความเรียบร้อย การจัดเก็บ การรักษา การนำไปใช้ หรืออาจจัด Buddy ช่วยดูแลในรายที่นักเรียน ไม่สามารถทำเองได้ และจัดแม่บ้านประจำหอนอนเพื่อเป็นการแบ่งเบาภาระให้กับครูผู้รับผิดชอบงานหอนอน และที่สำคัญควรมีการจัดทำสารสนเทศประจำหอนอนเพื่อเป็นข้อมูลที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ต่อการพัฒนางานหอนอนอย่างมีประสิทธิภาพ
2. ด้านงานสุขอนามัยนักเรียน ควรมีการจัดประชุมชี้แจงให้ผู้ที่รับผิดชอบทราบ และกำหนดการส่งรายงานผลปฏิบัติงาน / จัดทำรายงานข้อมูลและสถิติการเจ็บป่วยของนักเรียนเป็นรายบุคคล อย่างต่อเนื่องและเป็นปัจจุบัน เพื่อนำข้อมูลไปหาสาเหตุ วางแผน แก้ไขเป็นรายกรณีไป และจัดทำข้อมูลตลอดทั้งปี ทำการศึกษานักเรียนแต่ละคนเจ็บป่วยกี่ครั้ง อุบัติเหตุกี่ครั้ง ซึ่งจะได้ข้อมูลที่ละเอียดยิ่งขึ้นและดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพ และเฝ้าระวังโรคติดต่อ อุบัติเหตุ ตามโครงการโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ
3. ด้านงานอาคารสถานที่ ควรมีการมุ่งเน้นการทำงานที่เป็นทีม โดยให้บุคลากรครูทุกคนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารและดูแล รวมทั้งควรให้ผู้ปกครองมามีส่วนร่วมในการปรับพฤติกรรมและส่งเสริมการพัฒนาการของบุตรหลานตนเอง สร้างเครือข่ายผู้ปกครองให้มีบทบาทในการสนับสนุน ช่วยเหลือและร่วมมือกันในการพัฒนาสภาพแวดล้อม หอนอนและโรงเรียน ควรเปิดโอกาสให้ผู้ปกครองหรือผู้ที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น เรื่องการปรับปรุงและการพัฒนาสภาพแวดล้อม ในหอนอนและโรงเรียน การแบ่งความรับผิดชอบ ในเรื่องของความสะอาดให้ทุกคนมีส่วนร่วมกันให้ความรับผิดชอบ และมีการยกย่องชมเชยนักเรียนที่สามารถปฏิบัติงานได้ดีและปฏิบัติเป็นประจำ เพื่อสร้างความภาคภูมิใจให้แก่นักเรียนและจัดทำโครงการพัฒนาสภาพแวดล้อมเสนอฝ่ายบริหารทุกปีอย่างต่อเนื่อง
ควรจัดหาวัสดุอุปกรณ์ให้เพียงพอกับจำนวนนักเรียน / สำรวจความต้องการจำเป็น มีการกำหนดมาตรการควบคุมการใช้ โดยเน้นการประหยัดคุ้มค่า บริหารจัดการงบประมาณให้ตรงกับวัตถุประสงค์ของการจัดสรรงบประมาณในแต่ละรายการให้สอดคล้องกับต้นสังกัด อาคารสถานที่ควรได้รับปรับปรุงพัฒนาอย่างสม่ำเสมอ และควรมีให้เพียงพอกับจำนวนนักเรียน ควรมีระบบ การจัดเก็บ ซ่อมแซม และบริการการใช้ เครื่องมือ สื่อวัสดุ อุปกรณ์ เพื่อยืดอายุการใช้งาน