บทคัดย่อ
การพัฒนาชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ภูมิศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) ศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้ภูมิศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดกับเกณฑ์การผ่านที่กำหนดร้อยละ 70 ขึ้นไป 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีต่อการเรียนด้วยชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้เทคนิคแผนผังความคิด หน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 โรงเรียนน้ำโสมพิทยาคมอำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 20 จำนวนนักเรียน 39 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 8 ชุด ใช้เวลา 18 ชั่วโมง 2) คู่มือการใช้ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้ภูมิศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 64) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าทีกรณีที่กลุ่มตัวอย่างไม่เป็นอิสระต่อกัน (t-test Dependent Sample)
ผลการศึกษา พบว่า
1. ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80มีประสิทธิภาพเท่ากับ 83.89/81.35 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
2. ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีค่าดัชนีประสิทธิผล เท่ากับ 0.7061 หมายความว่า นักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้นจากการเรียนด้วยชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์0.7061 หรือ คิดเป็นร้อยละ 70.61 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 50 ที่ตั้งไว้
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนด้วยชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ต่ำกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70แต่หลังเรียนด้วยชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์มีคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 ที่ตั้งไว้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6ที่เรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมเพื่อพัฒนากระบวนการคิดและพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใช้เทคนิคแผนผังความคิดหน่วยการเรียนรู้ ภูมิศาสตร์ มีความพึงพอใจทั้งโดยรวมและเป็นรายด้านอยู่ในระดับมาก