กระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลกเพื่อก้าวสู่ศตวรรษที่ 21 ที่ประชาคมโลกต้องปรับตัวไปตามสภาพเศษฐกิจและสังคม ให้สามารถก้าวทันสภาพแห่งการเปลี่ยนแปลง และสามารถแข่งขันกับนานาอารยประเทศได้ การศึกษาจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เราสามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ แต่ละประเทศหวังให้การศึกษาเป็นเครื่องมือเตรียมเยาวชนสู่โลกที่มีการแข่งขัน เพื่อให้เยาชนเหล่านั้นสามารถดำเนินชีวิตอยู่ได้และยังเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศให้ก้าวหน้า การศึกษาต้องเป็นเพื่อการศึกษาสิ่งใหม่ให้กับตัวผู้เรียนให้กับสังคม อยู่ตลอดเวลา กระบวนการของการศึกษา จึงต้องเน้นไปที่การสร้างและพัฒนาแนวคิดสร้างสรรค์ (ไพฑูรย์ สินลารัตน์, 2549:15) การศึกษาแบบดั้งเดิมที่อยู่บนข้อเท็จจริง การจดจำ ทักษะพื้นฐานและการทดสอบ ยังไม่เพียงพอสำหรับการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ในศตวรรษที่ 21 อีกทั้งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ. ศ. 2542 ในหมวด 4 แนวการจัดการศึกษามาตรา 23 อีกทั้งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. 2542 ในหมวดสี่แนวการจัดการศึกษามาตรา 23 เกี่ยวกับการจัดการศึกษา ทั้งการศึกษาในระบบการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยต้องเน้นความสำคัญทั้งความรู้คุณธรรมกระบวนการเรียนรู้และบูรณาการ ตามความเหมาะสมของแต่ละระดับการศึกษาในเรื่องต่อไปนี้ (1) ความรู้เรื่องเกี่ยวกับตนเองและความสัมพันธ์ของตนเองกับสังคมได้แก่ ครอบครัว ชุมชน ชาติ และสังคมโลก รวมถึงความรู้เกี่ยวกับประวัติศาตร์ ความเป็นมาของสังคมไทยและระบบการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (2) ความรู้เกี่ยวกับศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม การกีฬา ภูมิปัญญาไทย และการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา (3) ความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพและการดำรงชีวิตอย่างมีความสุข ในนโยบาย และจัดทำแผนพัฒนาการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้กำหนดการจัดกิจกรรมส่งเสริม การพัฒนาเด็กและ เยาวชน ทั้งในด้านการศึกษาในระบบ การศึกษาปฐมวัย และการส่งเสริมการจัดกิจกรรมพัฒนาเด็กและเยาวชน โดยใช้นโยบายและมาตรการในการส่งเสริมพัฒนาเด็กและเยาวชน ด้วยนโยบายด้านศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยบำรุงรักษาส่งเสริมและอนุรักษ์สถาบันศาสนา ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณีและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อให้เกิดสังคม ภูมิปัญญาแห่งการเรียนรู้ และสังคมที่เอื้ออาทรต่อกัน สืบทอดวัฒนธรรม ความภาคภูมิใจใน เอกลักษณ์แห่งความเป็นไทยและท้องถิ่น (กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น, 2545: 7-11) ซึ่งสัมพันธ์กับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระนาฏศิลป์ ที่มุ่งให้ผู้เรียนที่มีความรู้ความเข้าใจ องค์ประกอบของนาฏศิลป์ แสดงออกทางนาฏศิลป์อย่างสร้างสรรค์ ใช้ศัพท์เบื้องต้นทางนาฏศิลป์วิเคราะห์วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่าทางนาฏศิลป์ ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดอย่างอิสระ สร้างสรรค์การเคลื่อนไหวในรูปแบบต่างๆประยุกต์ใช้นาฏศิลป์ในชีวิตประจำวัน เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างนาฏศิลป์กับประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม เห็นคุณค่าของนาฏศิลป์ที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทยและสากล (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551)
จากข้อมูลดังกล่าวผู้รายงานใช้เป็นนำมาเป็นหลักในการจัดการเรียนการสอนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านนา พบเจอปัญหาจากชั่วโมงเรียนนาฏศิลป์ ซึ่งนักเรียนเรียนร่วมกันทั้ง นักเรียนไทยพุทธและนักเรียนอิสลาม ต่างมีความเชื่อ ประเพณีและวัฒนธรรมที่แตกต่างกันออกไป นักเรียนใส่ใจ และให้ความสำคัญ เฉพาะประเพณีของตน ขาดการตระหนักถึงเอกลักษณ์ภาพรวมของความเป็นไทยและความเป็นท้องถิ่นภูมิปัญญาของไทยทั้งชาติ อีกทั้งชั่วโมงการจัดการเรียนการสอนนาฏศิลป์ที่ผ่านมามีเวลาในการจัดการเรียนการสอนสำหรับการสร้างความรู้และการฝึกปฏิบัติน้อย ผู้รายงานจึงเห็นคุณค่าของการที่จะนำความรู้สร้างสรรค์ มาปรับใช้ให้เหมาะกับการแก้ปัญหาและเวลาในการจัดการเรียนการสอน การพัฒนาความรู้และทักษะในการรำนาฏศิลป์ไทยและนาฏศิลป์พื้นเมือง สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านนา โดยใช้ชุดนาฏศิลป์สร้างสรรค์ มรดกสยาม ในครั้งนี้ผู้วิจัยได้ศึกษาทฤษฎีและแนวคิดที่จะช่วยพัฒนาให้นักเรียนได้เรียนรู้และปฏิบัติจริงในรูปแบบนาฏศิลป์สร้างสรรค์ที่จะช่วยให้นักเรียน ได้มีความรู้และสามารถปฏิบัติทักษะการรำ ผู้รายงานได้มีโอกาสส่งนักเรียนร่วมการแข่งขันนาฏศิลป์สร้างสรรค์ในชุด
มุกมณีศักดิ์ศรีสยาม ประสบความสำเร็จในการแข่งขันศิลปหัตถกรรมนักเรียนได้รับเหรียญทอง ระดับภาคใต้ ครั้งที่ 64 ประจำปีการศึกษา 2557 นักเรียนที่เข้ารับการแข่งขันได้รับการฝึกซ้อมทักษะและได้รับความรู้ด้านนาฏศิลป์เป็นอย่างมาก นักเรียนร่วมชั้นเรียนได้เห็นรูปแบบจริง เกิดความชื่นชอบในการแสดงด้านนาฏศิลป์ ผู้รายงานจึงเล็งเห็นว่าการแสดงในรูปแบบสร้างสรรค์สามารถช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้ทางนาฏศิลป์อย่างเต็มศักยภาพ
ผลที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน
จากการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ให้นักเรียนได้มีโอกาสเรียนรู้ทั้งด้านทฤษฎีและด้านการปฏิบัติ เกิดการเรียนรู้บทบาทของผู้ชมและผู้แสดง ชุดการแสดงนาฏศิลป์สร้างสรรค์ มรดกสยาม ทำให้นักเรียนมีความสนใจและเสริมสร้างความถนัดของนักเรียนได้เรียนรู้กระบวนการสร้างการแสดงอย่างมีทักษะกระบวนการของการแสดงนาฏศิลป์ส่งผลต่อผู้เรียนดังนี้
4.1.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระนาฏศิลป์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีการพัฒนาไปในทางที่สูงขึ้น ปีการศึกษา 2557 ค่าเฉลี่ยร้อยละ 75.92 และ
ปีการศึกษา 2558 ค่าเฉลี่ยร้อยละ 80.06 ค่าพัฒนาเท่ากับ 4.14
4.1.2 ผลการประเมินคุณลักษณะอันถึงประสงค์ของนักเรียนตามหลักสูตรที่สถานศึกษากำหนดอยู่ในระดับดี คิดเป็นร้อยละ 100
4.1.3 นักเรียนปฏิบัติท่ารำได้ดีขึ้น กล้าแสดงออกสามารถเป็นตัวแทนโรงเรียนในเครือข่ายอำเภอจะนะ ร่วมการแข่งขันนาฏศิลป์สร้างสรรค์เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสงขลาเขต 3 ในงานศิลปหัตถกรรมนักเรียน ครั้งที่ 66 ประจำปีการศึกษา 2559
4.1.4 นักเรียนสามารถนำผลงานที่เรียนออกแสดงงานต่างๆที่มีโอกาศ เช่น งานพิธีเปิดการแข่งขันศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับเครือข่าย ครั้งที่ 66 ประจำปีการศึกษา 2559 ซึ่งได้รับคำชื่นชมในความสามารถของนักเรียนจากผู้รับชม