ชื่อเรื่อง การบริหารจัดการความรู้ในการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน
โดยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
ผู้วิจัย นายศิวะ จรบุรมณ์ รองผู้อำนวยการชำนาญการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 27
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ปีที่พิมพ์ 2559
บทคัดย่อ
การบริหารจัดการความรู้ในการบริหารงานวิชาการ ในโรงเรียนโพนทองวิทยายน โดยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม มีความมุ่งหมาย คือ 1) เพื่อสร้างองค์ความรู้และการจัดการความรู้ในการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน 2) เพื่อศึกษาประสิทธิภาพขององค์ความรู้ และการบริหารจัดการความรู้ในการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน กลุ่มผู้ร่วมวิจัยประกอบด้วยรองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารงานวิชาการ จำนวน 1 คน หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ รวม 8 คน และกลุ่มที่ใช้หาประสิทธิภาพของเอกสารในการจัดทำสื่อ/นวัตกรรมในวงรอบที่ 1 ประกอบด้วย ข้าราชการครู 7 กลุ่มสาระการเรียนรู้ (ยกเว้นกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษา พลศึกษาที่มีข้าราชการครู 1 คน) รวม 7 คน และกลุ่มผู้ร่วมวิจัยที่เป็นกลุ่มที่ใช้ในการหาประสิทธิภาพของเอกสารการจัดทำสื่อ/นวัตกรรม ประกอบด้วยข้าราชการครูทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ รวม 30 คน เครื่องมือ ที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบทดสอบแบบเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 1 ฉบับ 2) แบบสำรวจรายการ (Checklist) 3) แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง 4) แบบบันทึกการประชุมทั่วไป 5) แบบประเมินความถูกต้องของเอกสารตามหลักวิชาการ
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลจากการบริหารจัดการความรู้ในการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมและใช้กระบวนการจัดการความรู้ ของ บดินทร์ วิจารณ์ พบว่า 1) การกำหนดชนิดของทุนทางปัญญา กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความต้องการที่จะพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการจัดทำเอกสารการจัดทำสื่อ/นวัตกรรม 2) การสร้างทุนทางปัญญา กลุ่มผู้ร่วมวิจัยได้ร่วมกันรวบรวมเอกสาร ข้อมูลองค์ความรู้ได้เอกสารจำนวน 1 เล่ม คือ เอกสารการจัดทำสื่อ/นวัตกรรม ที่มีความถูกต้องตามหลักวิชาการที่ประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญ 3) การเสาะแสวงหา และจัดเก็บองค์ความรู้ ผู้ร่วมวิจัยได้มีมติให้เก็บรวบรวมองค์ความรู้ที่ได้ไว้ที่ห้องวิชาการของโรงเรียนโพนทองวิทยายน ในรูปแบบของเอกสาร ไฟล์ข้อมูล ซีดี และในรูปของเว็ปไซด์ 4) การแบ่งปัน แลกเปลี่ยน เผยแพร่ กระจาย และถ่ายโอน พบว่า เอกสารการจัดทำสื่อ/นวัตกรรมมีประสิทธิภาพดังจะเห็นได้จากคะแนนเฉลี่ยหลังการศึกษาเอกสารสูงกว่าคะแนนเฉลี่ยก่อนการศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาในเอกสารสามารถนำไปใช้ได้จริง นอกจากนี้ยังเผยแพร่ผ่านเว็ปไซด์ ของโรงเรียน โดยให้มีรูปแบบการใช้งานเหมือนกับเว็ปไซด์ทั่วไป 5) การใช้ประโยชน์ การนำไปประยุกต์ใช้งาน พบว่า ผลการดำเนินการทดลองใช้ประสบผลสำเร็จ โดยได้นำขั้นตอนในเอกสาร ไปทดลองใช้ส่งผลให้ได้ผลงานจากการดำเนินการเป็นที่พอใจของผู้ร่วมวิจัย
2. ประสิทธิภาพขององค์ความรู้จากการบริหารจัดการความรู้การบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน มีประสิทธิภาพในระดับสูง พิจารณาได้จากผลการประเมินความถูกต้องตามหลักวิชาการ โดยผู้เชี่ยวชาญมีคะแนนเฉลี่ยรวม ระหว่าง 4.72 ถึง 4.76 อยู่ในระดับมากที่สุด และคะแนนเฉลี่ยหลังการศึกษาเอกสารสูงกว่าคะแนนเฉลี่ยก่อนการศึกษา อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 ทั้งสองกลุ่ม สอดคล้องกับผลการสัมภาษณ์ การสังเกต และผลการใช้เอกสาร ที่ได้ผลงานเป็นที่พอใจของทุกคน
ผลการดำเนินการบริหารจัดการความรู้ในการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโพนทองวิทยายน ทั้ง 2 วงรอบ ดังกล่าว แสดงว่า กลุ่มผู้ร่วมวิจัยสามารถนำกระบวนการนำไปประยุกต์ใช้ ในการดำเนินการบริหารจัดการความรู้ในโรงเรียนโพนทองวิทยายน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ