ชื่อเรื่อง รายงานการพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
ผู้ศึกษาค้นคว้า นางทัศณี เครื่องพาที
ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการ โรงเรียนบ้านสามขามิตรภาพที่ 3
อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามุกดาหาร
ปีที่ศึกษาค้นคว้า 2558
ความมุ่งหมายของการศึกษา
1. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80
2. เพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีค่าดัชนีประสิทธิผลไม่ต่ำกว่า 0.50
3. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนรู้ด้วยการจัดการเรียนรู้ ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน
4. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
สมมติฐานของการศึกษา
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน
ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า
1. ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
1.1 ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านสามขามิตรภาพที่ 3 อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามุกดาหาร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 จำนวน 2 ห้องเรียน รวมนักเรียนทั้งสิ้น 37 คน
1.2 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนบ้านสามขามิตรภาพที่ 3 อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามุกดาหาร ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 จำนวน 20 คน ซึ่งได้จากการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้หน่วยการสุ่มเป็นห้องเรียน
ระยะเวลาที่ใช้ในการศึกษา
ระยะเวลาในการศึกษา คือ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 ใช้เวลาทดลอง 14 ชั่วโมง ระหว่างวันที่ 5 พฤศจิกายน - 24 ธันวาคม 2558 รวมเวลาในการทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา
เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้มี 4 ชนิด คือ
1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 5 เล่ม ดังนี้
1.1 แรงแม่เหล็กและการใช้ประโยชน์
1.2 รู้จักแรงไฟฟ้า
1.3 รู้จักพลังงานไฟฟ้า
1.4 การเปลี่ยนแปลงพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานอื่น
1.5 แหล่งพลังงานของโลก
2. แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 7 แผน แบ่งเป็นแผนปฐมนิเทศและปัจฉิมนิเทศ อย่างละ 1 แผน แผนละ 2 ชั่วโมง และแผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน จำนวน 5 แผน แผนละ 2 ชั่วโมง รวมทั้งหมด เวลา 14 ชั่วโมง ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น
3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ใช้เป็นแบบทดสอบก่อนเรียนหลังเรียน ซึ่งเป็นตัวเลือกชนิดเลือกตอบ 3 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ
4. แบบวัดความพึงพอใจ โดยจัดทำเป็นแบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) มี 5 ระดับ จำนวน 20 ข้อ ซึ่งผู้ศึกษาสร้างขึ้น
การวิเคราะห์ข้อมูล
ในการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ศึกษาได้ดำเนินการตามลำดับขั้นตอน ดังต่อไปนี้
ตอนที่ 1 วิเคราะห์หาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ตามเกณฑ์ 80/80
ตอนที่ 2 วิเคราะห์หาค่าดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ตามเกณฑ์ที่กำหนดไม่ต่ำกว่า 0.50
ตอนที่ 3 วิเคราะห์เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน
ตอนที่ 4 วิเคราะห์ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
สรุปผลการศึกษาค้นคว้า
1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ได้ค่าประสิทธิภาพของชุดกิจกรรม (E1/E2) เท่ากับ 83.05/84.83 สูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.62 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ คือ สูงกว่า 0.50 แสดงว่า นักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้น ร้อยละ 62
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2/1 ที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 พบว่า นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังศึกษาจากชุดกิจกรรมสูงกว่าก่อนศึกษาจากชุดกิจกรรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2/1 ที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 พบว่า มีความพึงพอใจโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ค่าเฉลี่ยเลขคณิต = 4.67 , S.D. = 0.17
ข้อเสนอแนะ
จากการศึกษาค้นคว้าเพื่อพัฒนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ในครั้งนี้ ผู้ศึกษาค้นคว้าได้พบข้อสังเกตต่าง ๆ ที่พอจะสรุปเป็นข้อเสนอแนะได้ดังต่อไปนี้
1. ข้อเสนอแนะทั่วไป
1.1 ในการสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ควรจะมีภาพการ์ตูนหรือภาพประกอบต่าง ๆ เพื่อให้นักเรียนได้เห็นภาพที่แท้จริงและได้พักสายตาจากการอ่านเนื้อหาเพิ่มบรรยากาศในการเรียนรู้
1.2 การใช้คำบรรยายหรือคำสั่งในแต่ละกรอบเนื้อหาไม่ควรยาวเกินไป เหมาะสม ชัดเจนกับเนื้อหานั้น ๆ
1.3 การสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ผู้สร้างต้องศึกษาและทำความเข้าใจในเนื้อหา หลักสูตร ทฤษฎีการเรียนรู้ หลักการสร้างชุดกิจกรรมให้เข้าใจอย่างแท้จริง ก่อนที่จะได้ลงมือสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
1.4 การสร้างชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ควรแบ่งเนื้อหาออกเป็นกรอบสั้นๆ ซึ่งถ้าเนื้อหามากเกินไป จะทำผู้เรียนไม่อยากเรียนหรือไม่สามารถจดจำได้
1.5 การใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ครูผู้สอนจะต้องอธิบายให้ผู้เรียนเข้าใจถึงวิธีการเรียนอย่างชัดแจ้งและย้ำให้ผู้เรียนตระหนักถึงความซื่อสัตย์ ความมีวินัยในการเรียน
2. ข้อเสนอแนะในการศึกษาครั้งต่อไป
2.1 ควรนำชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 นี้ ไปทดสอบกับกลุ่มตัวอย่างหลาย ๆ แห่งเพื่อยืนยันประสิทธิภาพของ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์นี้
2.2 ควรพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 นี้ ไปเป็นสื่อการเรียนการสอนแบบอื่นๆ เช่น คอมพิวเตอร์ช่วยสอน สื่อประสม ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนสนใจมากยิ่งขึ้น
2.3 ในการผลิตชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง แรงและพลังงาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ต้องใช้งบประมาณในการผลิตสูงเพราะต้องจัดทำสื่อเป็นเล่มให้กับนักเรียนทุกคน จึงควรมีวิธีการเปลี่ยนวิธีการผลิตใหม่ที่ประหยัดกว่านี้