การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โครงการลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้
กิจกรรมประสบผลสำเร็จด้าน Head โรงเรียนอนุบาลนครสวรรค์
1. ชื่อกิจกรรม : เสริมทักษะการคิดด้วยสิ่งประดิษฐ์สร้างสรรค์
2. ชื่อผู้รับผิดชอบ : นางจันทนา สอนกองแดง ตำแหน่ง ครู โรงเรียนอนุบาลนครสวรรค์
เครือข่ายที่ 2 อำเภอเมืองนครสวรรค์ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 1
โทรศัพท์มือถือ 08-7253158
3. วัตถุประสงค์
- เพื่อส่งเสริมศักยภาพนักเรียนด้านการคิดสร้างสรรค์
4. เวลา 10 ชั่วโมง
5. ความสอดคล้อง/เชื่อมโยงกับกลุ่มสาระการเรียนรู้
6. กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ชั่วโมงที่ 1
ขั้นที่ 1 กระตุ้นความคิด (มี 3 กิจกรรรม)
กิจกรรม แนวทางการเรียนรู้ของนักเรียน แนวคำถามของครู
1. สังเกตรับรู้ นักเรียนสังเกตรับรู้ การประดิษฐ์รถ
พลังงานลม จาก You tube ที่นำเสนอหลากหลายรูปแบบ
1. สิ่งประดิษฐ์ที่นักเรียนสังเกต
2. ประกอบด้วยวัสดุอะไรบ้าง ในการประดิษฐ์รถพลังงานลมมีหลักการทางวิทยาศาสตร์เรื่องใดที่เกี่ยวข้อง
3. สิ่งประดิษฐ์เคลื่อนที่ได้อย่างไร
2. วิเคราะห์ วิจารณ์ 1. นักเรียนแต่ละกลุ่ม ร่วมกันอภิปราย
1.1 เกี่ยวกับถ้าสร้างสิ่งประดิษฐ์สิ่งนี้ขึ้นมา จะประสบปัญหาใด สาเหตุเพราะอะไร
1.2. สร้างสิ่งประดิษฐ์นี้ ถ้าสร้างขึ้นจะเกิดขึ้นผลดี ผลเสีย กระทบ ต่างๆ อย่างไร 1. สิ่งนักเรียนคิดว่าน่าจะเป็นปัญหา ในการประดิษฐ์รถพลังงานลม สาเหตุเกิดจากอะไร
2. ถ้าสร้างสิ่งประดิษฐ์ น่าจะเกิดผลดี ผลเสียและผลกระทบอย่างไรบ้าง เพราะอะไร
3. สรุป 1. นักเรียนช่วยกันสรุปว่าจะเรียนรู้ร่วมกันในการประดิษฐ์รถพลังงานลมหรือไม่ เพราะอะไร
2. นักเรียนร่วมกันสรุปแนวทางการดำเนินการ 1. นักเรียนจะเรียนรู้ร่วมกันในการประดิษฐ์
รถพลังงานลม หรือไม่ เพราะอะไร
2. ถ้านักเรียนสนใจนักเรียนคิดว่า จะร่วมกันดำเนินการอย่างไร
ชั่วโมงที่ 2-3
ขั้นที่ 2 ออกแบบสิ่งประดิษฐ์ (มี 5 กิจกรรม)
กิจกรรม แนวทางการเรียนรู้ของนักเรียน แนวคำถามของครู
1. กำหนดจุดประสงค์/เสนอแนวทาง นักเรียนช่วยกันกำหนดจุดประสงค์การสร้างสิ่งประดิษฐ์รถพลังงานลม ที่สามารถเคลื่อนที่ได้ระยะทางไกล 1. นักเรียนมีจุดประสงค์อะไร ในการประดิษฐ์
2. ถ้าจะประดิษฐ์ จะมีลักษณะรูปร่างเป็นเช่นไร
3. ต้องใช้วัสดุ อุปกรณ์ และมีขั้นตอนอย่างไร จึงส่งผลให้วิ่งได้ระยะทางไกลกว่าของเพื่อนกลุ่มอื่นๆ
2. อธิบายรับฟัง นักเรียนร่วมกันอธิบาย และรับฟังแผนการ แนวทางการประดิษฐ์ ของเพื่อนๆ ในกลุ่ม แผนการแนวทางการประดิษฐ์ของนักเรียน แต่ละคนในกลุ่มเป็นอย่างไร มีวิธีการขั้นตอนอย่างไร
3. วิเคราะห์ วิจารณ์ นักเรียนร่วมกันอภิปราย วิพากษ์ วิจารณ์เปรียบเทียบแผนการแนวทางการประดิษฐ์ของสมาชิกในกลุ่ม เพื่อเลือกสิ่งที่เหมาะสมที่สุด แผนการแนวทางการประดิษฐ์ของนักเรียนแต่ละคนเหมือนหรือต่างกันอย่างไร แต่ละแนวทางมีข้อดีข้อเสีย และความน่าจะเป็นอย่างไรบ้าง เพราะอะไร
4. ประเมินค่าวางแผนร่วมกัน 1. นักเรียนตัดสินใจร่วมกันเลือกแผนการแนวทางการประดิษฐ์ รู้ที่คิดว่าเหมาะสมที่สุด
2.ร่วมกันกำหนดรูปแบบ วัสดุ อุปกรณ์ ขั้นตอนการประดิษฐ์
3. วิเคราะห์งาน จัดแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบในการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับสมาชิกในกลุ่ม 1. แผนการแนวทางการประดิษฐ์ที่นักเรียนคิดว่าเหมาะสมที่สุดคืออะไร
2. มีรูปแบบเป็นเช่นไร วัสดุอุปกรณ์ในการทำมีอะไรบ้าง มีขั้นตอนรายละเอียดอย่างไร
3. จัดแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบกันอย่างไร
5. นำเสนอ/วิพากษ์แผนการทำงาน นักเรียนแต่ละกลุ่ม นำเสนอขั้นตอนการประดิษฐ์ และร่วมกันวิพากษ์ในแต่ละขั้นตอน นักเรียนคิดว่า ขั้นตอนที่นักเรียนร่วมกันวางแผนควรปรับปรุจง พัฒนา ในส่วนไหนบ้าง ที่จะให้ผลงานสำเร็จตามจุดประสงค์
ชั่วโมงที่ 4 6
ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์
กิจกรรม แนวทางการเรียนรู้ของนักเรียน แนวคำถามของครู
1. ประดิษฐ์ นักเรียนแต่ละกลุ่ม ร่วมกันประดิษฐ์
ตามขั้นตอนที่กำหนด นักเรียนกำหนดขั้นตอนอะไรบ้าง ต้องทำอะไรก่อน หลัง
นักเรียนแบ่งหน้าที่กันอย่างไร การปฏิบัติงานตามแผนต้องเตรียมการและดำเนินการอย่างไรบ้าง
2. ทดสอบ/บันทึกข้อมูล 1.นำสิ่งประดิษฐ์ รถพลังงานลม ที่ประดิษฐ์เสร็จแล้ว มาทดสอบ เพื่อพิสูจน์ข้อสมมติฐาน
2.สังเกตบันทึกผล จากการทดลอง 1. นักเรียนคิดว่ารถพลังงานลม ที่ประดิษฐ์ จะเคลื่อนที่ได้ตาม ที่นักเรียนคาดคะเนหรือไม่
2.จะทดสอบอย่างไร และควรจะทดสอบอย่างน้อยกี่ครั้ง
3. นักเรียนต้องบันทึกข้อมูลอะไรบ้าง แบบบันทึกข้อมูลและวิธีการบันทึกข้อมูลเป็นอย่างไร
3. ประเมิน ระหว่างปฏิบัติ นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ ข้อจำกัดปัญหา อุปสรรค ที่ทำให้ไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ สิ่งที่นักเรียนพบจากการทดสอบ การเคลื่อนที่ของรถพลังงานลม คืออะไร
4. พัฒนา ปรับปรุง นำข้อค้นพบมาประเมิน พัฒนา ปรับปรุง อย่างต่อเนื่อง จนบรรลุตามจุดประสงค์ที่ตั้งไว้ จากการทดสอบแล้วเป็นไปตามที่คาดคะเนหรือไม่ เพราะเหตุใดและจะมีแนวทางพัฒนา ปรับปรุงอย่างไร
ชั่วโมงที่ 7-8
ขั้นที่ 4 หาคู่เทียบ
กิจกรรม แนวทางการเรียนรู้ของนักเรียน แนวคำถามของครู
1. แข่งขัน/หาคู่เปรียบเทียบ นักเรียนแต่ละกลุ่ม นำรถพลังงานลม ผ่านการทดสอบ พัฒนา ปรับปรุง มาร่วมแข่งขันกัน นักเรียนคิดว่าสิ่งประดิษฐ์ของที่ผ่านการพัฒนาปรับปรุงแล้ว จะมีประสิทธิภาพเท่าเทียมกับกลุ่มเพื่อนหรือไม่ จะต้องตรวจสอบอย่างไร
2. เรียนรู้ สังเกตการเคลื่อนที่ของรถกลุ่มตนเองและคู่แข่งขัน ร่วมกันวิเคราะห์ เปรียบเทียบ ความได้เปรียบ เสียเปรียบของสิ่งประดิษฐ์ นักเรียนคิดว่ารถพลังงานลมของกลุ่มมีข้อได้เปรียบและข้อเสียเปรียบ กับคู่แข่งขันอย่างไร
3. ประเมินผล นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ ข้อจำกัดปัญหา อุปสรรค ที่ทำให้ไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ สิ่งที่นักเรียนได้เรียนรู้จากการทำกิจกรรมรถพลังงานลม
คืออะไร และจะนำสิ่งที่เรียนรู้ที่ไปถ่ายทอดให้เกิดประโยชน์กับผู้อื่นได้อย่างไร
ชั่วโมงที่ 9-10
ขั้นที่ 5 กิจกรรมขยายความรู้สู่สังคม
การจัดทำชิ้นงานเป็นการเรียบเรียงนำเสนอสรุปความรู้ ข้อค้นพบของนักเรียนในรูปแบบต่าง เช่น รายงาน อนุทิน แผนภาพ หนังสือเล่มเล็ก แผนพับ ตามความถนัดและความสามารถของนักเรียนแต่ละคน ครูมีบทบาทในการอำนวยความสะดวกเรื่องสื่ออุปกรณ์ สถานที่ ควบคุมชี้แนะให้นักเรียนทำงานสำเร็จตามเป้าหมาย โดยมีแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของนักเรียนและแนวคำถามดังนี้
กิจกรรม แนวทางการเรียนรู้ของนักเรียน แนวคำถามของครู
1. จัดทำชิ้นงาน 1. นักเรียนร่วมกันจัดทำชิ้นงาน โดยนำองค์ความรู้ มานำเสนอในรูปแบบต่าง ๆ 1. นักเรียนจะทำชิ้นงาน เพื่อนำเสนอผลงาน ขั้นตอนกระบวนการ และสรุปความรู้ที่ได้จากการสืบค้นอย่างไร
2. นำเสนอเผยแพร่สู่สังคม
2. นักเรียนนำผลงานมาแสดง เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เสนอองค์ความรู้สู่สังคม 2. ผลงานของนักเรียนควรจัดแสดงหรือนำเสนอสู่สังคมอย่างไร ความรู้ที่ค้นพบจะเกิดประโยชน์อย่างไรในสังคม
กิจกรรม เสริมทักษะการคิดสิ่งประดิษฐ์ เป็นกิจการเรียนรู้ตามนโยบาย ลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้
ที่ส่งผลให้นักเรียนเรียนรู้จากการคิดและปฏิบัติจริงตามลำดับขั้น เป็นการพัฒนานักเรียนให้เป็นผู้สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง มีทักษะความคิด ทักษะสื่อสาร ทักษะการสแก้ปัญหา ทักษะชีวิต และทักษะการใช้เทคโนโลยีให้เกิดประสิทธิภาพเหมาะสมกับวัย นักเรียน มีความสุข มีความภาคภูมิใจ เป็นผู้กล้าคิด กล้าทำ กล้านำเสนอ แก้ปัญหาได้อย่างชาญฉลาดสมวัย มีความกระหายใคร่รู้ อยากเรียน อยากรู้ อยากหาคำตอบเพิ่มเติมในข้อที่สงสัยในรูปแบบ
ต่าง ๆ ตามความสนใจอย่างต่อเนื่อง ซึ่งทั้งหมดเป็นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่จำเป็นต่อการดำเนินชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของเด็กที่จะเติบโต เป็น ผู้ใหญ่ในอนาคตสืบไป
7. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้
วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์
ประเมินทักษะความคิดสร้างสรรค์ แบบประเมินทักษาความคิดสร้างสรรค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ประเมินสมรรถนะ แบบประเมินสมรรถนะ ระดับคุณภาพ ระดับ ดี ผ่านเกณฑ์
ตรวจการออกแบบสิ่งประดิษฐ์ แบบประเมินสิ่งประดิษฐ์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ตรวจแบบทดสอบ แบบทดสอบหลังเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
8. สื่อและแหล่งเรียนรู้
8.1 สื่อการเรียน
1) คลิป วีดีโอ ใน you ture
2) ขวดน้ำเปล่า ลูกโป่ง ฝาขวดพลาสติก หลอด ปืนกาว
ไม้เสียบลูกชิ้น กรรไร คัดเตอร์ ฯลฯ
3) กระดาษกรุ๊ฟ สีเมจิก กระดาษกาวย่น
8.2 แหล่งเรียนรู้
- ห้องสมุด
8. ผลที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน
ความรู้
นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ หลักการทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง สมบัติและเปลี่ยนแปลงของวัสดุ สมบัติของอากาศ หลักการของแรงและเคลื่อนที่ของวัตถุต่าง ๆ
สมรรถนะสำคัญ
1. ความสามารถในการสื่อสาร นักเรียนสามารถในการรับและส่งสาร ถ่ายทอดความคิด ความรู้ความเข้าใจ ความรู้สึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารและประสบการณ์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองและสังคม
2. ความสามารถในการคิด นักเรียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิด อย่างสร้างสรรค์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้
3. ความสามารถในการแก้ปัญหา นักเรียนสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ ที่เผชิญได้อย่างถูกต้องเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล
4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต นักเรียนมีความสามารถในการนำกระบวนการคิด การแก้ปัญหา ไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรู้ด้วยตนเอง การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง การทำงาน และการอยู่ร่วมกันในสังคม ด้วยการสร้างเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล การจัดการปัญหาและความขัดแย้งต่าง ๆ อย่างเหมาะสม รู้จักหลีกเลี่ยงพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ที่ส่งผลกระทบต่อตนเองและผู้อื่น
5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี นักเรียนมีความสามารถในการเลือก และใช้ เทคโนโลยีด้านต่าง ๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในการเรียนรู้ การสื่อสาร การทำงาน การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ถูกต้อง เหมาะสม และมีคุณธรรม
คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. มีความสนใจใฝ่เรียนรู้
2. มุ่งมั่งในการทำงาน
3. ความอดทนรอบคอบ
4. ความรับผิดชอบ
5. ซื่อสัตย์สุจริต
6. ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์