ผลการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice)
ชื่อผลงาน : เทคนิคการสร้างอัจฉริยะภาพทางวิทยาศาสตร์ สู่ความเป็นเลิศ
ชื่อผู้รับผิดชอบ : นางจันทนา สอนกองแดง ตำแหน่ง ครู โรงเรียนอนุบาลนครสวรรค์
เครือข่ายที่ 2 อำเภอเมืองนครสวรรค์ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 1
โทรศัพท์มือถือ 08-7253158
หลักการ/แนวคิด
ด้วยข้าพเจ้ารับมอบหมายให้ปฏิบัติการสอน วิชาวิทยาศาสตร์ ในระดับดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-3 โปรมแกรมสองภาษา (MEP) ซึ่งเป็นกลุ่มนักเรียนที่ทั้งผู้ปกครอง ผู้บริหารโรงเรียนและผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน มีความคาดหวังสูงด้านความเป็นเลิศทางวิชาการ มีเป้าหมายที่จะให้นักเรียนมีประสบการณ์และประสบความสำเร็จในการแข่งขันทางวิชาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแข่งขันในระดับประเทศ เช่น 1. การแข่งขันวิทยาศาสตร์เพชรยอดมงกุฎ ระดับชั้นประถมศึกษา ถ้วยรางวัลพระราชทานพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จัดโดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ร่วมกับมูลนิธิร่มฉัตร 2. การสอบแข่งขันทางวิชาการทดสอบอัจฉริยะภาพวิทยาศาสตร์ ของ สสวท. 3. การสอบ แข่งขันวิชาการระดับนานาชาติ 4. การสอบชิงทุนการศึกษาในระดับต่างๆ จัดว่าเวทีการแข่งขันทางวิชาการระดับประเทศเป็นตัวชี้วัดความสำเร็จในการจัดการศึกษาสำหรับนักเรียนกลุ่มพิเศษนี้ ในฐานะครูผู้สอนข้าพเจ้าจึงต้องกระตือรือร้น เพียรพยายามหาวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสม เพื่อฝึกทักษะการเรียนรู้และสร้างความรู้ด้วยตนเอง การสร้างแรงบันดาลใจ ความกระหายใคร่รู้ การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ร่วมกัน การทำงานเป็นทีม เพื่อให้นักเรียนเรียนรู้และพัฒนาตนเองเต็มตามศักยภาพสู่หลักชัย นอกจากนั้นได้คำนึงถึงองค์ประกอบอื่น ๆ ร่วมด้วยเช่น การคำนึงถึงความถนัด ความสนใจ ความสุขในการเรียนรู้ สุขภาพกาย สุขภาพจิตของนักเรียน เพราะเชื่อว่าทุกอย่างเกี่ยวข้องกัน ในที่สุดข้าพเจ้าและนักเรียนก็ประสานเป็นหนึ่งเดียวกัน มีเป้าหมายร่วมกัน ลงมือเรียนรู้และเพียรพยายามร่วมกัน ในที่สุดประสบความสำเร็จและภาคภูมิใจร่วมกัน นักเรียนได้โล่เกียรติยศ รางวัลเหรียญทอง ชนะเลิศ ระดับประเทศ ในการแข่งขันวิทยาสตร์เพชรยอดมงกุฎ ครั้งที่ 12 ถ้วยรางวัลพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ปีการศึกษา 2558 โดยสำนักงานคณะกรรมการกาศึกษาขั้นพื้นฐานและมูลนิธิ
ร่มฉัตร
วัตถุประสงค์
เพื่อส่งเสริมอัจฉริยะภาพทางวิทยาศาสตร์ สู่ ความเป็นเลิศทางวิชาการ
กิจกรรมขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ในระยะแรกของการทำงานช่วงปีการศึกษา 2552 ข้าพเจ้าใช้วิธีการติวเป็นหลัก โดยรวบรวมข้อทดสอบการแข่งขันทางวิชาการในระดับต่าง ๆ มาฝึกนักเรียนแบบเข้ม สู้อุตส่าห์ทุ่มเท เสียสละ อดทน ติวให้นักเรียนทั้งในและนอกเวลาเรียน ตั้งใจทำงานที่สุด โดยไม่หวังผลประโยชน์ตอบแทน แต่บรรยากาศเคร่งเครียด ทั้งครูและนักเรียนไม่มีความสุข ผลการสร้างอัจฉริยะภาพทางวิทยาศาสตร์ สู่ความเป็นเลิศ จึงไม่ประสบความสำเร็จ บางปีนักเรียนได้รับรางวัลผ่านเกณฑ์บ้าง รางวัลชมเชยบ้าง และบางปีไม่สามารถนำพานักเรียนประสบความสำเร็จได้เลยแม้นแต่การผ่านเกณฑ์การสอบ
ข้าพเจ้าต้องย้อนกลับมาวิเคราะห์จุดเด่น จุดด้อยในการจัดการเรียนรู้ของตนเอง ศึกษาบริบทของการแข่งขันเวทีระดับประเทศ ทุกเวทีมีโรงเรียนชั้นนำทุกสังกัดเข้าร่วมแข่งขัน การตั้งเป้าหมายความสำเร็จที่การชนะเลิศไม่ใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะการสอบแข่งขันวิทยาศาสตร์เพชรยอดมงกุฎ ถ้วยรางวัลพระราชทานพระราชทานสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จัดการแข่งขันเป็นทีม ๆ ละ 3 คน ต่อโรงเรียน การแข่งสอบ 2 รอบ รอบที่ 1 รอบเจียระไนเพชร นักเรียนต้องระดมสมองทำแบบทดสอบปรนัยเลือกตอบ ทีมนักเรียนที่ทำคะแนนได้ลำดับที่ 1-10 ของประเทศจะเข้าสอบรอบเพชรยอดมงกุฎในภาคบ่าย เป็นข้อทดสอบอัตนัยที่นักเรียนต้องระดมสมองเขียนอธิบาย บรรยาย ในรูปแบบต่าง ๆ โดยคณะกรรมจะประเมินประสิทธิภาพการเรียนรู้และการทำงานร่วมกัน โดยพิจารณาจากการร่วมคิด ร่วมทำ อภิปราย นำเสนอสรุปความรู้ ข้อคิดเห็น การแบ่งหน้าที่ การยอมรับฟังซึ่งกันและกัน ข้าพเจ้าตระหนักดีว่ากระบวนการเรียนรู้และทำงานร่วมกันเป็นทีมเป็นทักษะที่ต้องฝึก ที่ผ่านมานักเรียนแต่ละคนมีความเก่งแต่ความลุ่มลึกยังไม่มากพอ การจัดการเรียนรู้ให้นักเรียนสร้างความรู้ได้ด้วยตนเอง จะทำให้เกิดการเรียนรู้ที่แท้จริง ลุ่มลึกชัดเจนพร้อมต่อยอดการเรียนรู้ หรือนำไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ใหม่ๆ ได้ การทำงานเป็นทีมก็มีจุดอ่อนที่ขาดการยอมรับซึ่งกันและกัน จึงไม่สามารถเข้าสู่รอบเพชรยอดมงกุฎได้
ข้าพเจ้าได้นำยุทธวิธีกระบวนการขั้นตอน เพื่อสร้างอัจฉริยะภาพทางวิทยาศาสตร์ สู่ความเป็นเลิศในการสอนวิทยาศาสตร์ สร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของเด็กไทยในศตวรรษที่ 21 และจากประสบการณ์การสอนวิทยาศาสตร์ที่สร้างสมมายาวนาน มาสังเคราะห์ร่วมกันและสรุปเป็นลำดับขั้นการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ ดังนี้
ขั้นที่ 1 ขั้นบ่มเพาะ
ขั้นที่ 2 ขั้นวัดแวว
ขั้นที่ 3 ขั้นสร้างทีม
ขั้นที่ 4 ขั้นรวมพลังสู่ความเป็นเลิศ
ขั้นที่ 1 ขั้นบ่มเพาะ