ชื่องานวิจัย :การพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12
ประการโดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาล
ปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก
ผู้วิจัย :นางชญานิศ บุตรศรี
ตำแหน่ง :ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล
ปีที่ทำวิจัย :ปีการศึกษา 2558
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มุ่งศึกษาผลการพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนานิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก ก่อนและหลังการใช้ชุดกิจกรรมการเตรียมความพร้อมการการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ 2) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเตรียมความพร้อมการพัฒนานิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก ก่อนและหลังการใช้ชุดกิจกรรมการเตรียมความการพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ มีประสิทธิภาพถึง 80/80 3) เพื่อทดลองใช้ชุดกิจกรรมการเตรียมความพร้อมการพัฒนานิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก ก่อนและหลังการใช้การใช้ชุดกิจกรรมการพัฒนานิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ 4) เพื่อประเมินผลความสามารถการพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก แตกต่างกันหรือไม่และความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการจัดประสบการณ์ด้วยนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก
ขอบเขตในการวิจัยครั้งนี้ เป็นเด็กปฐมวัย ชาย-หญิง อายุระหว่าง 3-4 ปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาลปีที่ 1/3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งได้มาจากการสุ่มอย่างแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) ด้วยการจับสลาก 1 ห้องเรียน จากจำนวน 3 ห้องเรียน จำนวน 22 คนระยะเวลาในการทดลองในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 โดยมีระยะเวลา 14 สัปดาห์ โดยการเก็บข้อมูลจากแบบสังเกตพฤติกรรมชุดครูและผู้ปกครอง ก่อนการทดลองในสัปดาห์ที่ 1 จากนั้นเก็บข้อมูลจากแบบสังเกตพฤติกรรมชุดเดิมในสัปดาห์ที่ 2 13 ใช้เวลาในการจัดประสบการณ์การปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ เป็นเวลา 14 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 1 วัน ในวันอังคาร ในช่วงกิจกรรมเสริมประสบการณ์ เป็นเวลา 40 นาที ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย ตัวแปรต้น คือการจัดประสบการณ์การปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐาน และตัวแปรตาม คือผลสัมฤทธิ์ด้านการเรียนรู้ คุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ของเด็กปฐมวัยโดยการแสดงพฤติกรรมที่เหมาะสม
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า นักเรียนและทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องการให้มีการพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โดยให้มีรูปแบบที่เหมาะสม วิธีการเล่านิทานให้มีหลากหลายวิธี เวลาในการปฏิบัติกิจกรรมที่นำมาใช้ในการพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 และชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก ยังสอดคล้องกับหน่วยการเรียนการสอนของหลักสูตรสถานศึกษา โดยเรียนรู้จากการปฏิบัติ โดยเรื่องที่นำมาพัฒนาการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 มีเนื้อหาจากความต้องการและความสนใจของนักเรียนเป็นสำคัญ ควรจัดกิจกรรมการเรียนการสอนทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียนโดยยึดนักเรียนเป็นสำคัญและความแตกต่างระหว่างบุคคล
2. ผลการพัฒนาและหาค่าประสิทธิภาพชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย คำนำวัตถุประสงค์ คู่มือครู (แผนการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน), คู่มือนักเรียน (แบบทดสอบหลังเรียน) โดยชุดการเตรียมความพร้อมการพัฒนานิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ ในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ประกอบด้วย นิทาน 12 เรื่อง คือ เรื่องที่ 1 หน่วยหล่มสักน่าอยู่ เรื่อง หมู่บ้านของคนดี (ข้อ 1 มีความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์) เรื่องที่ 2 หน่วยฉันรักสิ่งแวดล้อม เรื่อง ผู้ใหญ่แสนดี (ข้อ 2 ซื่อสัตย์ เสียสละ อดทน มีอุดมการณ์ในสิ่งดีงามเพื่อส่วนรวม) เรื่องที่ 3 หน่วยบ้านของเรา เรื่อง น้องแก้มคนเก่ง (ข้อ 3 กตัญญูต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูบาอาจารย์) เรื่องที่ 4 หน่วยดอกไม้สดใส เรื่อง สวนคุณยาย (ข้อ 4 ใฝ่หาความรู้ หมั่นศึกษาเล่าเรียนทั้งทางตรงและทางอ้อม) เรื่องที่ 5 หน่วยประเพณีกวนข้าวทิพย์ เรื่อง งานประเพณีกวนข้าวทิพย์ (ข้อ 5 รักษาวัฒนธรรม ประเพณีไทยอันงดงาม) เรื่องที่ 6 หน่วยของเล่นของใช้ เรื่อง เด็กดี (ข้อ 6 มีศีลธรรม รักษาความสัตย์ หวังดีต่อผู้อื่น เผื่อแผ่และแบ่งปัน) เรื่องที่ 7 หน่วยวันเด็ก วันครู เรื่อง หัวหน้าห้องเรียน (ข้อ 7 เข้าใจเรียนรู้การเป็นประชาธิปไตย) เรื่องที่ 8 หน่วยโรงเรียนของเรา เรื่อง โรงเรียนของหนู (ข้อ 8 มีระเบียบวินัย เคารพกฎหมาย ผู้น้อยรู้จักเคารพผู้ใหญ่) เรื่องที่ 9 หน่วยเด็กดีมีวินัย เรื่อง หนูทำได้ (ข้อ 9 มีสติ รู้ตัว รู้คิด รู้ทำ รู้ปฏิบัติ ตามพระราชดำรัสของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว) เรื่องที่ 10 หน่วยผักและผลไม้ เรื่อง ผักสดสะอาด (ข้อ 10 รู้จักดำรงอยู่โดยใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตามพระราชดำรัส ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฯ) เรื่องที่ 11 หน่วยสังคมวัฒนธรรมประเทศอาเซียน เรื่อง หนูเป็นเด็กดี (ข้อ 11 มีความเข้มแข็งทั้งทางร่างกายและจิตใจ ไม่ยอมแพ้ต่ออำนาจฝ่ายต่ำหรือกิเลส) เรื่องที่ 12 หน่วยฉันรักต้นไม้ เรื่อง ป่าไม้ของเรา (ข้อ 12 คำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนร่วมและของชาติมากกว่าผลประโยชน์ของตนเอง) ซึ่งชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 มีค่าประสิทธิภาพรายเดี่ยว (Individual Tryout) เท่ากับ 80.57/83.33 ค่าประสิทธิภาพแบบกลุ่มเล็ก (Small Group Tryout) เท่ากับ 86.25/89.45 และชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 มีค่าประสิทธิภาพแบบภาคสนาม (Field Tryout) 83.93/85.25 ซึ่งสอดคล้องกับสมมติฐานการวิจัยข้อที่ 1
3. ผลการทดลองใช้ชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ซึ่งผู้วิจัยเป็นผู้ทดลองจัดประสบการณ์โดยใช้ชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ประกอบการสอนด้วยตนเองกับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1/3 โรงเรียนอนุบาลบ้านศรีมงคล สังกัดเทศบาลเมืองหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 22 คน ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 เริ่มการทดลองตั้งแต่วันที่ 2 มิถุนายน 1 กันยายน พ.ศ. 2558 รวมเวลา 14 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 1 วัน รวม 14 วัน (วันละ 40 นาที) พบว่า นักเรียนส่วนใหญ่ให้ความสนใจ กระตือรือร้น ต้องการเรียนชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น โดยให้ความร่วมมือและตั้งใจปฏิบัติกิจกรรมเป็นอย่างดี
จากการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน พบว่า นักเรียนรู้จักทำงานเป็นกลุ่มช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รู้จักยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นมากขึ้น ส่วนการปรับปรุงและแก้ไขชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ให้สมบูรณ์นั้น มีการปรับปรุงชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ทุกชุด โดยการปรับภาพให้สวยเหมือนจริง ปรับเนื้อหาการใช้ภาษาในคู่มือให้เหมาะสมกับวัยของผู้เรียน และปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับเวลา
4. ผลการประเมินความสามารถในการเตรียมความพร้อมชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1แตกต่างกันหรือไม่และความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการจัดประสบการณ์ด้วยชุดกิจกรรมการเตรียมความพร้อมชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 พบว่าคะแนนความสามารถในการเตรียมความพร้อมในแต่ละชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ด้านการจัดประสบการณ์โดยชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 ประโยชน์โดยภาพรวมเห็นด้วยในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ทุกด้านนักเรียนเห็นด้วยในระดับมากเช่นเดียวกัน กล่าวคือนักเรียนมีความคิดเห็นว่าชุดนิทานการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ตามค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยใช้นิทานเป็นฐานในการจัดประสบการณ์ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 มีรูปแบบสวยงามที่น่าสนใจช่วยกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้