ชื่อเรื่อง รายงานการใช้แผนการจัดการเรียนรู้และบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1
ผู้ศึกษาค้นคว้า นายพิทักษ์ เมืองแสน
บทคัดย่อ
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ พบว่าหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้กำหนดคุณภาพผู้เรียนและมีจุดเน้นว่า เมื่อผู้เรียนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ต้องมีคุณภาพดังนี้ คือ เข้าใจลักษณะและองค์ประกอบที่สำคัญของเซลล์สิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ของการทำงานของระบบต่างๆ การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม เทคโนโลยีชีวภาพ ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต พฤติกรรมและการตอบสนองต่อสิ่งเร้าของสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตในสิ่งแวดล้อม บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช จึงเป็นนวัตกรรมทางการศึกษาอีกชนิดหนึ่ง ที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล ทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างเต็มตามศักยภาพ ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียน ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และ บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ในระดับชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 จึงเป็นนวัตกรรมทางการศึกษาอีกชนิดหนึ่ง ที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล ทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างเต็มตามศักยภาพ ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียน ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เพื่อให้ครูใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การศึกษาค้นคว้าครั้งนี้มีความมุ่งหมาย 1) เพื่อพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ และบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) เพื่อศึกษาค่าดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดการเรียนรู้และบทเรียนสำเร็จรูปเรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช 3) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนโดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้และบทเรียนสำเร็จรูปก่อนเรียนและหลังเรียน 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่กำลังเรียนในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2557 โรงเรียนวัดบ้านหนองคึม สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 7 จำนวน 1 ห้องเรียน นักเรียนทั้งหมด 19 คน ซึ่งได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า คือ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช 2) บทเรียนสำเร็จรูปเรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบปรนัยชนิดเลือกตอบ จำนวน 40 ข้อ และ 4) แบบวัดความพึงพอใจที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สถิติที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้าคือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีประสิทธิผล และการทดสอบสมมุติฐานใช้ t test (dependent Samples) สรุปผลการศึกษาค้นคว้าพบว่า
1. ประสิทธิภาพของแผนการจัดการเรียนรู้และ บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 83.08 /82.11 หมายความว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนของนักเรียนจากการทดสอบย่อย ระหว่างเรียนทั้ง 7 แผนการจัดการเรียนรู้และ บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช คิดเป็นร้อยละ 83.08 และคะแนนจากการทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนคิดเป็นร้อยละ 82.11 แสดงว่าแผนการจัดการเรียนรู้และ บทเรียนสำเร็จรูป ที่ผู้ศึกษาค้นคว้าสร้างขึ้นมีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
2. ค่าดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดการเรียนรู้และ บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 มีค่าเท่ากับ 0.7476 แสดงว่าผู้เรียนมีความก้าวหน้าทางการเรียนเพิ่มขึ้นร้อยละ 74.76
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนและก่อนเรียน เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้โดยบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 อยู่ในระดับมากที่สุด
จากการศึกษาค้นคว้าครั้งนี้สรุปได้ว่า นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืชมากขึ้น ซึ่งเกิดจากกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ ดังแผนการจัดการเรียนรู้และ บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง สิ่งมีชีวิตและการดำรงชีวิตของพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ 1 ที่ผู้ศึกษาค้นคว้าสร้างขึ้นสามารถนำไปใช้เป็นสื่อ เทคโนโลยีในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้