การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ 2) สร้างรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ 3) ทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ และ 4) ประเมินผลการใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ การดำเนินการวิจัยมี 2 ระยะ ๆ ละ 2 ขั้นตอน ดังนี้ ระยะที่ 1 การศึกษาองค์ประกอบและสร้างรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ ประกอบด้วยขั้นตอนที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบโดยศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ศึกษาความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ครูหัวหน้าฝ่าย และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 180 คน และศึกษาดูงานโรงเรียนเทศบาล จำนวน 2 โรงเรียน ขั้นตอนที่ 2 สร้างรูปแบบ ตรวจสอบความเหมาะสมและ ความเป็นไปได้ จัดทำคู่มือการดำเนินการตามรูปแบบประเมินความเหมาะสมของคู่มือโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คน มีค่าIOCระหว่าง 0.60-1.00 ระยะที่ 2 ทดลองใช้รูปแบบ ประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบ จำนวน 1 แห่ง และขั้นตอนที่ 4 ประเมินผลการใช้รูปแบบ ผู้ประเมินผล จำนวน 15 คน
ผลการวิจัย พบว่า
1. รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ มี 2 องค์ประกอบหลัก คือ
องค์ประกอบหลักที่ 1 ขอบข่ายการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่
มี 4 องค์ประกอบ คือ
1.1 การบริหารงานวิชาการ มี 11 องค์ประกอบย่อย 91 ตัวบ่งชี้
1.2 การบริหารงานบุคคล มี 5 องค์ประกอบย่อย 42 ตัวบ่งชี้
1.3 การบริหารงานงบประมาณ มี 4 องค์ประกอบย่อย 42 ตัวบ่งชี้
1.4 การบริหารงานทั่วไป มี 9 องค์ประกอบย่อย 55 ตัวบ่งชี้
1.1 การบริหารงานวิชาการ มี 11 องค์ประกอบย่อย ประกอบด้วย 1. การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาและสาระการเรียนรู้ท้องถิ่น 2. การวางแผนด้านวิชาการ 3. การเรียนการสอนและพัฒนากระบวนการเรียนรู้ 4.การพัฒนาหนังสือ สื่อ นวัตกรรมเทคโนโลยี เพื่อการศึกษาและแหล่งเรียนรู้ 5. การวัดผล ประเมินผลและการดำเนินการเทียบโอนผลการเรียน 6. การนิเทศการศึกษา 7. การวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาในสถานศึกษา 8. การแนะแนวการศึกษา 9. การจัดทำระเบียบและแนวปฏิบัติเกี่ยวกับงานด้านวิชาการของสถานศึกษา 10. การพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในและมาตรฐานการศึกษา และ 11.การส่งเสริมสนับสนุนและประสานความร่วมมือ ในการพัฒนาวิชาการกับสถานศึกษาบุคคล ครอบครัว ชุมชนและองค์กรอื่นที่จัดการศึกษา
1.2 การบริหารงานบุคคล มี 5 องค์ประกอบย่อย ประกอบด้วย 1. ด้านการวางแผนอัตรากำลังและกำหนดตำแหน่ง 2. ด้านการสรรหาและบรรจุแต่งตั้ง 3. ด้านการเสริมสร้างประสิทธิภาพในการปฏิบัติราชการ 4. ด้านวินัยและการรักษาวินัย 5.ด้านการออกจากราชการ
1.3 การบริหารงานงบประมาณมี 4 องค์ประกอบย่อย ประกอบด้วย 1.ด้านการวางแผนงบประมาณ2.ด้านการจัดระบบการจัดซื้อจัดจ้าง 3.ด้านการบริหารทางการเงินและการควบคุมงบประมาณ 5.ด้านการรายงานทรัพย์สินทางการเงินและผลการดำเนินงาน
1.4 การบริหารงานทั่วไป มี 9 องค์ประกอบย่อย ประกอบด้วย 1.งานธุรการและงานสารบรรณ
2.งานอาคารสถานที่ 3.งานทะเบียนและรายงาน4. งานกิจการนักเรียน 5.งานความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนกับชุมชน 6.งานประชาสัมพันธ์ 7.งานคณะกรรมการสถานศึกษา 8.งานเทคโนโลยีการศึกษา 9.งานสารสนเทศและการวางแผน
องค์ประกอบหลักที่ 2 กระบวนการพัฒนาการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ มี 6 องค์ประกอบย่อย คือ 1. การระบุเป้าหมาย 2. การจัดทำแผนกลยุทธ์ 3. การปฏิบัติงานตามแผนกลยุทธ์ 4. การส่งเสริม ควบคุม กำกับ ติดตาม นิเทศ 5. การตรวจสอบและประเมินผล 6. การสะท้อนผล รายงานผลการดำเนินงาน และการนำผลการประเมินไปใช้
2. ผลการทดลองใช้รูปแบบ พบว่า โรงเรียนดำเนินตามขั้นตอนในรูปแบบอย่างครอบคลุมทุกฝ่ายมีส่วนร่วมและนำผลการประเมินไปใช้ ทำให้การบริหารสถานศึกษาโรงเรียนเทศบาล เทศบาล 8 บ้านใหม่ เป็นไปอย่างเป็นระบบ ช่วยแก้ปัญหาให้โรงเรียนมีคุณภาพมากขึ้น
3. ผลการประเมินการใช้รูปแบบ พบว่า
3.1 ผลการใช้รูปแบบทั้งโดยรวมและองค์ประกอบหลักทั้ง 2 องค์ประกอบ อยู่ในระดับคุณภาพดีมาก
3.2 ผลการประเมินความเป็นไปได้ ความเหมาะสม และความเป็นประโยชน์ของรูปแบบโดยรวมและรายด้านทุกด้านอยู่ในระดับมากที่สุด
3.3 ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะในการนำรูปแบบไปใช้ พบว่า มีปัญหา คือ ครูไม่สามารถจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ได้ครอบคลุมสาระการเรียนรู้ที่รับผิดชอบ การทุ่มเทพัฒนางานวิชการอย่างเดียวไม่สามารถทำให้โรงเรียนประสบผลสำเร็จอย่างสมบูรณ์ได้ ครูไม่สามารถพัฒนาเครื่องมือวัดและประเมินผลให้ได้มาตรฐานครบทุกสาระการเรียนรู้ได้ และมีการเสนอแนะในการแก้ปัญหา คือ โรงเรียนควรพัฒนาครูให้มีความรู้ความสามารถในการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้การถ่ายทอดความรู้ทางวิชาการและเทคนิคการสอน ควรนำกระบวนการบริหารสถานศึกษาสำหรับโรงเรียนเทศบาล 8 บ้านใหม่ไปประยุกต์ใช้ทั้งระบบ