บทคัดย่อ
การประเมินโครงการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4 ประการ คือ การมีวินัย การใฝ่เรียนรู้ การอยู่อย่างพอเพียง และการมีจิตสาธารณะ ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดใน) โดยทำการประเมินโครงการใน 4 ด้าน คือ การประเมินสภาวะแวดล้อม (Context Evaluation) การประเมินปัจจัย (Input Evaluation) การประเมินกระบวนการ (Process Evaluation) และการประเมินผลผลิต (Product Evaluation) ประชากรที่ใช้ในการประเมินประกอบด้วยบุคลากรที่เกี่ยวข้องของโรงเรียนเทศบาล ๒ (วัดใน) 5 กลุ่ม คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้รับผิดชอบโครงการ 14 คน ครูผู้สอน 31 คน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 6 จำนวน 599 คน และผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 358 คน ระยะเวลาในการดำเนินการโครงการ ปีการศึกษา 2557 ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2557 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 แบ่งการประเมินโครงการ ออกเป็น 4 ระยะ คือ การประเมินสภาวะแวดล้อม (Context Evaluation) การประเมินปัจจัย (Input Evaluation) การประเมินกระบวนการ (Process Evaluation) และการประเมินผลผลิต (Product Evaluation) เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินโครงการ ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง แบบบันทึกการสนทนากลุ่มครูผู้สอน แบบประเมินตนเองของนักเรียน แบบประเมินพฤติกรรมนักเรียนโดยครูผู้สอนและแบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนและผู้ปกครอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละและวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา
ผลการประเมินพบว่า
1. ผลการประเมินกระบวนการดำเนินโครงการ
1.1 การประเมินสภาวะแวดล้อม (Context Evaluation) พบว่า มีการเตรียมการและวางแผนดำเนินโครงการ ได้แก่ มีการมอบหมายและแต่งตั้งผู้รับผิดชอบ การกำหนดวัตถุประสงค์ของโครงการ โดยเน้นการมีส่วนร่วมของบุคลากรในโรงเรียน มีการวางแผนการดำเนินงานตลอดจนงบประมาณและวัสดุต่าง ๆ พิจารณาจากความเหมาะสมและสภาพของนักเรียนอย่างพอเพียงตามความจำเป็น มีการจัดการประชุมครู และนักเรียนให้รับทราบถึงนโยบายและแนวทางการปฏิบัติงานในโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนซึ่งครูและนักเรียนทุกคนยินดีเข้าร่วมและให้ความร่วมมือกับโครงการต่าง ๆ เพราะเห็นว่าโครงการเหล่านี้มีประโยชน์ในการพัฒนาและแก้ปัญหาพฤติกรรมนักเรียนได้เป็นอย่างดี สำหรับผู้ปกครองมีการทำหนังสือประชาสัมพันธ์โครงการให้ผู้ปกครองโดยการฝากไปกับนักเรียน
1.2 การประเมินปัจจัย (Input Evaluation) พบว่า มีการกำหนดกิจกรรมและแผน การดำเนินงานของโครงการ การดำเนินโครงการทั้งในภาพรวมและในแต่ละกิจกรรมที่จัดขึ้นเป็นไปตามแผนที่กำหนดไว้รวมทั้งมีการนิเทศติดตามการดำเนินโครงการอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง และสามารถแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้ทั้งหมด โดยครูประจำชั้นหรือครูผู้สอนเป็นผู้สังเกตและบันทึกผลการสังเกตลงในสมุดบันทึกรายวันที่ผู้รับผิดชอบโครงการจัดทำไว้ให้
1.3 การประเมินกระบวนการ (Process Evaluation) พบว่า มีกระบวนการดำเนินโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน ผ่านเกณฑ์การประเมินทุกประเด็น คือ โรงเรียน มีการเตรียมการและวางแผนโครงการที่ประกอบด้วย การมอบหมายและแต่งตั้งผู้รับผิดชอบ การจัดทำโครงการไว้ในแผนปฏิบัติการประจำปีของโรงเรียน การประชุมชี้แจง ครู นักเรียน และผู้ปกครอง การกำหนดกิจกรรมและแผนการดำเนินงานของโครงการ การดำเนินโครงการทั้งในภาพรวมและในแต่ละกิจกรรมที่จัดขึ้นเป็นไปตามแผนที่กำหนดไว้
2. ผลการประเมินผลผลิตของโครงการ
2.1 ผลการประเมินพฤติกรรมการมีวินัย การใฝ่เรียนรู้ การอยู่อย่างพอเพียง และการมีจิตสาธารณะ โดยครูผู้สอน สรุปได้ว่านักเรียนมากกว่าร้อยละ 80 มีพฤติกรรมในระดับดีขึ้นไปใน ทุกประเด็น
2.2 นักเรียนมากกว่าร้อยละ 80 การประเมินตนเองว่าหลังการทำกิจกรรมตามโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในเรื่องการมีวินัย การใฝ่เรียนรู้ การอยู่อย่างพอเพียง และการมีจิตสาธารณะ แล้วตนเองมีระดับการปฏิบัติกิจกรรมด้านการมีวินัย การใฝ่เรียนรู้ การอยู่อย่างพอเพียง และการมีจิตสาธารณะ ในทุกประเด็นและทุกพฤติกรรมอยู่ในระดับปฏิบัติบ่อยครั้งขึ้นไป ซึ่งผ่านเกณฑ์การประเมินที่กำหนดไว้
2.3 ผู้ปกครองนักเรียนส่วนใหญ่รับทราบและเข้าใจวัตถุประสงค์ของโครงการ มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และสนับสนุนให้นักเรียนในปกครองเข้าร่วมกิจกรรมตามโครงการที่โรงเรียนจัดขึ้นระดับมากถึงมากที่สุด หลังจากจัดโครงการแล้วผู้ปกครองส่วนใหญ่เห็นว่านักเรียนมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ อยู่อย่างพอเพียง และมีจิตสาธารณะ ในระดับมากขึ้นไป และเห็นว่าโครงการที่โรงเรียนจัดขึ้นมีประโยชน์ต่อนักเรียน และมีความพึงพอใจต่อโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับมากที่สุด
3. ผู้บริหาร ผู้รับผิดชอบโครงการ ครูผู้สอน นักเรียน และผู้ปกครอง มีความคิดเห็น
สอดคล้องกันว่าควรมีการดำเนินโครงการต่อไป