การคิดเชิงสังเคราะห์ (Synthesis)

Post Today - สัปดาห์นี้เราจะได้รู้จักทักษะที่ 5 ของความคิดเชิงวิพากษ์กันแล้วนะคะ ซึ่งก็คือการคิดเชิงสังเคราะห์ (Synthesis) ...

การคิดเชิงสังเคราะห์เป็นกระบวนการคิดเรียบเรียงและจัดรวมเนื้อหาที่ได้จากการวิเคราะห์และกระบวนการการใช้เหตุผลมาใช้เป็นหลักการ เชื่อมโยงความสัมพันธ์ในการแก้ปัญหา หรือเพื่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่เป็นความสามารถในการผสมผสาน

รวบรวมส่วนประกอบย่อยๆ หรือส่วนใหญ่ๆ เข้าด้วยกันเพื่อให้เป็นเรื่องราวอันหนึ่งอันเดียวกัน เพื่อเป็นสิ่งใหม่อีกรูปแบบหนึ่งมีคุณลักษณะโครงสร้างหรือหน้าที่ใหม่ที่แปลกแตกต่างไป การสังเคราะห์จึงมีลักษณะของการเป็นกระบวนการรวบรวมเนื้อหาสาระของเรื่องต่างๆ เข้าไว้ด้วยกัน เพื่อสร้างรูปแบบหรือโครงสร้างที่ยังไม่ชัดเจนขึ้นมาก่อน อันเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความคิดสร้างสรรค์ภายในขอบเขตของสิ่งที่กำหนดให้

การคิดเชิงสังเคราะห์สามารถแยกได้ 3 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ การสังเคราะห์ข้อความ ซึ่งเป็นความสามารถในการสังเคราะห์ข้อความโดยการพูด การเขียน เช่น สามารถแต่งเรื่องราวหรือบทกลอนได้โดยไม่ลอกเลียนใคร เป็นการฝึกฝนการสื่อสารทางการคิด การสังเคราะห์แผนงาน และออกแบบเป็นความสามารถในการกำหนดแนวทางวางแผน ออกแบบให้สอดคล้องกับข้อมูลและจุดมุ่งหมายที่วางไว้ เช่น ให้เด็กๆ วางแผนการไปปิกนิก

สุดท้าย คือ การสังเคราะห์ความสัมพันธ์ ซึ่งเป็นความสามารถในการนำเอานามธรรมย่อยๆ มาจัดระบบของข้อเท็จจริง หรือส่วนประกอบมาผสมผสานให้เป็นสิ่งสำเร็จรูปหน่วยใหม่ที่แปลกไปจากเดิม เกิดเป็นเรื่องราวใหม่ ทฤษฎี กฎ สมมติฐาน หรือสูตรขึ้น

แม้ทักษะการคิดเชิงสังเคราะห์จะเป็นทักษะที่ซับซ้อน แต่เด็กในช่วงวัย 5 ขวบขึ้นไป ก็สามารถเริ่มฝึกฝนทักษะนี้ได้แล้วค่ะ สิ่งที่สำคัญก็คือ คุณพ่อคุณแม่ต้องแน่ใจว่าเด็กๆ มีทักษะการคิดพื้นฐานที่ดีแล้ว เนื่องจากกว่าที่เด็กๆ จะคิดสังเคราะห์ได้ เด็กๆ ต้องใช้ทักษะรองต่างๆ เช่น วิเคราะห์และประยุกต์ใช้เข้ามาช่วยด้วย

เมื่อเด็กๆ มีทักษะพื้นฐานที่ดีแล้วเราจึงเริ่มปูพื้นฐานทักษะการคิดสังเคราะห์ โดยอาจจะเริ่มจากสิ่งที่ง่ายๆ ใกล้ๆ ตัว เช่น ให้เด็กๆ ลองดูวัตถุดิบในการทำอาหารที่คุณแม่มี แล้วลองคิดดูว่าเราควรจะทำอาหารชนิดไหน แบบใด หรือเราอาจให้เด็กๆ ลองรวบรวมข้อมูลต่างๆ ที่คุณพ่อคุณแม่มีเพื่อเลือกที่ที่จะไปเที่ยวในวันหยุดให้เหมาะสมกับเกณฑ์ที่คุณพ่อคุณแม่ตั้งไว้

เด็กที่ได้รับการฝึกฝนทักษะการคิดเชิงสังเคราะห์จะมีความสามารถในการใช้สมองคิดสร้างสิ่งใหม่ๆ ได้ โดยต่อยอดจากความรู้หรือข้อมูลเดิมของตนเอง นอกจากนั้นการฝึกคิดสังเคราะห์ยังเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เด็กๆ รู้จักการวางแผนการทำงานในสิ่งต่างๆ และยังส่งผลให้เด็กๆ มีความละเอียดรอบคอบในส่วนของความคิดมากขึ้นด้วย

 

ข้อมูลโดย :