ระบบสารสนเทศที่ดีของสถานศึกษา

*นางสาวพัฒน์สุดา  โต้ตอบ

********************************************************************************************************************

ด้วยผู้เขียนกำลังศึกษาระดับปริญญาโท สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ณ สถานีบริการโรงเรียนบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี มีความสนใจศึกษาเรื่อง การพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจของผู้บริหารโรงเรียน

            ในปัจจุบันมีการแข่งขันกันสูงในด้านต่าง ๆ และเป็นที่ยอมรับกันว่าข้อมูลสารสนเทศเป็นทรัพยากรที่จำเป็นอย่างยิ่ง ผู้ใดได้ข้อมูลสารสนเทศที่ถูกต้อง รวดเร็วกว่าจะเป็นผู้ได้เปรียบ เพราะสามารถใช้สารสนเทศเหล่านั้นในการตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง รวดเร็ว ดังนั้นข้อมูลสารสนเทศที่ดี จึงมีความสำคัญมากที่จะทำให้ผู้บริหารวางแผนงานและตัดสินใจได้ถูกต้อง  แม่นยำ  ทันกาลมากขึ้น โดยเฉพาะการวางแผนการศึกษาและการกำหนดนโยบายต้องมีระบบข้อมูลสารสนเทศที่มีคุณภาพ  มีความละเอียด  ครบถ้วน  ถูกต้อง  ตรงตามความต้องการและทันสมัย  ผู้บริหารจะปฏิบัติหน้าที่การงานได้อย่างมีประสิทธิภาพนั้น  นอกจากจะอาศัยความสามารถของผู้บริหาร  ในส่วนบุคคลแล้วยังต้องอาศัยสารสนเทศมาสนับสนุนการปฏิบัติงานซึ่งยังผลให้การบริหารองค์การมีประสิทธิผลและประสิทธิภาพ (ผ่องศรี  วาณิชย์ศุภวงศ์.        2537: 255)

ระบบสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพ

              เกรียงศักดิ์  พราวศรี  และคนอื่น ๆ  (2544 : 6 - 7) ยังได้กล่าวถึงการจัดข้อมูลหรือการมีระบบข้อมูลที่มีประสิทธิภาพของสถานศึกษาว่าขึ้นอยู่กับลักษณะความต้องการและการเลือกสรรใช้ข้อมูลที่จำเป็น  และเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาและควรจะครอบคลุมองค์ประกอบพื้นฐานของการจัดการศึกษา  ดังนี้

1.       โครงสร้างพื้นฐาน  ได้แก่  ข้อมูลทั่วไปของสถานศึกษาและชุมชน  อาคารเรียน  อาคารประกอบ  และสิ่งอำนวยความสะดวกที่มีอยู่ในสถานศึกษา  เช่น  ห้องเรียน  ห้องปฏิบัติการวัสดุ  อุปกรณ์การเรียนการสอน  ห้องสมุด  ตลอดถึงแหล่งเรียนรู้ทั้งในและนอกสถานศึกษา  เป็นต้น

2.      ผู้เรียนหรือนักเรียน  เป็นองค์ประกอบที่สำคัญของสถานศึกษาการเก็บรวบรวมข้อมูลนอกจากตัวผู้เรียนแล้วยังต้องเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับด้านภูมิหลังทางครอบครัวและชุมชนที่นักเรียนอาศัยอยู่

3.      ครู – อาจารย์  การเก็บข้อมูลครูอาจารย์ในสถานศึกษา  ได้แก่  จำนวนครู  คุณวุฒิการศึกษา  ตำแหน่งหน้าที่   วิชาที่สอน  ผลงานทางวิชาการ  และผลการปฏิบัติงานของครู  และรวมถึงบุคคลภายนอกที่มีความรู้ความสามารถพิเศษในด้านต่าง ๆ สามารถเป็นวิทยากร  ผู้ทรงคุณวุฒิหรือครูภูมิปัญญาไทย  เป็นต้น

4.      หลักสูตร  ได้แก่  ตัวหลักสูตร  แผนการสอน  คู่มือ  การพัฒนาหลักสูตรการสำรวจความต้องการของชุมชน  และการใช้ตำราเรียนของครูและนักเรียน  เป็นต้น

5.      กระบวนการเรียนการสอน  ได้แก่  ลักษณะของวิธีการสอน  ตารางสอน  การมีส่วนร่วมของนักเรียน  การใช้ตำราเรียน  สื่อการสอน  การประเมินผลการเรียนการสอน  การรายงานผลการเรียน  การสอนซ่อมเสริม  เป็นต้น

การจัดเก็บข้อมูลสารสนเทศ

                  จะต้องเก็บข้อมูลพื้นฐานและสารสนเทศที่ผ่านการจัดกระทำเรียบร้อยแล้ว  โดยการเก็บไว้ในสื่อต่าง ๆ แล้วแต่ว่าจะเป็นระบบการจัดกระทำด้วยมือ  หรือใช้คอมพิวเตอร์  ถ้าเป็นระบบการจัดกระทำด้วยมือ  การจัดเก็บจะเป็นระบบแฟ้ม  ซึ่งเก็บข้อมูลและสารสนเทศไว้ในสื่อที่เป็นเอกสารหรือเป็นบัตร  ถ้าเป็นระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการจัดเก็บให้เป็นระบบ  ซึ่งสรุปความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดเก็บข้อมูลสารสนเทศไว้  ดังนี้

                  สำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติ (2537 : 16 – 24) การจัดหน่วยหรือคลังข้อมูลไว้ในหน่วยงาน  ขั้นนี้เป็นการจัดให้มีแหล่งรวมของข้อมูลสารสนเทศไว้ในหน่วยงานซึ่งอาจเรียกว่า  ศูนย์สารสนเทศทางการศึกษาระดับสถานศึกษา  ซึ่งมีแนวปฏิบัติดังต่อไปนี้

1.  ต้องจัดให้มีสถานที่  เช่น  มีห้อง ๆ หนึ่ง  หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของสถานศึกษาเป็นศูนย์สารสนเทศ  หรืออาจใช้ส่วนหนึ่งของห้องสมุด  ห้องอื่น ๆ ฯลฯ  หรือหากมีคอมพิวเตอร์อาจใช้ห้องคอมพิวเตอร์

2.  จัดให้มีครูภัณฑ์  วัสดุ  จำเป็น  เช่น  ตู้สำหรับจัดเก็บแฟ้มข้อมูลสารสนเทศ  เก็บแผ่นบันทึกข้อมูล  (แผ่นดิสก์เกต)  กรณีใช้คอมพิวเตอร์  ไว้ในห้องในข้อ 1.

3.  จัดระบบค้นหา (Fileing)  หากเป็นแฟ้ม  หรือหากเป็นคอมพิวเตอร์ก็ควรจัดทำเป็นโปรแกรมให้สอดคล้องกับลักษณะงานของสถานศึกษา  เพื่อประสิทธิภาพของการใช้และการบริหารข้อมูลของหน่วยงาน  และที่สำคัญคือต้องสร้างให้สอดคล้องกับโปรแกรมในระดับจังหวัด  และอำเภอ  เพื่อวัตถุประสงค์ที่กล่าวมาแล้วในขั้นการจัดกระทำข้อมูล

                 ระบบสารสนเทศถือเป็นหัวใจของกระบวนการบริหารงานนับจากการวางแผน        การตัดสินใจ การจัดองค์กร  การควบคุม  งบประมาณ  ช่วยประหยัดเวลาในการตัดสินใจให้ทันต่อเหตุการณ์ที่เป็นไปได้รวดเร็วอย่างมีประสิทธิภาพ  และเป็นเครื่องมือชี้แนะทิศทางการดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย ระบบสารสนเทศที่ดีของสถานศึกษา ควรจะครอบคลุมองค์ประกอบพื้นฐานของการจัดการศึกษา และต้องมีการจัดเก็บอย่างเป็นระบบ ง่ายต่อการนำไปใช้อันจะส่งผลให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามนโยบายการจัดการศึกษา

บรรณานุกรม

ผ่องศรี  วาณิชย์ศุภวงศ์. (2537). สารสนเทศเพื่อการบริหารทัพยากรการศึกษา ในประมวลสาระชุดวิชาการการบริหารทรัพยากรการศึกษา เล่มที่ 2 หน่วยที่ 12 นนทบุรี: สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

 เกรียงศักดิ์  พราวศรี  และคนอื่น ๆ.  (2544). การจัดระบบสารสนเทศในการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานเพื่อการประกันคุณภาพการศึกษา. กรุงเทพฯ : บุ๊คพอยท์.

คณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติ. สำนักงาน(2538). การจัดตั้งจัดสรรงบประมาณตามเกณฑ์มาตรฐานโรงเรียนประถมศึกษา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.