รูปแบบการสอน  นอกจากจะแฝงอยู่ในลักษณะที่เป็น  คำพังเพย  คำสอน  คำสุภาษิต  ฯลฯ  ยังมีคำสอนที่ซ่อนอยู่ในรูปของวัตถุ (รูปธรรม)  เช่น  สิ่งก่อสร้างที่มักจะแอบอิงหรือแฝงไปด้วยคติธรรมด้วยเสมอ  ทั้งนี้  ไม่ว่ารูปแบบการเรียนรู้ หรือการสอนจะปรากฏอยู่ในภาวะการณ์ใดก็ตาม  ทั้งมวลนี้  คือกระบวนการที่ใช้เป็นเครื่องมือการสอนของคนไทย  จนกระทั่งปรากฏรูปแบบเป็นวัฒนธรรมการสอน   ที่คนในสังคมได้แสดงให้เห็นภูมิปัญญาของคน  ที่ได้สะท้อนถึงวัฒนธรรมการสอนออกมาในรูปแบบต่าง คือ

-      วัฒนธรรมการสอนแบบนามธรรม  (การวิเคราะห์)  เป็นรูปแบบที่ต้องใช้เหตุผลแสวงหาข้อเท็จจริง  ที่ซ่อนปนอยู่กับรูปแบบการสอน  ซึ่งแต่ละแบบมีลัณษณะเป็นความเชื่อ  เชื่อจนกระทั่งดูเหมือนว่าเป็นความงมงาย  โดยเฉพาะกับคนที่เชื่อ  และไม่อาจแยกความเชื่อออกจากวัฒนธรรม  หรือหาวัฒนธรรมในความเชื่อไม่เจอ  จะเป็นผลทำให้การสอนมีช่องว่าง  ระหว่างโจทย์ที่ตั้งเป็นคำถาม กับผู้ตอบ จะพบคำตอบที่ต่างวัตถุประสงค์  เป็นต้นว่า  คนไทยส่วนใหญ่มีความเชื่อเกี่ยวกับ ผี วิญญาณว่ามีจริง  จะมีจริงหรือไม่ เคยเห็นหรือเปล่า  อาจพบเจอมาแตกต่างกัน  แต่จะเชื่อในเบื้องต้นว่าผีมี  ถ้าจะอ้างอิงว่าพุทธศาสนา ได้กล่าวถึงผีหรือวิญญาณเอาไว้  ในเมื่อสังคมไทยเป็นสังคมพุทธ ความน่าจะเป็นอาจเป็นไปตามนั้นได้  แต่สิ่งหนึ่งที่เป็นปัจจัยสำคัญ  ที่ทำให้ต้องยอมรับว่า  ทำไมคนไทยเชื่อเรื่องผีหรือวิญญาณว่ามีจริง คือคนไทยเกือบทุกคนเคยถูกปลูกฝังและเคยได้ยิน  รวมทั้งเคยถูกหลอกเกี่ยวกับผีมาตั้งแต่เกิด  หรือนี่คือวิธีการที่ใช้เป็นเครื่องมือที่ทำให้จิตใจของคนในสังคมเกลี้ยงเกลา  ไม่กระด้างกระเดื่อง ทำให้ว่านอนสอนง่าย

                การเชื่อว่าผีมีจริงเป็นสร้างแนวความคิดเกี่ยวกับผีหรือวิญญาณอีกมากมาย  เช่น  บ้านเรือนมีผีเรือน  ต้นไม้มีรุกขเทวดา  รถมีแม่ย่านาง  พื้นดินมีภุมมเทวดา  แม่น้ำมีแม่คงคา  รวมทั้งยังมีสารพัดวิญญารที่สิงสถิตย์อยู่ตามที่ต่างๆ อีกนับไม่ถ้วน   แต่ผลสะท้อนที่ปรากฏเป็นวัฒนธรรมแห่งความเชื่อ  คือ

-          สร้างสำนึกเกี่ยวกับการอนุรักษ์  เป็นการปลูกฝังเกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม หรือนนิเวศวิทยา  เมื่อมนุษย์มีความผูกพันอยู่กับธรรมชาติ  ได้ประโยชน์มากมายจากธรรมชาติ  ได้พึ่งพึงอิงอาศัยกัน การที่จะทำให้มนุษย์เชื่อและเห็นคุณค่าของธรรมชาติมากกว่าได้เพียงอย่างเดียวคงไม่พอ  จำเป็นต้องให้มนุษย์รู้จักให้ตอบแทนบ้าง  ฉะนั้น  การดูแลรักษาธรรมชาติ จึงต้องอาศัยเทพยดา  ภูติ ผี  ปีศาจ และวิญญาณเป็นที่อ้างอิง  อาจเป็นเพราะมนุษย์มีอุปนิสัย (อัตตา) เกี่ยวกับความเชื่อในตัวเองมากกว่าที่จะคนอื่น  จึงไม่อาจจะเตือนหรือเชื่อกันเองได้