ความทุกข์ ความหดหู่ซึมเศร้า  ความเครียดทำให้คนฉลาดน้อยลง

        นักวิทยาศาสตร์รู้ว่า ฮอร์โมนชนิดต่างๆที่หลั่งออกมานั้นมีผลต่อสมองและพฤติกรรมของเรา เมื่อไม่นานมานี้นักวิจัยทางสมองค้นพบว่าฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับความเครียด เช่นคอร์ติซอล เมื่อหลั่งออกมาบ่อยๆ และเป็นประจำเป็นเวลายาวนาน มีผลทำให้เซลล์และเส้นใยสมองถูกทำลายจนเสื่อมสภาพโดยเฉพาะส่วน  “ฮิปโปแคมปัส”  ส่วนบันทึกความจำ ที่บันทึกเรื่องราวที่เรียนรู้ในระหว่างวันลงในความทรงจำระยะยาวในเวลาที่เรานอนหลับ ดังนั้นหากเซลล์ส่วนนี้ถูกทำลายก็จะทำให้จำไม่แม่น เลอะเลือน ลืมนั่น ลืมนี่ เรียนอะไรก็จำไม่ค่อยได้

        ความเครียด ความโกรธ วิตกกังวล เคียดแค้นจะทำให้ร่างกายหลั่งฮฮร์โมนทำลายสมอง อีกด้านหนึ่งอารมณ์ที่มีความสุขสามารถหล่อเลี้ยงสมองให้ฉลาดขึ้น ขณะที่คนเรามีความสุขมากๆ สารเอนดอร์ฟีนจะถูกหลั่งออกมาทำให้หน้าตาแจ่มใส ผิวพรรณดี ลึกเข้าไปในสมองจะสารอารมณ์ดีจะทำให้สมองโล่ง ตื่นตัว พร้อมที่จะทำงาน นอกจากนั้นขณะที่เรามีความสุขแบบปลื้มใจ ภูมิใจในตัวเองสารโดพามีนจะถูกหลั่งออกมา ซึ่งสารโดพามีนจะเป็นสารแห่งความจำทำให้เราจำข้อมูลต่างๆได้ดี และสารเซโรโทนินเป็นสารที่หลั่งออกมาขณะที่เรารู้สึกสบายใจ มีความหวัง ความรู้สึกปลอดภัย สารแห่งความสุขเหล่านี้เป็นสิ่งที่ช่วยให้เราเรียนรู้ได้ดี เรียนรู้ได้เร็ว จดจำสิ่งต่างๆได้อย่างมีคุณภาพ

   วิธีสร้างความสุขเพื่อสมองที่ฉลาด

                      ประการแรก คิดในเชิงบวก (Positive Thinking)หัดมองโลกในแง่ดี การมองโลกอย่างมีความหวัง มีความรัก กระตือรือร้นกับทุกสิ่ง เลือกทำในสิ่งที่ตนเชี่ยวชาญ จะพบกับความสำเร็จแม้เป็นสิ่งเล็กน้อย จะทำให้เกิดความภูมิใจ บางครั้งถูกเอาเปรียบบ้าง แต่คิดว่า การขาดทุนคือกำไร ผลที่ตามมาก็คือ เราได้รับความรู้และเกิดทักษะในเรื่องนั้นๆเพิ่มขึ้น และอีกอย่างคือการให้อภัย และเข้าใจคนอื่นๆว่าไม่เหมือนกัน  จงเข้าใจเขาและเลือกมองส่วนที่ดีของเขา ไม่มีใครดีและสมบูรณ์ไปทั้งหมด แม้กระทั่งตัวของเราเองบางครั้งรู้กับไม่รู้ทำให้การแสดงออกมาต่างกันจากการคิดเช่นนี้ ทำให้การทำงานร่วมกับคนกลุ่มมากราบรื่น

                     ประการที่สอง ปล่อยวางไม่ยึดติดในทุกๆ สิ่ง   การปล่อยวาง คือการไม่จมปลักอยู่กับสิ่งใดจนเป็นบ้าเป็นหลัง ไม่หมกมุ่นอยู่กับอดีตที่ผ่านไป อนาคตที่ยังมาไม่ถึงและการสลัดตนให้พ้นจากความรู้สึก หรือภาพประทับใจเก่าๆ ที่มาเกาะกุมจิตใจโดยไม่รู้ตัว

          ประการที่สาม เข้าใจและให้โอกาสตนเองสร้างความภาคภูมิใจในตนเอง (Self-Esteem)  มีความรูสึกต่อตนเองในทางที่ดี เชื่อมั่นว่าตนเองทำได้ ภูมิใจในสิ่งที่เรามี (ถึงไม่สวยแต่น่ารักนะ,เรียนไม่เก่งแต่เล่นกีฬาเก่ง) มีความเคารพและยอมรับตนเองว่ามีความสำคัญ มีความสามารถและใช้ความสามารถที่มีอยู่กระทำสิ่งต่างๆให้ประสบความสำเร็จได้ตามเป้าหมาย ยอมรับนับถือตนเอง มีความเชื่อมั่นในตนเอง เคารพในตนและผู้อื่น และมีชีวิตอยู่อย่างมีเป้าหมาย        

               ถ้าอยากเป็นคนฉลาด ความจำดี จำแม่นเรียนอะไรรู้อะไรได้เร็ว จงสร้างความสุขให้กับตนเองเสมอ            จำไว้ว่า “โกรธคือโง่ โมโหคือบ้า”

                ในฐานะครู จะนำหลักการ “ความสุขทำให้คนฉลาด” มาใช้อย่างไร

        การปฏิรูปการศึกษา เพื่อให้ เด็ก  “เก่ง ดี มีสุข”   เก่งมาก่อน หรือต้องดีก่อน จึงมีความสุข เมื่อได้อ่านความสุขสร้างความฉลาดได้   จะรู้ว่าการจัดการศึกษาต้องพยายามให้นักเรียนเรียนด้วยความสุขเสมอ  เรียนรู้ท่ามกลางความสุข”  เพราะรู้แล้วว่าเมื่อคนมีความสุขเขาจะฉลาดขึ้น เรียนเก่งขึ้น เซลล์สมองของเขาจะไม่ถูกทำลายด้วยความเครียด  หดหู่ ท้อถอย หวาดกลัว

ขอบคุณ อัจฉริยะสร้างสุข โดยวนิษา เรซ

Advertisement