โดย.......  เอนก  รัศมี   ศน. สพท.ลพบุรี  เขต 1

ความคิดสร้างสรรค์  (Creative  Thinking ) 

อาจนิยมได้หลายลักษณะด้วยกันคือเป็นการค้นคิดสิ่งประดิษฐ์หรือวิธีการใหม่ๆ จากการศึกษาทดลอง  ทำให้จินตนาการเป็นจริงขึ้น  เป็นความคิดอเนกนัย ซึ่งเป็นความคิดที่กว้างไกลสลับสับซ้อน มีหลายแง่มุม  หลายรูปแบบ  ความคิดในลักษณะนี้จะนำไปสู่การคิดประดิษฐ์สิ่งแปลกใหม่  หรืแก้ไขปัญหายากๆได้สำเร็จเป็นจินตนาการหรือความฝัน  ซึ่งมีความสำคัญกว่าความรู้  และเป็นบ่อเกิดของการแสวงหาความรู้มาพิสูจน์  จินตนาการ หรือทำจินตนาการให้เป็นจริงเป็นความรู้สึกที่ไว เข้าใจอะไรได้เร็วแม้จะเป็นเรื่องยากและซับซ้อน  มีปฏิกิริยาหรืออารมณ์ร่วมกับเรื่องนั้นๆ 

บทบาทและความสำคัญของความคิดสร้างสรรค์

                มนุษย์เราโชคดีที่ธรรมชาติสร้างให้มีพลังความคิดสามารถ  ๔ ประการคือ ความสามารถในการรับความรู้   (adsorbknowledge) ความสามารถในการจดจำและระลึกถึงความรู้เหล่านั้นได้  (memorize  and  recall knowledge)    ความสามารถในการให้เหตุผล  (to create ) 

ลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์

                จากการรวบร่วมผลการศึกษาของนักจิตวิทยา  ซึ่งค้นคว้าเรื่องความคิดสร้างสรรค์  เช่น  มาสโลว์  (maslow)  สตาร์คเวธเซอร์  (Starkweather)  และครอพลีย์  (Corpley)   พอสรุปลักษณะของบุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์ได้ดังนี้คือ คนที่มีความคิดสร้างสรรค์ จะเป็นตัวของตัวเองผู้ที่มีความคิดริเริ่มจะไม่ยอมคล้อยตามความคิดเห็นของผู้อื่นๆ  ได้ง่ายๆ และจะมีความมานะบากบั่นอย่างยิ่ง

ในการเรียนให้เด็กมีความคิดสร้างสรรค์  ครูจะต้องพัฒนาตนเองให้เป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์เสียก่อน  ต้องแสวงหาความรู้ใหม่ๆ ตลอดเวลา ฝึกคิดฝึกจินตนาการกล้าคิดค้นวิธีสอนใหม่ ๆ  ที่น่าสนใจ  และพัฒนาวิธีการ ทำงานของตนเองให้เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของเด็กและความก้าวหน้าทางวิชาการด้วย  ครูควรมีความรู้ในเรื่องความคิดสร้างสรรค์ซึ่งสามารถพัฒนาให้เกิดประโยชน์ต่อนักเรียนและต่อสังคมได้  ครูควรเปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความคิดใหม่  ได้ศึกษาหาความรู้  สำรวจ  และทดลองในสิ่งที่เขาสนใจ  ให้คำแนะนำเกี่ยวกับแหล่งความรู้ต่าง ๆ และให้ความรัก  เอาใจใส่นักเรียนอย่างทั่งถึงและ    การสร้างความคิดสร้างสรรค์ในนักเรียน  และ  ครูจะประสบความสำเร็จมากน้อยเพียงไรย่อมขึ้นอยู่กับความคิดสร้างสรรค์ของผู้บริหารโรงเรียน   ผู้บริหารระดับการศึกษาสูงด้วย  ผู้บริหารที่สังคมต้องการ  จะต้องเป็นผู้ที่สามารถริเริ่มสิ่งใหม่ๆ  ที่เกิดประโยชน์ต่อส่วนรวมและเพื่อความสำเร็จของตนเอง  เพื่อผู้ใต้บังคับบัญชาหรือผู้ร่วมงานจะได้ปฏิบัติตามและเกิดความกระตือรือร้นที่จะสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ  บ้าง

ส่วนหลักการส่งเสริมการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ให้แก่ผู้บริหารสถานศึกษา

ผู้มีเอตทัคคะในเรื่องความคิดสร้างสรรค์  เช่น  แมคเคนซีย์ และคอรีย์  (Mackenzie  and  Corey)  ได้เสนอแนวทางในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของผู้บริหารไว้ดังนี้  คือ

๑.ผู้บริหารไม่ควรยึดมั่นกับวิธีการบริหารอย่างใดอย่างหนึ่งตลอดไปในชีวิตการบริหาร

๒.พยายามค้นหาแนวทางปฏิบัติที่ดีกว่าและที่ใหม่กว่าเสมอ  โดยไม่ผูกพันอยู่กับความจำเจ

๓.รู้จักฟัง อ่าน และวิสาสะกับผู้บริหารคนอื่นๆในระดับเดียวกันหรือสูงกว่า  เรียนรู้การค้นพบ  การทดลองสิ่งแปลกๆ  ใหม่ ๆ  ที่ให้ประโยชน์ต่อการนำไปประยุกต์ใช้ในการบริหาร

๔. หมั่นตรวจสอบประสบการณ์ และการฝึกอบรมของตนเอง  เพื่อหาจุดอ่อนและพยายามชดเชยจุดอ่อนนั้นด้วยการศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมอย่างจริงจัง

๕. พยายามวิเคราะห์พฤติกรรมการบริหารของตนเสมอ  การวิเคราะห์พฤติกรรมของตนจะช่วยให้เข้าใจธรรมชาติของตนได้ดีขึ้น

๖. วิเคราะห์เหตุแห่งพฤติกรรม  หรือเหตุแห่งการตัดสินใจเพื่อการแก้ไขพฤติกรรมการบริหารงานให้สร้างสรรค์ยิ่งขึ้น

Advertisement