ลุงมั่นเป็นเจ้าของที่ดินเนื้อที่ ๑๕ ไร่ มีเอกสารแสดงสิทธิการครอบครอง(ส.ค.๑) เป็นหลักฐาน ต่อมาได้ยื่นคำร้องขอต่อเจ้าพนักงานที่ดิน เพื่อขอออกโฉนดที่ดิน  เจ้าพนักงานที่ดินได้กำหนดวันนัดออกไปรังวัด และแจ้งให้ผู้ใหญ่บ้านท้องที่ให้ไประวังแนวเขตด้วย

                 เมื่อถึงวันนัด ปรากฎว่าผู้ใหญ่บ้านไม่ยอมไประวังแนวเขต ทำให้เจ้าพนักงานที่ดินไม่สามารถดำเนินการได้  เพราะที่ดินดังกล่าวมีบ้างด้านติดกับที่สาธารณะ ลุงมั่นจึงไปสอบถามผู้ใหญ่บ้านถึงสาเหตุที่ไม่มาชี้ระวังแนวเขต   ผู้ใหญ่บ้านยืนยันว่าที่ดินของลุงมั่นเป็นที่สาธารณประโยชน์ "หนองคู"   ซึ่งประชาชนใช้ร่วมกันเป็นที่เลี้ยงสัตว์ และเพาะพันธุ์ปลา ได้ขึ้นทะเบียนไว้แล้ว  ไม่สามารถไปชี้ระวังแนวเขตให้ได้

                ลุงมั่นเห็นว่าเป็นการโต้แย้งสิทธิ์ของตน และทำให้ตนเสียหาย ไม่สามารถออกโฉนดในที่ดินได้ จึงยื่นฟ้องต่อศาล ขอให้ศาลพิพากษาว่า ที่ดินเป็นของตน   ห้ามคนอื่นเกี่ยวข้อง และให้เพิกถอนเอกสารทะเบียนที่ดินสาธารณะประโยชน์"หนองคู"ด้วย

               ตามกฎหมายทรัพย์สินของแผ่นดินนั้น สามาถแยกออกได้เป็นทรัพย์สินของแผ่นดินธรรมดา ได้แก่ทรัพย์สินที่เป็นทั้งส้งหาริมทรัพย์ และอสังหาริมทรัพย์ซึ่งเป็นของรัฐ      และทรัพย์สินของแผ่นดินที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน  ได้แก่ทรัพย์สินของแผ่นดินที่เป็นทั้งสังหาริมทรัพย์และอสังหาริมทรัพย์  ซึ่งใช้เพื่อสาธารณประโยชน์ หรือสงวนไว้เพื่อใช้ประโยชน์ร่วมกัน

              ทรัพย์สินของแผ่นดิน จะโอนแก่กันไม่ได้  ห้ามมิให้ยกอายุความขึ้นเป็นข้อต่อสู้กับทรัพย์สินดังกล่าว   และห้ามมิให้ยึดทรัพย์สินของแผ่นดิน

              กรณีนี้ศาลฎีกาได้พิพากษาว่า...ทรัพย์สินของแผ่นดินจะเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินหรือไม่ ขึ้นอยู่กับสภาพของตัวทรัพย์ว่าราษฎรได้ใช้เพื่อสาธารณประโยช์ หรือ สงวนไว้เพื่อใช้ประโยชน์ร่วมกันหรือไม่

               เมื่อที่ดินพิพาทเป็นส่วนหนึ่งของที่ดินสาธารณประโยชน์ "หนองคู" ที่ราษฎรใช้ประโยชน์ร่วมกัน  ที่ดินพิพาทจึงเป็นทรัพย์สินของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน  แม้ทางราชการจะไม่ได้ทำหลักฐาน หรือ ขึ้นทะเบียนไว้  ที่ดินพิพาทก็ยังคงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินตามกฎหมาย ไม่อาจโอนให้แก่กันได้ และไม่อาจยกอายุความขึ้นต่อสู้กับแผ่นดินได้...

               แม้ว่าลุงมั่นจะได้แจ้งสิทธิการครอบครองที่ดิน (ส.ค.๑) ไว้แล้วก็ตาม  ก็ไม่ทำให้มีสิทธิ์ในที่ดินดังกล่าว...(คำพิพากษาฏีกาที่  ๒๔๔/๒๕๔๕ )

            ... ไม่ชอบให้เป็น"ที่หลวง" เพราะคนอื่นมาใช้ด้วย   แต่อยากเอาเป็น "ที่หวง"  เพื่อเอาไปใช้คนเดียวดีกว่า...         

Advertisement