การวิจัย ICT ในชั้นเรียน เป็นกระบวนการที่ใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ศึกษาเรียนรู้ของครูผู้สอน เป็นกระบวนการวิจัยที่ไม่เน้นการอ้างอิงมากนัก ก่อให้ได้ความรู้ใหม่ๆ ที่ยอมรับ ตรวจสอบได้ มีคุณภาพ ส่งผลให้ทั้งครูและนักเรียน เก่ง ดี และมีสุข

การวิจัยในชั้นเรียนเป็นกระบวนการแก้ปัญหาหรือพัฒนาการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียนที่ครูรับผิดชอบอย่างเป็นระบบ เพื่อสืบค้นให้ได้สาเหตุของปัญหาด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การสังเกต จดบันทึก วิเคราะห์หรือสังเคราะห์ เพื่อนำไปสู่การแก้ปัญหาหรือพัฒนากระบวนการจัดการเรียนการสอนของครู และพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนให้มีคุณภาพตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ ส่งเสริมผู้เรียนให้ได้รับการพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ

จากการประชุมวิชาการไอซีทีเพื่อการศึกษาไทย ซึ่งสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ร่วมจัดกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในหัวข้อ เก่ง ดี มีสุข ด้วยการวิจัยในชั้นเรียน ICT เปิดเวทีเสวนาโดย   น.ส.นารี วงศ์สิโรจน์กุล รอง ผอ.สสวท. นายนิพนธ์ ศุภศรี ผู้ชำนาญสาขาคอมพิวเตอร์ สสวท. และนางกมลทิน พรมประไพ โรงเรียนอุตรดิตถ์ดรุณี จ.อุตรดิตถ์

น.ส.นารี กล่าวว่า การส่งเสริมการวิจัยในชั้นเรียนด้าน ICT ของ สสวท. ในฐานะผู้ส่งเสริมการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้แก่ การให้ทุนวิจัย พัฒนาสื่อให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการวิจัยในชั้นเรียน ส่งเสริมครูในการจัดการเรียนการสอนที่ส่งเสริมนักเรียนให้ได้รับประสบการณ์เชิงการวิจัยในรูปแบบการสอนวิชาโครงงาน จัดสภาพแวดล้อมให้เกิดบรรยายกาศในการวิจัย เช่น จัดประกวดโครงงาน ประกวดผลงาน เป็นต้น

ด้าน นายนิพนธ์ ให้รายละเอียดว่า การวิจัยในชั้นเรียนเป็นการพัฒนาหลักสูตรและการปรับปรุงวิธีการปฏิบัติงานเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน รูปแบบการวิจัยในชั้นเรียน ประกอบด้วย การวิจัยเชิงสำรวจ เป็นการศึกษาค้นคว้า เช่น ศึกษารวบรวมข้อมูลซึ่งอาจมีลักษณะเป็นความสัมพันธ์ในปัจจุบัน เป็นสิ่งที่ปฏิบัติอยู่เป็นประจำ ความเชื่อ แนวคิด หรือทัศนคติ กระบวนการที่กำลังดำเนินอยู่ เป็นการทำนายลักษณะของผลที่จะเกิดขึ้น แนวโน้มหรือความเปลี่ยนแปลงที่กำลังพัฒนาอยู่ การวิจัยเชิงทดลอง เป็นการศึกษาโดยจงใจเปลี่ยนแปลงส่วนใดส่วนหนึ่งของสถานการณ์ที่ทำอยู่ สร้างสถานการณ์ขึ้นเอง เพื่อศึกษาผลของการเปลี่ยนแปลง เช่น เพื่อแก้ไขปัญหาการเรียนการสอน

ขั้นตอนการพัฒนาตามวงจรคุณภาพของเดมมิ่ง (P-D-C-A) ซึ่งประกอบด้วย การวางแผน (Plan) การปฏิบัติการ (Do) การตรวจสอบ (Check) และการแก้ไขปรับปรุง (Action) ส่วนการวิจัยในชั้นเรียนประกอบด้วยขั้นตอนการทำงานที่สำคัญ คือศึกษาปัญหาในชั้นเรียน จากนั้นเลือกปัญหาที่มีความจำเป็นเร่งด่วนซึ่งมีความสำคัญในลำดับต้นๆ มาแก้ปัญหา เริ่มจากหาสาเหตุที่แท้จริง แล้วศึกษาหาวิธีการแก้ปัญหาที่คาดว่าสามารถนำมาใช้ได้ผล ซึ่งอาจเป็นสื่อ เทคนิค วิธีการจัดกิจกรรม ฯลฯ แล้วเลือกพัฒนานวัตกรรมหรือวิธีการที่เหมาะสม ตรวจสอบและปรับปรุง แล้วนำมาทดลองใช้ รวบรวมข้อมูลจากการทดลอง ตรวจสอบ วิเคราะห์ อภิปราย และสรุปผลการทดลองให้ชัดเจนเป็นรูปธรรม ในกรณีปัญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรียนเป็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไขอย่างรีบด่วน จะแก้ปัญหาโดยใช้กระบวนการวิจัยก็ไม่ทันการณ์ ครูก็สามารถศึกษาและนำผลงานวิจัยของครูคนอื่นที่ใช้แก้ปัญหาเดียวกันมาใช้แก้ปัญหาในชั้นเรียนของตนได้

ทั้งนี้ สสวท.กำลังจัดทำวีดิทัศน์ชุดการเรียนรู้ เรื่อง การวิจัยในชั้นเรียน วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี สาระที่ 4 เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับการวิจัยในชั้นเรียนเหมาะสำหรับ คุณครูผู้สอนสาระเทคโนโลยีสารสนเทศ และคุณครูทั่วไปทุกระดับชั้น

จากโรงเรียนอุตรดิตถ์ดรุณี คุณครูกมลทินมีประสบการณ์มาเล่า ว่าด้วยการทำวิจัยในชั้นเรียนที่เกิดขึ้นตั้งแต่เริ่มต้นจนจบกระบวนการ โดยได้ใช้การวิจัยอย่างง่ายแก้ปัญหาการเรียนการสอนในชั้นเรียนรายบุคคลและรายกลุ่ม เช่น พบปัญหาว่านักเรียนยังใช้คอมพิวเตอร์ได้ไม่ดีเท่าที่ควร เนื่องจากบางโปรแกรมเป็นเมนูภาษาอังกฤษ และนักเรียนอ่านภาษาอังกฤษไม่ได้ จึงได้ทำวิจัยเพื่อแก้ปัญหานี้ หัวข้อเรื่อง การใช้แบบฝึกเรียกชื่อสัญลักษณ์ต่างๆ ในแถบเครื่องมือโปรแกรม Authoware 7.0 ผลปรากฏว่านักเรียนสามารถจดจำสัญลักษณ์คำสั่งต่างๆ ได้ นำไปสู่การใช้คำสั่งโปรแกรมต่างๆ ในวินโดว์ได้ดีขึ้น

การวิจัยด้าน ICT ในชั้นรียนไม่ได้ยุ่งยาก ซับซ้อน วุ่นวายอย่างที่คิด ขอเพียงมีใจที่จะเริ่มต้นทำ เริ่มจากมองเห็นปัญหาในการเรียนการสอน แล้วคิดหาทางแก้ปัญหา โดยนำเอาระเบียบวิธีการวิจัยเข้ามาใช้ อาจเริ่มจากการทำวิจัยในชั้นเรียนแบบหน้าเดียวก่อน ครูผู้สอนไม่ต้องกังวล เรื่องจำนวนหน้าหรือรูปแบบการเขียนรายงาน สามารถเขียนรายงานการวิจัยแบบสั้นๆ หน้าเดียวได้ เพียงให้อ่านแล้วรู้เรื่อง เข้าใจว่าครูกำลังทำอะไร ซึ่งจะช่วยให้สามารถทำการวิจัยปีหนึ่งได้หลายเรื่อง ผลประโยชน์จะเกิดขึ้นกับนักเรียนและตัวครู เมื่อทำการวิจัยหลายเรื่องจนเกิดความชำนาญแล้วก็สามารถทำเป็นแบบสมบูรณ์ที่มีหลายบทได้

ผลสัมฤทธิ์รออยู่ข้างหน้าแล้ว คือทั้งคุณครูและนักเรียน เก่ง ดี มีสุข

ขอบคุณที่มาข้อมูล  ข่าวสด