ชื่อเรื่อง การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน
เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์
ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
ผู้วิจัย นางบุญล้อม แก้วดอน ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนเบ็ตตี้ดูเมน 2 ช่องเม็ก อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี
สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี
ปีที่ทำการวิจัย 2561
บทคัดย่อ
การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึก การทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2. เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลของกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน ด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 4. เพื่อเปรียบเทียบความคิดสร้างสรรค์ ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียนที่เรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ 5. เพื่อศึกษาเจตคติต่อการเรียนวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังจาก การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ เป็นนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 4/1 จำนวน 32 คน โรงเรียนเบ็ตตี้ดูเมน 2 ช่องเม็ก อำเภอสิรินธร องค์การบริหารส่วนจังหวัดอุบลราชธานี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาได้แก่ แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ แบบวัดความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ที่เรียนโดยชุดฝึกการทำโครงงาน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยวัดความคล่องแคล่ว ความคิดยืดหยุ่น และความคิดริเริ่ม จำนวน 3 ข้อ แบบวัดเจตคติต่อการเรียนวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังจากการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ สถิติที่ใช้ในการศึกษา ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ (t-test Dependent)
ผลการวิจัยพบว่า
1. การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิต กับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้น มีประสิทธิภาพ เท่ากับ 83.63/87.58 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้
2. ค่าดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิต กับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีค่าเท่ากับ 0.7620 แสดงว่า การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 หลังการเรียนโดยใช้นวัตกรรม ผู้เรียน มีคะแนนเพิ่มขึ้นร้อยละ 76.20
3. เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ระหว่างก่อนเรียน และหลังเรียนด้วยการพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. เปรียบเทียบความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ก่อนเรียน และหลังเรียน ของนักเรียน ที่เรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 คะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 30.38 คะแนน และ 47.22 คะแนน ตามลำดับ และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างคะแนนก่อนและหลังเรียน พบว่า คะแนนสอบหลังเรียนของนักเรียน สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
5. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีเจตคติต่อการเรียนวิทยาศาสตร์โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึก การทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน หลังจาก การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานร่วมกับชุดฝึกการทำโครงงาน เรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ อยู่ในระดับความคิดเห็นด้วยคะแนนเฉลี่ย 4.09 อยู่ในระดับ มาก